Να μιλήσουμε λίγο για τους ανθρώπους που είναι σημαντικοί μέσω των έργων και του βίου τους; Παπαδιαμάντης, Καποδίστριας, Κολοκοτρώνης. Βλέπω εδώ να έχετε αυτές τις φωτογραφίες.
Προπάτορές μας...
Ο άγιος Πορφύριος έλεγε μια φορά: «Αν θα πάτε στον παράδεισο, μην παραξενευτείτε αν θα δείτε εκεί τον Κολοκοτρώνη». Αναφέρω ένα παράδειγμα. Γιατί αυτός καθώς και οι άλλοι ήρωες του ’21 είναι στον παράδεισο.
Αυτοί θυσίασαν την ζωή τους για την πίστη και το Γένος, για την πατρίδα, για την Εκκλησία, για τον πλησίον, για τους ανθρώπους... και δεν αγαπάνε μόνο τους Έλληνες αυτοί, αγαπάνε και τους Αλβανούς και τους Τούρκους. Τα ’χανε με τους αρχηγούς και τους οπλαρχηγούς τους για να φαίνονται δυνατοί. Από εκεί και πέρα στους απλούς ανθρώπους ήταν φιλάνθρωποι. Γιατί είχαν ακριβώς αυτό που είχε κυρίως και κατεξοχήν και ο Κολοκοτρώνης. Τρία πράγματα είχε ο Κολοκοτρώνης: Πρώτον ήταν φιλόθεος, αγαπούσε τον Θεό. Όταν ήταν εξόριστος το 1805 με τους κλεφταρματολούς του Μόριά κ.λπ. στα «Απομνημονεύματά» του γράφει: «Ήμουν μόνος στο βουνό με τον Θεό». Δεύτερον ήταν φιλόπατρις. Για την πατρίδα του τα έκανε όλα! Τα έδινε όλα! Και στην φυλακή τον έβαλαν στο τέλος και σε θάνατο τον καταδίκασαν... και τι έκανε ο Κολοκοτρώνης; Μόνο καλό έκανε. Η μεγαλύτερη αρετή που έχει ο Κολοκοτρώνης δεν είναι η πολεμική του αντρεία αλλά η μεγαλοψυχία του. «Τα παλιά, τα περασμένα, τα ρίχνω στη θάλασσα και αρχίζω από την αρχή», όπως έλεγε. Τι ωραία! Νερό και αλάτι... Τρίτον ήταν φιλάνθρωπος. Δεν ήταν το να δώσει ελεημοσύνη στον φτωχό μόνο, αλλά να αγαπάει τον άνθρωπο, όπως αγαπάς τον εαυτό σου. Τον πλησίον του.
Αυτοί θυσίασαν την ζωή τους για την πίστη και το Γένος, για την πατρίδα, για την Εκκλησία, για τον πλησίον, για τους ανθρώπους... και δεν αγαπάνε μόνο τους Έλληνες αυτοί, αγαπάνε και τους Αλβανούς και τους Τούρκους. Τα ’χανε με τους αρχηγούς και τους οπλαρχηγούς τους για να φαίνονται δυνατοί. Από εκεί και πέρα στους απλούς ανθρώπους ήταν φιλάνθρωποι. Γιατί είχαν ακριβώς αυτό που είχε κυρίως και κατεξοχήν και ο Κολοκοτρώνης. Τρία πράγματα είχε ο Κολοκοτρώνης: Πρώτον ήταν φιλόθεος, αγαπούσε τον Θεό. Όταν ήταν εξόριστος το 1805 με τους κλεφταρματολούς του Μόριά κ.λπ. στα «Απομνημονεύματά» του γράφει: «Ήμουν μόνος στο βουνό με τον Θεό». Δεύτερον ήταν φιλόπατρις. Για την πατρίδα του τα έκανε όλα! Τα έδινε όλα! Και στην φυλακή τον έβαλαν στο τέλος και σε θάνατο τον καταδίκασαν... και τι έκανε ο Κολοκοτρώνης; Μόνο καλό έκανε. Η μεγαλύτερη αρετή που έχει ο Κολοκοτρώνης δεν είναι η πολεμική του αντρεία αλλά η μεγαλοψυχία του. «Τα παλιά, τα περασμένα, τα ρίχνω στη θάλασσα και αρχίζω από την αρχή», όπως έλεγε. Τι ωραία! Νερό και αλάτι... Τρίτον ήταν φιλάνθρωπος. Δεν ήταν το να δώσει ελεημοσύνη στον φτωχό μόνο, αλλά να αγαπάει τον άνθρωπο, όπως αγαπάς τον εαυτό σου. Τον πλησίον του.
Τι σημαίνει «πλησίον»; Αυτός είναι που είναι από το ίδιο χώμα και από την ίδια δημιουργική πνοή. Πλησίον είναι πας άνθρωπος. Αυτό είναι το μεγάλο. Και ο Καποδίστριας το ίδιο έλεγε και ο Παπαδιαμάντης το ίδιο και όλοι οι Ήλοι. Είχαν αγάπη στον Θεό! Για του Χριστού την πίστη την αγία πολέμησε. Γιατί στα χρόνια της τουρκοκρατίας δεν υπήρχε πατρίδα. Την πατρίδα την είχε πάρει αγκαλιά η Εκκλησία.
Να πολεμήσω για του Χριστού την πίστη. Δεν έρχεται όμως όλο αυτό έτσι λίγο σε αντίθεση: Έλα ο χριστιανός που πρέπει να αγαπάω όλο τον κόσμο, να σηκώσω τον Μουσουλμάνο που με απειλεί, να σκοτώσω τον Εβραίο που με απειλεί, και μετά να πάω να κοινωνήσω;
Όχι, δεν είναι έτσι. Το «ου φονεύσεις» ισχύει για όλους. Είναι κωδικοποίηση• ο δεκάλογος του φυσικού δικαίου. Μόνο αυτό αν τελούσαμε σήμερα, δεν χρειάζονται νόμοι. Έχουμε γεμίσει νόμους. Πολυνομία και... παρανομίες... (γέλια) Είναι κωδικοποίηση του φυσικού δικαίου. Και όπως μας έλεγε ο μακαρίτης ο Μουρατίδης ο δάσκαλος που μας έκανε το αστικό δίκαιο, το «ου φονεύσεις» ισχύει και γι’ αυτόν του έρχεται να σε φονεύσει. Όχι μόνο για σένα. Οπότε κάνεις άμυνα. Και ο Χριστός -κάνε άμυνα στον Πόντιο Πιλάτο, όταν τον χτύπησε ο δούλος. Του λέει: «Για πες μου, γιατί με χτυπάς; Αν έκανα κακό, για ποιό κακό; Ειδάλλως, γιατί το κάνεις;». Είναι φυσικό δικαίωμα. Είναι λογικό δικαίωμα. Γιατί ο Κύριος έλεγε στον δούλο του: «Εγώ σε έφτιαξα και σου έδωσα και λογική. Αν δεν κάνεις χρήση της λογικής, με χτυπάς χωρίς να φταίω, δεν το βλέπεις;».
Τι ωραία που τα λέει ο Χριστός! Και όταν έσφαλλαν οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι, στον ναό πήρε και το μαστίγιο, το φραγγέλιο και τους εβγαλε έξω. Και μία παρατήρηση: τα περιστεράκια που ήταν μέσα στα κιβώτια δεν τα κλώτσησε. Εξέρχετο το κέρμα των πιστών και γέμισε ο κόσμος λεφτά. Τι λέει; «Άλλοτε ταύτα έντεΰθεν». «Πάρτε τα από εδώ αυτά, πηγαίνετέ τα έξω». Πού είναι η φιλοζωική εταιρεία να δούνε πόσο στοργή και αγάπη έδειχνε ο Χριστός για τα ζώα; Τι ωραία φέρεται ο Χριστός! Σε όλα τα πράγματα! Σε όλα τα μεγέθη! Έτσι, λοιπόν, πολεμάμε υπέρ πίστεως και πατρίδος, διότι πρέπει να υπερασπιστούμε και την πίστη και την πατρίδα και τους άλλους.
Μάλιστα οι Έλληνες ποτέ δεν πολέμησαν να πάρουν την πατρίδα κανενός. Υπερασπίζονταν την δική τους, και όπως το λέει η Ιστορία: «Ετούτο το χώμα που είναι εδώ, εμείς είμαστε από εδώ βγαλμένοι. Είμαστε γηγενείς. Δεν πήραμε ποτέ την πατρίδα κανενός». Είναι πολύ σημαντικό αυτό. Μην κοιτάτε τώρα οι διεθνιστές και οι άλλοι, τα λένε όπως τα θέλουνε. «Μαλάτα και γαλάτα» έλεγε η μητέρα μου. Όπως τα θέλουν, όπως τους συμφέρει. Αν το ψάξεις λίγο βαθύτερα, πάει εκεί πέρα. Μάλιστα, στην Παλαιά Διαθήκη είχε παραγγείλει ο Θεός στον Σαούλ, τον πρώτο Βασιλιά, να φονεύσει τους Φιλισταίους γιατί ήταν Κρητικοί άποικοι. Ήταν οι Αχαιοί στην Κρήτη, μετά πήγαν οι Δωριείς και τους ξετόπισαν. Και πήγαν απέναντι αυτοί, στην Παλαιστίνη.
Είναι οι σημερινοί Παλαιστίνιοι;
Ναι. Είπε λοιπόν στον Σαούλ ο Θεός να φονεύσει και να ξεπαστρέψει τους Φιλισταίους, να ησυχάσει ο κόσμος. Εκείνος τι έκανε; Αυτό που κάνουνε μερικοί σήμερα, τάχα. Τους λυπήθηκε. «Αθώους, θα τους σκοτώσω;». Μπορεί να είναι για καλό τους, και, στην άλλη ζωή να τους αντιμετώπιζε αλλιώς ο Θεός αυτούς που θα σκοτωνόντουσαν άδικα ή δίκαια μάλλον. Λέει κάτι ο Θεός και εμείς πρέπει να το κάνουμε. Γιατί ο Θεός είναι ο απόλυτος Δημιουργός, και να αδικήσει κάποιον ο θεός εδώ, έχει άλλο τρόπο να τον δικαιώσει. Τα σχέδια του Θεού είναι ανεξιχνίαστα. «Άνεξιχνίασται αί βουλαί τού Κυρίου». Δεν ξέρουμε. Νομίζουμε ότι ξέρουμε και δεν ξέρουμε. Κάνουμε υπακοή. Εντάξει, μπορεί να πούμε και μιά κουβέντα και να το εξηγήσουμε και να το κουβεντιάσουμε, δεν απαγορεύεται αυτό. Αλλά από εκεί και πέρα, μην είμαστε απόλυτοι σε όλα τα ζητήματα αυτά. Και λέμε ότι εμείς είμαστε αρχηγοί και ότι εμείς ξέρουμε. Αστό, ρε παιδί μου. Σε ό,τι ξέρουμε, ας βάλουμε και ένα «χι», έλεγε παλιά ένας καθηγητής από το Δημοτικό. Και ζήτα και την γνώμη και για κάτι άλλο. Και άμα είναι το ίδιο, εσύ είσαι σίγουρος γι’ αυτό που σκέφτεσαι. Και άμα δεν είναι ίδιο, διορθώνεσαι και γίνεσαι καλύτερος. Είναι πολλά στην μέση.
Κάνετε συχνά αναφορές στο όνομα του Χριστού. Συζητάγαμε τις προάλλες που γυρνάγαμε από κάπου και λέγαμε ότι ακούμε πολλούς κήρυκες σε κηρύγματά τους να μην αναφέρονται ούτε μία φορά στο όνομα του Χριστού. Υπάρχει ορθόδοξη πίστη χωρίς την αναφορά στο όνομα του Χριστού; Για ποιον λόγο γίνεται; Το έχετε παρατηρήσει εσείς;
Το έχω. Γιατί δεν έχουν καμία σχέση με τον Χριστό. Εσύ άμα αγαπάς την γυναίκα σου και τα παιδιά σου, εκατό φορές θα πεις τα ονόματά τους. Δεν υπάρχει το ομόλογο στοιχείο. Μιλάνε έτσι, ότι ο Χριστός ήταν κάποιος, ως θεωρία. Πρέπει να τον αγαπάς τον άλλον. Πραγματικά. Να τον έχεις μέσα σου και να σε έχει μέσα του. Έτσι λέει η
Γραφή. Τότε αλλάζει το πράγμα. Εκείνοι μιλάνε έτσι και δεν πείθουν και κανέναν. Μην νομίζεις ότι πείθουν και κανέναν.
Το παρατηρήσαμε και εμείς. Μας κάνει πολύ μεγάλη εντύπωση το γεγονός ότι δεν ακούς να μιλάνε για τον Χριστό. Και όχι μόνο εκεί. Ακόμα και σε βιβλία που διαβάζεις, δήθεν πνευματικών ανθρώπων -«εντός εκτός και επί τα αυτά» της Εκκλησίας- δεν βλέπεις καμία αναφορά. Και αναρωτιέσαι πού μπορεί να αναφέρονται. Ποιο μπορεί να είναι το σημείο αναφοράς τους;
Ο εαυτός τους. «Αύτοείδωλον έγενόμην τοις πάθεσι» λέει ο άγιος Ανδρέας στον Μεγάλο Κανόνα. «Ελάτρεψα τον εαυτό μου». Αυτό είναι η πτώση. Άφησαν τον Θεό οι πρωτόπλαστοι, την υπακοή και την σχέση που είχανε, και περιορίστηκαν στον εαυτό τους, και κλείστηκαν στον εαυτό τους. Αυτό είναι ο εγωισμός. Κλείστηκαν στον εαυτό τους, και από εκεί και πέρα έγιναν αυτιστικοί που λέει σήμερα η ψυχιατρική κ.λπ. και αυτό είναι η μεγαλύτερη καταδίκη. Και το μεγαλύτερο κακό δεν είναι το να είσαι απλά μόνος σου και να πιστεύεις στον Θεό, αλλά το να έχεις υπαρξιακή μοναξιά. Να μην αισθάνεσαι ούτε τον θεό, ούτε τον πλησίον, ούτε κανέναν. Εκεί από ένα τραγουδάκι: «Και μαζί και μόνος ίδιος είναι ο πόνος».
(Γέλια δημοσιογράφων)
Αυτό ακριβώς. Η υπαρξιακή μοναξιά είναι χειρότερη από όλα. Να μην έχεις τον Θεό σου. Να είσαι «ώς άθεος έν τώ κόσμω», που λέει ο απόστολος Παύλος. Αυτό ακριβώς! Έχασαν τον Θεό τους οι άνθρωποι εκεί στον παράδεισο και τα έχασαν όλα. Τα έχασαν όλα! Μεγάλη υπόθεση. Αλλά ο Θεός δεν θέλει να είμαστε κοντά του με το ζόρι. Γι’ αυτό λέει: «Όστις θέλει όπίσω μου έλθειν». Έδωσε ελευθερία στον άνθρωπο. Και την τηρεί την ελευθερία. Το αυτεξούσιο, αυτό ακριβώς είναι. Η ελευθερία. Να θέλει κάτι ή να μην θέλει. Μπερδεύεται καμιά φορά η ελευθερία. Γιατί υπάρχει ελευθερία η ιδεολογική και υπάρχει και η πραγματική. Ιδεολογική, θα πει, το να διαλέξεις το είδος της δουλείας σου (γέλια). Γίνονται και αυτά. Και για αληθινή, να διαλέξεις την άνωθεν ελευθερία, που είναι ο Χριστός. «Έάν ούν ό υιός ύμάς έλευθερώση, όντως έλεύθεροι έσεσθε». «Εάν ο Υιός του άνθρωπου σας ελευθερώσει, θα είστε πραγματικά ελεύθεροι». Όπως το είπε ένας Ρώσος φιλόσοφος: «Ελευθερία σημαίνει το να είσαι ελεύθερος από τα πάθη και από το κακό». Αυτό είναι ελευθερία. Να είσαι ελεύθερος από αυτά. Γιατί αυτά είναι αρρώστια, είναι καρκίνος, είναι κακό, είναι σκλαβιά, είναι ό,τι θέλετε. Είναι αλλοτρίωση που λέει ένας φιλοσοφικός ορισμός Αποξενώνεσαι από τα «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση» και είσαι «ώς άθεος έν τω κόσμω». Ξένος και έρημος...
Αυτό ακριβώς. Η υπαρξιακή μοναξιά είναι χειρότερη από όλα. Να μην έχεις τον Θεό σου. Να είσαι «ώς άθεος έν τώ κόσμω», που λέει ο απόστολος Παύλος. Αυτό ακριβώς! Έχασαν τον Θεό τους οι άνθρωποι εκεί στον παράδεισο και τα έχασαν όλα. Τα έχασαν όλα! Μεγάλη υπόθεση. Αλλά ο Θεός δεν θέλει να είμαστε κοντά του με το ζόρι. Γι’ αυτό λέει: «Όστις θέλει όπίσω μου έλθειν». Έδωσε ελευθερία στον άνθρωπο. Και την τηρεί την ελευθερία. Το αυτεξούσιο, αυτό ακριβώς είναι. Η ελευθερία. Να θέλει κάτι ή να μην θέλει. Μπερδεύεται καμιά φορά η ελευθερία. Γιατί υπάρχει ελευθερία η ιδεολογική και υπάρχει και η πραγματική. Ιδεολογική, θα πει, το να διαλέξεις το είδος της δουλείας σου (γέλια). Γίνονται και αυτά. Και για αληθινή, να διαλέξεις την άνωθεν ελευθερία, που είναι ο Χριστός. «Έάν ούν ό υιός ύμάς έλευθερώση, όντως έλεύθεροι έσεσθε». «Εάν ο Υιός του άνθρωπου σας ελευθερώσει, θα είστε πραγματικά ελεύθεροι». Όπως το είπε ένας Ρώσος φιλόσοφος: «Ελευθερία σημαίνει το να είσαι ελεύθερος από τα πάθη και από το κακό». Αυτό είναι ελευθερία. Να είσαι ελεύθερος από αυτά. Γιατί αυτά είναι αρρώστια, είναι καρκίνος, είναι κακό, είναι σκλαβιά, είναι ό,τι θέλετε. Είναι αλλοτρίωση που λέει ένας φιλοσοφικός ορισμός Αποξενώνεσαι από τα «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση» και είσαι «ώς άθεος έν τω κόσμω». Ξένος και έρημος...
Ας πούμε, πάτερ μου, ότι ήταν απέναντι σας ένας άθεος και σας έλεγε: «Πάτερ μου, καλά τα λέτε -μιας και μιλήσαμε πιο πριν και για το κήρυγμα- πώς είναι δυνατόν, όμως, άνθρωποι ιερείς σαν εσάς, που πέρασαν όλη τους την ζωή μέσα στην Χριστόσκονη, να μην μιλάνε γι’αυτόν; Αν δεν το κάνετε εσείς, από μένα τι περιμένετε;
Γι` Αλήθεια είναι αυτό, δεν το κάνουμε, γιατί δεν έχουμε την ομόλογη σχέση με τον ς, ' φιλάνθρωπο Χριστό. Δεν έχουμε την ομόλογη σχέση. Οι άγιοι το κάνανε αυτόν. Είχαν την μνήμη του Χριστού. Θυμόντουσαν πάντα. Γι’ αυτό λέει και ο άγιος εί ! Γρηγόριος ο Θεολόγος: «Περισσότερο να μνημονεύεις τον Θεό παρά να αναπνέεις». «Μνημονευτέον γάρ τού Θεού μάλλον ή άναπνευστέον» λέει επί λέξει. Είναι μεγάλη υπόθεση αυτό. Προερχόμεθα από Εκείνον και πηγαίνουμε σε Εκείνον. Όταν έχουμε Εκείνον και έχουμε καλή σχέση, τα έχουμε όλα! Είναι αυτό που λέει ο απόστολος Παύλος. Εμείς οι Απόστολοι είμεθα ως «μηδέν έχοντες καί τα πάντα κατέχοντες». Τα έχουμε όλα γιατί έχουμε τον Θεό. Και άμα έχεις τον Θεό, έχεις και τα του Θεού. Αμα είσαι ο ιδιοκτήτης μιας πολυκατοικίας, έχεις όλη την πολυκατοικία για παράδειγμα. Έτσι είναι. Τα έχουμε όλα! Και όλα μας τα δίνει ο Κύριος και όλα μας τα προσφέρει ο Κύριος και αν καμιά φορά στερεί και κάτι, το κάνει για καλό μας. Μας δοκιμάζει εμάς να δει τι θα κάνουμε. Υπάρχει και αυτό. Μια φορά πήγε ένας αξιωματικός στον Δαυίδ τον Βασιλιά και του λέει: «Βασιλιά μου, ο τάδε στρατηγός σας βρίζει». Και περίμενε ι του πει τι βρίζει, τι λέει... και τι του είπε ο Δαυίδ και τον κούφανε; «Καλά κάνει και με βρίζει ο στρατηγός αυτός». «Γιατί, βασιλιά μου;». «Ο Θεός τον έβαλε να με ραΐζει για να δει ο Θεός, εγώ ο Δαυίδ, που θεωρούμαι σπουδαίος, πώς θα αντιδράσω».
Υπάρχει και αυτό. Όχι μόνο αυτό, αλλά υπάρχει και αυτό και είναι σημαντικό ακόμα ! | και αυτό. Οπότε τι λέει ο Δανιήλ στους Ψαλμούς; «Αυτόν που ερχόταν λαθραία και μόνο κατηγορούσε τον πλησίον, τον πέταγα έξω». Αυτό σημαίνει εκδιώκω, τον βγάζω έξω. -Φύγε κύριε, δεν θα μου πεις εσύ τίποτα για τον άνθρωπο».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου