Γέρων Ευμένιος Σαριδάκης († 23 Μαΐου 1999): Ο άνθρωπος που πειράχτηκε από τον δαίμονα αλλά τελικά έγινε Άγιος!

 

Ο Άγιος Πορφύριος έλεγε για τον Γέροντα Ευμένιο: 

«Νά πηγαίνετε να παίρνετε την ευχή του Γέροντα Ευμένιου, γιατί είναι ο κρυμμένος Άγιος των ημερών μας. Σαν τον Γέροντα Ευμένιο βρίσκει κανείς κάθε διακόσια χρόνια».
Ο κρυφός Άγιος της εποχής μας
Ο Γέροντας Ευμένιος αδιαμφισβήτητα αποτελεί μιά από τις πιό αγιασμένες μορφές των ημερών μας. Ο Γέροντας γεννήθηκε στο χωριό Εθιά των Αστερουσίων το 1931. Σε ηλικία 20 ετών και μετά από τέσσερα χρόνια δοκιμασίας εκάρη ρασοφόρος μοναχός στο ασκητήριο του Αγίου Νικήτα στον Αχεντριά Αστερουσίων με το όνομα Σωφρόνιος, όπου και διέμενε μέχρι το πέρας της στρατιωτικής του θητείας, καθώς την εποχή που εκάρη ο γέροντας οι μοναχοί δεν εξαιρούνταν των στρατιωτικών υποχρεώσεων. Ο π. Σωφρόνιος σχεδίαζε να επιστρέψει μετά το πέρας της θητείας του στο ησυχαστήριό του, κάτι που θα έκανε αν δεν τον προλάβαινε η δοκιμασία της νόσου του Χάνσεν, της λέπρας, η οποία τον ανάγκασε να διαμείνει στο Νοσοκομείο Λοιμωδών της Αθήνας. Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του, ο Γέροντας έλαβε τη μεγάλη ευλογία να διακονήσει τον Άγιο Νικηφόρο τον Λεπρό, ο οποίος είχε μεταφερθεί εκεί από το λεπροκομείο της Χίου. Ο πόθος του Γέροντα για επιστροφή στη μετάνοιά του ανεστάλη από την επιστολή του Αγίου Ανθίμου της Χίου, που προέτρεπε τον μοναχό Σωφρόνιο να παραμείνει στο Λοιμωδών με τα εξής λόγια: «Πρόσεχε καλά τον θησαυρό που σου έστειλε η Παναγία, διότι έχεις να ωφεληθείς πολύ στη ζωή σου από τη ζωή του, διότι είναι μέν δόκιμος μοναχός, αλλά είναι και τέλειος μοναχός και θα είσαι τέλειος, αν τον υπηρετήσεις μέχρι το τέλος της ζωής του». Έχοντας λοιπόν αυτές τις υποσχέσεις από τον Άγιο Άνθιμο της Χίου και ασκώντας την αγαπημένη του υπακοή, ο Γέροντας παρέμεινε μόνιμα πιά στο Λοιμωδών. Ο διάβολος, όμως, που αποστρέφεται κάθε έργο αρετής, κορύφωσε τον πόλεμο που είχε ξεκινήσει από τα πρώτα βήματα του Γέροντος στο ασκητήριο του Αγίου Νικήτα. Του παρουσιαζόταν μεταμορφωμένος σε διάφορες μορφές ζώων και με κάθε τρόπο προσπαθούσε να βλάψει τον νέο αγωνιστή. 

Ο μοναχός Σωφρόνιος με συνεχή αγώνα, νηστεία και προσευχή κατάφερνε κάθε φορά να τον εκδιώκει, ωστόσο η απειρία του δεν άργησε να τον οδηγήσει σε δυσάρεστες καταστάσεις. Ο Αντώνιος Σαριδάκης, κατά σάρκα εξάδελφος του Γέροντα, αναφέρει: «Ο γέροντας, όμως, νέος τότε μοναχός χωρίς να έχει αποκτήσει την απαιτούμενη διάκριση, νόμισε πως νίκησε τον διάβολο και την παρέα του και ένιωσε μέσα του μιά κούφια ευχαρίστηση. Έτσι, μιά μέρα που κατέβαινε τα σκαλιά του Νοσοκομείου Λοιμωδών, ένιωσε μέσα του μιά χαρά και μιά ικανοποίηση που κατάφερε να νικά τους δαίμονες και να τους γελοιοποιεί. Αυτό περίμενε και ο διάβολος. Αυτή ήταν η κατάλληλη στιγμή γι’ αυτόν. Τον χτύπησε με μανία στο πρόσωπο και εν συνεχεία αιχμαλώτισε τον νού του και το σώμα του... 

Μετά από αυτό το χτύπημα του διαβόλου ο Γέροντας αρρώστησε σοβαρά με πνευματική νόσο. Τον πήραμε στην Κρήτη στο χωριό. Τον πήγαμε σε μοναστήρια, με αγρυπνίες, με νηστείες, με προσευχές και ύστερα από πολλά δάκρυα και πολύ αγώνα ο Κύριος απάλλαξε τον Άγιο Γέροντα από αυτή τη μεγάλη δοκιμασία. Η χαριστική βολή στον διάβολο δόθηκε από την Παναγία του Κουδουμά. Τον πήγαμε εκεί με συνοδεία πολλών συγγενών και χωριανών. Η Παναγία τον είχε αγκαλιάσει, ως έλεγε και ο ίδιος, και τον τραβούσε πρός τον Κουδουμά, και η ενάντια δύναμη του σατανά τον τραβούσε πρός τα πίσω. Βέβαια δεν μπορούσε παρά να υπερισχύσει η δύναμη της Παναγίας. Υπήρχε μέγας κίνδυνος να χαθεί για πάντα, αλλά η Παναγία τον προστάτεψε».1 

Μετά τη θαυμαστή αυτή επέμβαση της Θεοτόκου, ο Γέροντας συνδέθηκε πολύ με το μοναστήρι και ενεγράφη στην αδελφότητα της μονής, όπου και περνούσε αρκετό καιρό, συνδεόμενος ιδιαίτερα με τον ηγούμενο Γέροντα Νικόδημο τον πνευματικό και τον μακαριστό π. Αναστάσιο. 

Τό 1975 χειροτονήθηκε ιερέας από τον μακαριστό μητροπολίτη Γορτύνης και Αρκαδίας Τιμόθεο, και επέστρεψε στην Αθήνα όπου και υπηρέτησε στον Ι. Ναό Αγ. Αναργύρων του Νοσοκομείου Λοιμωδών. Αναπαύθηκε στις 23-5-1999 και κηδεύτηκε στο χωριό καταγωγής του, την Εθιά. 

Πολλές από τις διδαχές του διεσώθησαν από τα πνευματικά του παιδιά. Οι περισσότερες καταγράφονται στο ωραίο βιβλίο του π. Σίμωνος του Αγιορείτου «Π. Ευμένιος, ο κρυφός Άγιος της εποχής μας», στον οποίο οφείλουμε θερμές ευχαριστίες διότι συνέλεξε, κατέγραψε και διέσωσε αυτόν τον μεγάλο θησαυρό. 

Καθώς φέτος συμπληρώνονται 15 χρόνια από την κοίμηση του Γέροντος Ευμενίου, αδελφού της μονής μας, αποφασίσαμε να αφιερώσουμε αυτό το τεύχος στην οσία μνήμη του και να μοιραστούμε μαζί σας κάποιες από τις διδαχές του. Την ευχή του να έχουμε. Αμήν. 

Φόβος Θεού και σωτηρία της ψυχής

Ο Θεός θέλει πάντων τη σωτηρία. Ο Θεός θέλει να σωθούν όλοι οι άνθρωποι. Δεν θέλει, λέει, τον θάνατο του αμαρτωλού, θέλει πάντας εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν. Δεν θέλει ο Θεός να χαθεί κανένας άνθρωπος. Ο Θεός του δίνει ευκαιρίες να σωθεί. Και να μην θέλει ο άνθρωπος να σωθεί, ο Θεός τον βοηθά με κάθε τρόπο. Και διά μέσου των ανθρώπων και διά μέσου των αγίων, και διά μέσου των αγγέλων. Τον βοηθά μέχρι την τελευταία του αναπνοή. Δηλαδή βοηθά ο Θεός τον κάθε άνθρωπο να σωθεί μέχρι της τελευταίας του αναπνοής. 

Καί αν δεν θελήσει ο άνθρωπος, ο Θεός πάντοτε τον βοηθά. Του δίνει όλες τις ευκαιρίες, του δίνει όλα τα μέσα. 

Ερώτηση: Όταν κάποιος απολεσθεί, ο Θεός πως αισθάνεται για την απώλεια ενός πλάσματος; 

Απάντηση: Ο Θεός τι θα χάσει; Αφού δεν ήθελε ο άνθρωπος να σωθεί, τι έχει να χάσει ο Θεός; «Πολλή χαρά όμως γίνεται εν τώ ουρανώ, επί ενί αμαρτωλώ μετανοούντι». Όλος ο ουρανός χαίρεται. Κι ο Θεός χαίρεται, και οι Άγγελοι χαίρονται, και όλοι οι Άγιοι. Πολλή χαρά γίνεται εν τώ ουρανώ, επί ενί αμαρτωλώ μετανοούντι. Αλλά όταν ο άνθρωπος δεν θέλει, θα λυπηθεί ο Θεός; Ο Θεός είναι χαρά, είναι αγάπη. Δεν έχει λύπη ο Θεός. Δεν υπάρχει στον Θεό λύπη. Δεν μπορούμε να το πούμε ανθρώπινα ότι ο Θεός λυπάται... Λυπάται ο Θεός, όταν οι άνθρωποι δεν Τον αγαπούν, όταν αποστατούν και φεύγουν από το θέλημά Του, αλλά όχι ότι αισθάνεται λύπη, όπως εμείς οι άνθρωποι... Χαίρεται, όταν οι άνθρωποι Τον αγαπούν. Γιατί λέει εγώ σας έπλασα, εγώ σας δημιούργησα, εγώ σας δίνω τα πάντα. Έτσι λέει σε εμάς τους ανθρώπους.2

Η προσευχή του Γέροντα («Καί εχάρη ο Θεός»)
Διηγείται ο μητροπολίτης Μόρφου της Κύπρου Νεόφυτος: 

Ένα πολύ σημαντικό περιστατικό που θυμούμαι από τον Γέροντα Ευμένιο είναι μιά προσευχή που έκανε: «Κύριε Ιησού Χριστέ, θέλω να σώσεις όλους τους ανθρώπους». 

«Κι εχάρη ο Θεός», μου έλεγε. 

«Καί μετά είπα: “Κύριε Ιησού Χριστέ, θέλω να σώσεις όλους τους καθολικούς. Και όλους τους προτεστάντες, Χριστέ μου, θέλω να σώσεις”. Κι εχάρη ο Θεός. 

“Θέλω να σώσεις και τους μουσουλμάνους και όσους ανήκουν σε όλες τις θρησκείες, και τους αθέους ακόμα θέλω να σώσεις”. Κι εχάρη πολύ ο Θεός. 

Καί του είπα: “Χριστέ μου, θέλω να σώσεις όλους τους απ’ αιώνες κεκοιμημένους από Αδάμ μέχρι τώρα”. Κι εχάρη ο Θεός πολύ. 

Καί είπα: “Θεέ μου, θέλω να σώσεις και τον Ιούδα”. Και στο τέλος είπα: “Θέλω να σώσεις και τον διαβολο”. Κι ελυπήθη ο Θεός». 

Τού λέω: «Γιατί λυπήθηκε ο Θεός;». «Διότι θέλει ο Θεός και δεν θέλουν αυτοί», μου απάντησε, «δέν υπάρχει ίχνος καλής θελήσεως σωτηρίας στον διάβολο». 

«Καλά», του είπα, «πώς κατάλαβες εσύ πότε ο Θεός χαιρόταν και πότε ελυπήθη;». Και μου λέει: «Άμα η καρδιά σου γίνει ένα με την καρδιά του Χριστού, αισθάνεσαι αυτά που αισθάνεται». 

Δηλαδή αντιλαμβάνεσαι τι εύρος είχεν η καρδία αυτού του ανθρώπου; Αυτό είναι από τα πιό δυνατά που έχω ακούσει και δεν το έχω ακούσει από κανέναν άλλον. Κι αυτό το καταλάβαινε από την ένταση της Χάριτος. Ανάλογα με τον βαθμό της Χάριτος αντιλαμβανόταν τη λύπη ή τη χαρά Του, σ’ αυτό που ο ίδιος έλεγε ή έκανε. 

Ο Θεός δεν είναι πολυδίκαιος
«Ο Θεός είναι πολυεύσπλαχνος και πολυέλεος, αλλά πουθενά στην Αγία Γραφή δεν γράφει ότι είναι και πολυδίκαιος (προφανώς γιατί, αν ήταν πολυδίκαιος, η τιμωρία μας θα ήταν μεγάλη). Ο Προφήτης Ηλίας ήταν δίκαιος και ζήτησε από τον Θεό να μην βρέξει τριάμισι χρόνια και δεν έβρεξε. Ο Θεός, αν δεν Του το ζητούσε ο Προφήτης Ηλίας, δεν θα τιμωρούσε τους ανθρώπους, γιατί είναι πολυεύσπλαχνος. Μετά Του ζήτησε ο Προφήτης Ηλίας να βρέξει και έβρεξε».3

Καλοί λογισμοί
Πάντοτε έκανε καλούς λογισμούς. Όταν του έλεγες ότι έχεις κακούς λογισμούς, συνιστούσε να γίνουν καλοί. «Νά έχουμε καλούς λογισμούς», έλεγε. Ήτο αδύνατον να του χαλάσεις τον δικόν του λογισμόν. Αυτό μέχρι του σημείου πού, αν έπιανε το κελί του φωτιά από τις τέσσερις γωνιές θα έλεγε: «Τί ωραία που είναι η φωτιά».4

Απομάκρυνση της ψυχής από τον Θεό
Ερώτηση: Θέλει κάποια τόλμη η ψυχή για να κάνει το κακό. Πως να αφήσει τον Θεό και να πάει στο κακό; 

Π. Ευμένιος: Όταν ο άνθρωπος αρχινά να απομακρύνεται από τον Θεό λίγο λίγο και δεν επιμελείται ο άνθρωπος να επανέλθει, τότε ο Θεός τον εγκαταλείπει λίγο λίγο, λίγο λίγο, και έρχεται μιά στιγμή που ο άνθρωπος δεν τον βλέπει. Καί, τότε, ξαναγυρίζει. Λέει: «Τί έκανα;». 

Ερώτηση: Είναι εύκολη η επιστροφή; 

Π. Ευμένιος: Πολύ δύσκολη. Πάρα πολύ δύσκολη. Πάρα πολύ κόπο έχει, όταν ξεμακρύνεις από τον Θεό, σε πιάνει ο διάβολος. Πρέπει πολύ να κλάψεις, πολύ να αγωνιστείς. Μέχρι να φύγει η αιτία που θέλει το κακό από μέσα σου, μέχρι να το διώξεις και να φύγει και να έρθει πάλι ο Θεός στην ίδια θέση που είχε μέσα σου. Στην πρώτη θέση. 

Είναι σαν να χαλάσει κάποιος ένα σπίτι και να βάλει όλα τα υλικά πάλι από την αρχή. Πρέπει να κουβαλήσει πάλι τις πέτρες, τη λάσπη κ.λπ. Αλλά κάποιος που το χάλασε, πιό εύκολα θα το ξανακτίσει το σπίτι. Γιατί ξέρει πιά την τέχνη, ξέρει πως να πολεμήσει τον διάβολο. Όποιος ξέρει πως να τον πολεμήσει, ξέρει τον τρόπο. Είναι σαν να είναι πόλεμος και πηγαίνει κάποιος στο μέτωπο. Πολλοί πολεμούν. Όταν όμως κάποιος ξέρει πως να πολεμά, ξέρει από που να αρχίσει. Λέει άμα γίνεται αυτό, θα κάνω αυτό.5 

Κόπος για τη χαρά
Ερώτηση: Ο Θεός τα δίνει με κόπο, για να μην χάνονται κιόλας; 

Π. Ευμένιος: Άμα δεν τα δώσει με κόπο, δεν τα εκτιμούμε. Γι’ αυτό λένε «αυτό το απέκτησα με κόπο, με ιδρώτα, με πόνο μεγάλο… Πως θα τα παρατήσω τώρα; Με τη βοήθεια του Θεού βέβαια». Λένε οι άγιοι Πατέρες: «Δώσε αίμα, να πάρεις πνεύμα». Πρέπει να χύσουμε αίμα, για να λάβουμε τη Χάρη. Κανείς δεν ανέβηκε στον ουρανό με άνεση. Δεν μπορεί κανείς με άνεση να ανέβει στον ουρανό. Πρέπει να κοπιάσει. Κι ο ίδιος ο Κύριος εκοπίασε. Νήστεψε ο Κύριος ημέρας τεσσαράκοντα. Κι όλα γενικά τα παθήματά Του, η Σταύρωσή Του, η Ανάστασή Του, όλα γενικά τα παθήματα.6

Μετάνοια και ταπείνωση
Τά δάκρυα καθαρίζουν τον άνθρωπο. Τον ξεπλένουν. Όπως καθαρίζουμε ένα ρούχο που είναι λερωμένο, το ίδιο και τα δάκρυα ξεπλένουν τον ρύπο της ψυχής, την αμαρτία δηλαδή. Τα δάκρυα καθαρίζουν, ξεπλένουν την αμαρτία. 

Πενθεί ο άνθρωπος, όταν μετανοήσει. Αν δεν μετανοήσει, δεν μπορεί να πενθήσει. Χαρμολύπη. Χαροποιό πένθος. Κλαίει κάποιος και χαίρεται. 

Η ταπείνωση μας βοηθά. Είναι η πύλη του ουρανού. Χωρίς ταπείνωση δεν μπορούν να μας δοθούν χαρίσματα. Και να έχουμε κάποιο χάρισμα, όταν δεν έχουμε ταπείνωση, φεύγει. Η ταπείνωση μας βοήθα να κερδίσουμε τα πάντα. «Ο ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται». Η ταπείνωση είναι η πύλη του ουρανού. Με την ταπείνωση μπορεί να μας σώσει ο Θεός εύκολα. Η ταπείνωση είναι μεγάλο πράγμα, απέραντο. Η ταπείνωση πηγάζει από την αγάπη. Χωρίς αγάπη δεν μπορούμε να έχουμε ταπείνωση. Όλα οδηγούνται από την αγάπη. Και η ταπείνωση και όλα γενικά. Από την αγάπη του Θεού.7 

«Χωρίς ταπείνωση δεν στεριώνει καμιά αρετή, γιατί δεν υπάρχει βάση να πατήσει. Αυτός που θέλει να αποκτήσει αρετές να ξεκινά από την ταπείνωση. Χωρίς ταπείνωση θα γίνει περίγελο των δαιμόνων, είναι σαν να θέλει να οικοδομήσει πάνω στην άμμο. Η ταπείνωση προφυλάσσει τον θησαυρό και η υπερηφάνεια τον σκορπίζει». 

Ο πόνος στον άνθρωπο

Ο πόνος είναι ωραίος. Μας βοηθά. Αλλά να έχουμε υπομονή. Όταν ο Θεός επιτρέψει να αρρωστήσουμε και υπομένουμε για την αγάπη Του, δεν είναι ωραίο; «Ο υπομείνας εις τέλος, ούτος σωθήσεται». «Εν τη υπομονή ημών κτήσασθε τάς ψυχάς ημών».8

Θαυμαστή επέμβαση του Γέροντος μετά την οσιακή κοίμησή του στον Κουδουμά
Μέσα στο έτος 2005 ένα απόγευμα επισκέφθηκαν τη Μονή Κουδουμά μιά κοπέλα με τον πατέρα της από τη Λάρισα, ζητώντας να προσκυνήσουν τον Ναό της Παναγίας. Εισερχόμενη στον Ναό η κοπέλα δεν μπορούσε να προσκυνήσει, διότι κάτι την εμπόδιζε. Ο πατέρας εξήγησε στον Ηγούμενο ότι η κόρη του έπασχε από δαιμονική επήρεια και της ενεφανίσθη πρό καιρού ο Μακαριστός Γέροντας Ευμένιος από το χωριό της Κρήτης Εθιά (δέν είχαν ακούσει ποτέ γι’ αυτόν) και την προέτρεψε επίμονα να έρθει στον τάφο του και εκείνος θα την θεραπεύσει, διότι, όπως της είπε, Εκείνος είχε ταλαιπωρηθεί το ίδιο από τα δαιμόνια, «μόνο που εγώ το έπαθα από την υπερηφάνεια, ενώ εσύ από βλασφημία». Έτσι ήρθαμε σήμερα στην Κρήτη και πήγαμε στον τάφο του Γέροντα και ενώ προσκυνήσαμε, η κόρη μου άκουσε τη φωνή του Γέροντα να της λέει: “Νά πάς εις τη Μονή του Κουδουμά να ζητήσεις από τον Ηγούμενο να σε σταυρώσει και θα γίνεις καλά”. Μετά από τα λόγια του πονεμένου πατέρα, της διάβασαν τις καθορισμένες από την Εκκλησία ευχές για τις περιπτώσεις αυτές, μετά πολλών δυσκολιών που προκλήθηκαν από την πάσχουσα κατά την ώρα της ανάγνωσής τους, και μετά το τέλος των ευχών η κοπέλα στράφηκε στον Ηγούμενο λέγοντάς του: «Ο Γέροντας Ευμένιος που μ’ έστειλε εδώ μου είπε να σου πώ ότι, μετά που θα με σταυρώσεις, να βγάλεις από το Ιερό Βήμα την θαυματουργό εικόνα του Αγίου Μεγαλομάρτυρα Γεωργίου να την προσκυνήσω». Ο Ηγούμενος δεν γνώριζε για καμιά θαυματουργό εικόνα του Αγίου Γεωργίου που να υπάρχει στη Μονή και ιδιαίτερα να βρίσκεται στο Ιερό Βήμα και της είπε ότι δεν υπάρχει αυτό που ζητά. Εκείνη επέμεινε, όπως της είχε πεί ο Γέροντας, ότι υπάρχει στον βοηθητικό χώρο του Ιερού Βήματος, κρεμασμένη πάνω από την πόρτα. Μπαίνοντας μέσα ο Ηγούμενος, διαπίστωσε ότι πράγματι πάνω από την πόρτα του ιερού βρισκόταν η εικόνα του Αγίου Γεωργίου, έργο του έτους 1917, και δόξασε τον Θεό για τη θαυμαστή επέμβαση του γέροντα. Μετά απ’ αυτό προσκύνησαν και έφυγαν από τη Μονή, αναπαυμένη και ήρεμη η κοπέλα, γιατί ήδη σουρούπωνε και ήθελαν να προφθάσουν το πλοίο για την επιστροφή. Έκτοτε τιμούμε στη Μονή ιδιαίτερα την ι. εικόνα του Αγίου Γεωργίου.

Πηγή: Εξαμηνιαίο Περιοδικό της Ιεράς Μονής Κουδουμά Κρήτης, "Κουδουμιανά Μηνύματα" (Ιουλ - Δεκ 2014, Τευχός 26) synaxipalaiochoriou.blogspot.com

Σημειώσεις:

1. Αντώνιος Χαραλ. Σαριδάκης, «Ο Γέροντας Ευμένιος Σαριδάκης, Ο πράος και ταπεινός τη καρδία», Αθήνα 2006, σελ. 59.2. Π. Σίμωνος Αγιορείτου «Ο κρυφός Άγιος της εποχής μας», Αθήνα 2009, σελ. 330.
3. Π. Σίμωνος Αγιορείτου «Ο κρυφός Άγιος της εποχής μας», Αθήνα 2009, σελ. 310.
4. Π. Σίμωνος Αγιορείτου «Ο κρυφός Άγιος της εποχής μας», Αθήνα 2009, σελ. 310.
5. Π. Σίμωνος Αγιορείτου «Ο κρυφός Άγιος της εποχής μας», Αθήνα 2009, σελ. 328.
6. Π. Σίμωνος Αγιορείτου «Ο κρυφός Άγιος της εποχής μας», Αθήνα 2009, σελ. 334.
7. Π. Σίμωνος Αγιορείτου «Ο κρυφός Άγιος της εποχής μας», Αθήνα 2009, σελ. 336.
8. Π. Σίμωνος Αγιορείτου «Ο κρυφός Άγιος της εποχής μας», Αθήνα 2009, σελ. 346.

Πηγή: synaxipalaiochoriou