Η αρχή της ζωής και η θεραπεία των παθών κατά την Ορθόδοξη Παράδοση

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΑΠΟΡΙΕΣ

Δεκατέσσερα ὑπαρξιακά ἐρωτήματα

Ἡ θεολογική ἀπάντησή τους

Δημήτριος Τσελεγγίδης (Καθηγητής Δογματικῆς Θεολογίας Α.Π.Θ) 

✨ 7ο Ἐρώτημα:

«Ἀπό πότε ἀρχίζουν ἡ ζωή, οἱ ἀρετές καί τά πάθη στόν ἄνθρωπο; Ἀπό ποῦ προέρχονται καί πῶς θεραπεύονται ἀποτελεσματικά;»

---

📖 1. Πότε ἀρχίζει ἡ ζωή;

Σύμφωνα με την Αγία Γραφή και την Πατερική Παράδοση, η ανθρώπινη ζωή αρχίζει από τη στιγμή της σύλληψης.

«Ἐξ ἐμβρύου κοιλίας μου, Θεὸς μου εἶ σύ» (Ψαλμ. 21,11)
«Πρὶν σε πλάσω ἐν κοιλίᾳ, ἐπέγνων σε» (Ἰερεμίας 1,5)

Ο άνθρωπος από την πρώτη στιγμή της υπάρξεώς του φέρει μέσα του το “κατ’ εἰκόνα” του Θεού — δώρο θείας προελεύσεως, που φέρει τη δυνατότητα για τις αρετές (π.χ. αγάπη, πραότητα, εγκράτεια, ταπείνωση).

---

🌿 2. Ἀπό ποῦ προέρχονται οἱ ἀρετές καί τά πάθη;

• Οι αρετές προέρχονται από τη φύση του ανθρώπου ως εικόνα του Θεού και είναι φυσικά γνωρίσματα του κατά φύσιν τρόπου υπάρξεώς μας.

Ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής λέγει:
«Οἱ ἀρεταί εἶναι ἐν τῇ φύσει, καὶ οὐκ ἐκτὸς αὐτῆς».

• Τα πάθη, όμως, δεν είναι φυσικά, αλλά παραφύσιν. Είναι διαστροφή τῶν αρετῶν, καρπός κακής προαιρέσεως και κακής χρήσεως της ελευθερίας.

Παράδειγμα:

• Ἀγάπη → γίνεται φιλαυτία

• Θάρρος → μετατρέπεται σε θυμό

• Λογική → οδηγείται στην πονηρία

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος λέγει:
«Τά πάθη εἶναι θυγατέρες τῆς ἡδονῆς καί τῆς φιλαυτίας».

---

🏥 3. Πῶς θεραπεύονται ἀποτελεσματικά;

Η Εκκλησία είναι το θεοσύστατο πνευματικό νοσοκομείο για την ίαση της ψυχής:

«Ἐγώ εἰμι ὁ Κύριος ὁ ἰατρεύων σε» (Ἔξ. 15,26)

Πνευματικά μέσα θεραπείας:

1. Μετάνοια – ἀλλαγή τρόπου ζωής

2. Εξομολόγηση – ἀποδοχή της ἀδυναμίας

3. Θεία Κοινωνία – εἴσοδος τῆς Θείας Χάριτος

4. Νηστεία – Ἐγκράτεια – Προσευχή – ἄσκηση καὶ κάθαρση

5. Καθοδήγηση ἀπὸ πνευματικὸ πατέρα – «πνευματικὸς ἰατρὸς»

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος:
«Ἡ Ἐκκλησία εἶναι λιμάνι σωτηρίας, φάρμακο ψυχῆς, μητέρα τρυφερή».

Σημαντικό εἶναι ὁ ἄνθρωπος νά ἀναγνωρίσει ὅτι τά πάθη δέν εἶναι ἡ ταυτότητά του, ἀλλά ἕνα νόσημα. Καί ὅπως δέν ὑπάρχει ἀνίατη ἀσθένεια γιά τή Χάρη τοῦ Θεοῦ, ἔτσι δέν ὑπάρχει καί ἀπάθεια ἀπρόσιτη γιά τόν ἄνθρωπο πού μετανοεῖ.

---

🙏 Προσευχή ὡς πνευματικὸ φάρμακο

Προσευχή τοῦ Ἁγίου Ἐφραίμ τοῦ Σύρου
«Κύριε καὶ Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, πνεῦμα ἀργίας, περιεργίας, φιλαρχίας καὶ ἀργολογίας μή μοι δῷς…»

Ἐνδείκνυται νά λέγεται κάθε ἡμέρα μέ ταπείνωση.

---

🕯 Πρακτικές συμβουλές

• Ζητήστε πνευματικό οδηγό καὶ ἐμπιστευθεῖτε τή θεραπευτική του κρίση.

• Ἐντάξτε τόν ἐαυτό σας στά Μυστήρια (Θεία Εὐχαριστία, Εξομολόγηση).

• Καλλιεργεῖτε τίς ἀρετές ὡς ἀντίδοτα τῶν παθῶν.

• Μην ἀπελπίζεστε· ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ ὅλα τά ἰατρεύει.

---

Ο Θεός να σας φωτίζει καὶ νὰ ὁδηγεῖ τὰ βήματά σας στὸν δρόμο τῆς καθάρσεως καὶ τῆς σωτηρίας.

Τό παρόν ἔντυπον διανέμεται δωρεάν ἀπό τήν

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ, ΣΟΧΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ