Εκ της Μικρής Φιλοκαλίας
Τα σωματικά πάθη
Τα σωματικά πάθη είναι τα εξής: γαστριμαργία, λαιμαργία, περιττή τρυφή (απόλαυση), μέθη, λαθροφαγία (κεκρυμμένη γαστριμαργία), ποικίλη φιληδονία, πορνεία, μοιχεία, ασέλγεια, ακαθαρσία, αιμομειξία,
παιδεραστία, κτηνοβασία, κακές επιθυμίες και πάντα τα παρά φύση αισχρά πάθη· ακόμη, κλοπή, ιεροσυλία, ληστεία, φόνος, η περιττή σωματική άνεση και απόλαυση που οδηγεί στην υποδούλωση των εμπαθών θελημάτων της σάρκας, και μάλιστα όταν το σώμα έχει ευρωστία· ακόμη, μαντείες, μαγείες, οιωνισμοί, κληδονισμοί, η επιθυμία
για τα κοσμικά πράγματα, κομπασμοί, νωθρότητες, καλλωπισμοί, στολίδια για το πρόσωπο, η αξιοκατάκριτη τεμπελιά, διάφορες φαντασιώσεις, τα τυχερά παιχνίδια, η εμπαθής υπέρμετρη απόλαυση των τερπνών του κόσμου, η φιλοσώματη ζωή (φιλοτομαρισμός) που εγκλωβίζει το νου στην ύλη και τον κάνει γήϊνο και κτηνώδη, και δεν τον αφήνει να ανυψωθεί προς το Θεό και την εργασία των αρετών.
για τα κοσμικά πράγματα, κομπασμοί, νωθρότητες, καλλωπισμοί, στολίδια για το πρόσωπο, η αξιοκατάκριτη τεμπελιά, διάφορες φαντασιώσεις, τα τυχερά παιχνίδια, η εμπαθής υπέρμετρη απόλαυση των τερπνών του κόσμου, η φιλοσώματη ζωή (φιλοτομαρισμός) που εγκλωβίζει το νου στην ύλη και τον κάνει γήϊνο και κτηνώδη, και δεν τον αφήνει να ανυψωθεί προς το Θεό και την εργασία των αρετών.
Ρίζες όλων αυτών των παθών και πρωταίτιες, όπως θα μπορούσε να τις ονομάσει κανείς, είναι η φιληδονία, η φιλοδοξία, και η φιλαργυρία, απ’ τις οποίες και προέρχεται κάθε κακό. Δεν πέφτει ο άνθρωπος σε καμιά αμαρτία, αν (προηγουμένως) οι κραταιοί γίγαντες των παθών, όπως τους αναφέρει ο σοφώτατος ασκητής Μάρκος, δεν τον νικήσουν και δεν τον κατακυριεύσουν· δηλαδή η λήθη (λησμοσύνη), η ραθυμία και η άγνοια. Αυτές τις γεννά η ηδονή, η άνεση της ζωής (καλοπέραση), η ανθρωπαρέσκεια και ο περισπασμός των βιοτικών πραγμάτων. Πρωταίτια όλων αυτών και γεννήτρια είναι, όπως ελέχθη, η φιλαυτία, δηλαδή η παράλογη αγάπη προς το σώμα και η εμπαθής προσκόλληση σ’ αυτό. Η διάχυση και η έκλυση του νου (στροφή και ασχολία) με αστειότητες και αισχρολογίες προξενούν πολλά κακά και πτώσεις, καθώς και η αθυροστομία και το γέλιο.
Τα ψυχικά πάθη
Ψυχικά πάθη είναι κυρίως η λήθη (λησμοσύνη), η ραθυμία και η άγνοια (της ψυχής για το Θεό και τα πνευματικά), απ’ τα οποία σκοτίζεται ο οφθαλμός της ψυχής, δηλαδή ο νους, και κυριεύεται από όλα τα υπόλοιπα πάθη, τα οποία είναι τα εξής: ασέβεια, κακοδοξία, δηλαδή κάθε αιρετική διδασκαλία, βλασφημία, θυμός, οργή, πικρία, οξυθυμία, μισανθρωπία, μνησικακία, καταλαλιά, κατάκριση, λύπη η μή κατά Θεόν, φόβος, δειλία, φιλονικία, ζήλεια, φθόνος, κενοδοξία (ματαιοδοξία), υπερηφάνεια, υποκρισία, ψεύδος, απιστία, πλεονεξία, φιλοϋλία, προσκόλληση σε εμπαθή πράγματα, εξάρτηση από κοσμικά πράγματα, ακηδία, μικροψυχία, αχαριστία, γογγυσμός, έπαρση, οίηση, σοβαροφάνεια, αλαζονεία, φιλαρχία, ανθρωπαρέσκεια, δολιότητα, αναίδεια, αναισθησία, κολακεία, υπουλότητα, ειρωνία, διψυχία, συγκατάθεση σε αμαρτήματα του παθητικού μέρους της ψυχής και η συνεχής μελέτη αυτών· ακόμη, η προσβολή και η πλάνη των λογισμών, η φιλαυτία, που γεννάει τα πάθη, καθώς και η φιλαργυρία (Α΄ Τιμ. ς΄ 10), με την οποία ριζώνουν στην ψυχή τα πάθη, η κακοήθεια και η πονηρία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου