Γνωστά και άγνωστα έθιμα των Μικρασιατών για τα Θεοφάνεια

… απόσπασμα από την διήγηση της γιαγιάς Φιλιώς

Την παραμονή όλοι νήστευαν,για να πιούν αγιασμό το πρωί της γιορτής.Ο αγιασμός της ημέρας αυτής λεγόταν Μεγάλος Αγιασμός ή Δεύτερη Κοινωνία και τον έπιναν ειδικά εκείνοι που δεν είχαν

εξομολογηθεί και δεν μπορούσαν να κοινωνήσουν ή εκείνοι που ”είχαν λάβει κανόνα” δηλαδή λόγω κάποιου αμαρτήματος δεν επιτρεπόταν να μεταλάβουν.

Οτι έλεγε ο παπάς ήταν νόμος-άγραφος μεν, αλλά νόμος εξίσου, αν όχι περισσότερο, σοβαρός από το νόμο του δικαστή.

Τον αγιασμό των Θεοφανείων, σε αντίθεση μ’αυτόν που γινόταν την παραμονή της γιορτής του Αγίου Ιωάννου, δεν τον φύλαγαν στο σπίτι, μέχρι το βράδυ έπρεπε να μην έχει μείνει ούτε σταγόνα. Αν κάποιος ξεχνούσε λίγο κάπου μέσα στο σπίτι, φώναζε τον παπά κι εκείνος ερχόταν με το πετραχήλι του και τον έπαιρνε στην εκκλησία.

Οι θρησκευτικές μας παραδόσεις ήταν πολύ αυστηρές κι αυτά τα πράγματα τα σεβόμασταν πολύ.

Στη γιορτή των Φώτων, τον πρώτο λόγο των είχαν οι γυναίκες.

Αυτές ήταν που έβγαιναν σε επισκέψεις και ήταν μια μέρα που όλοι όσοι είχαν κοπέλες σε ηλικία γάμου καλοδέχονταν προξενιά.Ντύνονταν,στολίζονταν,έβαζαν τα χρυσαφικά τους-μαργαριτάρι οι ηλικιωμένες στο κεφάλι-κουδούνιζαν οι μάπες στα χέρια μέχρι τον αγκώνα κι άστραφταν τα διαμαντικά στις καρφίτσες,στα σκουλαρίκια,στα περιδέραια.

Οι γυναίκες φόραγαν ένα μακρύ κορδόνι,που το έπιαναν στον ώμο,στο οποίο πέρναγαν πεντόλιρα και κωνσταντινάτα και οι πεθερές συναγωνίζονταν ποιανής η νύφη θα ήταν η πιο στολισμένη.

Ετσι πέρναγαν τα Χριστογεννόσκολα και οι άνθρωποι ξαναγύριζαν στις δουλιές και στα μαγαζιά τους,που όλες αυτές τις μέρες ήταν στολισμένα με δεντρολίβανα ,μυρτιές και λουλούδια.

Από το βιβλίο της γιαγιάς Φιλιώς της Μικρασιάτισσας, ”Τρεις αιώνες μια ζωή”.

Πηγή: constantinoupoli