Mυροβλῦται Ἅγιοι, μία ἄλλη Ἄνωθεν προσφορά

Γράφει ὁ Νεκτάριος Ζιόμπολας, Ἀρχιμανδρίτης

Μυροβλῦται Ἅγιοι, μία ἄλλη μικρὴ ἄκρως χορεία Ἁγίων μὲ σπάνιον χάρισμα ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ, μὲ ἀποτέλεσμα πάμπολλοι νὰ ἔχουν εὐεργετηθῆ.

Ἱστορικὰ ὡς πρὸς τὴν ἐκροὴν μύρου προέχει ὁ Ἅγιος Δημήτριος. Εἰς τὸ χριστεπώνυμον πλήρωμα εἶναι γνωστὸς ὡς μυροβλύτης. Ἀγνοοῦν ὅμως τὰ καθέστατα τοῦ μύρου.

Ἐδῶ γίνεται λόγος διὰ τὸ θέμα τοῦ μύρου καὶ ὄχι γενικὰ περὶ τοῦ βίου του.

Προέχει τὸ ἐρώτημα, πρὸς τί ὁ Μεγαλομάρτυς ἀξιώθηκε τοιούτου χαρίσματος, καὶ εἶναι ὁ μόνος Μάρτυρας τοῦ δώρου αὐτοῦ; Μία ἀπάντησις γίνεται εἶναι ὅτι ὑπὲρ τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ θυσίασε τὰ πάν­τα, ὡς ἔχων ὑψηλὸ ἀξίωμα, ἀνθύπατος τῆς Ἑλ­λάδος καὶ ἡγέτης τοῦ στρατοῦ. Ἀκόμη ὅτι εἶχε παράλληλα κύκλον νέων καὶ τοὺς μετέδιδε τὰ τῆς πίστεως καὶ ἠρνεῖτο νὰ θυσιάση εἰς τὰ εἴδωλα. Ὁ ἄρ­χων τῆς Ρώμης ποὺ ἦταν παρών, προκειμένου νὰ τὸν εὐτελίση – ταπεινώση τὸν ἐφυλάκισε κάτω στὰ ἀφοδευτήρια τῆς Θεσ/νίκης. Μὲ τὴν ἐκροὴν τοῦ μύρου ὁ Θεὸς μετέβαλε τὸν ταπεινὸν – βρωμερὸν αὐτὸν χῶρον, ἀφοῦ ἐκεῖ θανατώθηκε σὲ προσκυνηματικὸν τοιοῦτον καὶ ἀπὸ τὰ λείψανά του καὶ γενικὰ τοῦ τάφου του σὲ ἱερὸ μυροδοχεῖο.

Ἀπὸ πότε ἤρχισε ἡ ροὴ τοῦ μύρου δὲν ἔγινε γνωστόν. Διὰ πυρκαϊᾶς ὁ Ναὸς ἀποτεφρώθηκε τὸν 7ον αἰῶνα. «…Ὁ τάφος τοῦ μάρτυρος μετεβλήθη εἰς φρέαρ βαθύ, ἐκ τοῦ ὁποίου μύρον ἀνέβλυζεν, ἐκ τοῦ ὁποίου καὶ μυροβλύτης ἀπεκλήθη». Οὕτω πὼς κατέστη δημοφιλέστατος ἅγιος τῆς Οἰκουμένης.

«Τὶς οὐκ οἶδε τὴν ἐκ τοῦ πανεντίμου Δημητριακοῦ σώματος ἀναβλύζουσαν τῶν μύρων πηγὴν σοροῦ μυροδόχων δεξαμενῶν; Αὗται ἐκ πηγῆς τῶν μύρων τοῦ μάκαρος δεχόμεναι τὸν εὐώδη ροῦν τοῖς βουλομένοις τῶν χριστιανῶν κατὰ πᾶσαν ὥραν ἰατρεῖον πρόκεινται ἑτοιμότατα καὶ γένος ἅπαν καὶ ἡλικίαν πᾶσαν… ἄνδρες, γυναῖ­κες καὶ νήπια πρὸς ἑαυτοὺς τὸ μύρον ἐκεῖθεν ἐφέλκουσι. Καὶ οἱ μὲν ὀφθαλμούς, οἱ δὲ στόμα καὶ ὦτα τούτῳ καθαγιάζουσιν, καὶ πᾶσαν τοῦ σώματος ὁλομέλειαν τῷ μύρῳ προσεπιχρίουσι καὶ ἁπλῶς εἰπεῖν ἀκορέστως ἔχουσι τῆς ἐκ τοῦ μύρου καταμυρίως»1. «Εἰς τὸ Ἁγιολόγιον τῆς Ὀρθοδοξίας οὐδείς Ἅγιος εὗρεν τόσους ἐγκωμιαστὰς τοῦ βίου, τοῦ μαρτυρίου καὶ τῶν θαυμάτων του, ὅσους ὁ πολιοῦχος τῆς Θεσ/νίκης. Κατὰ τὰς ἑορτὰς καὶ λιτανεύσεις εἰς τὴν πόλιν, ὅπου συμμετεῖχαν ἄρχοντες καὶ ἀρχόμενοι, τέσσερες διάκονοι ἐκράτουν τὸ κιβώριον μετὰ ἱεροῦ μύρου»2.

Ἀμφιβολία περὶ τοῦ μύρου καὶ εἰς ποσότητα

Ἀσκητὴς εἰς τὸ ὄρος ποὺ ὀνομάζεται Χολομώντας (Χαλκιδικῆς), ἀκούσας ὅτι ὁ Ἅγιος Δημήτριος ἀναβλύζει μύρον ἄφθονον ἀπὸ τὸν τάφον του, δὲν τὸ ἐπίστευε καὶ συλλογιζόταν ὅτι εἰς τὴν Θεσ/νίκην ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι Ἅγιοι, οἱ ὁποῖοι ὑπέμειναν περισσότερα μαρτύρια διὰ τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ.

Ὁ Θεὸς θέλων νὰ τὸν βεβαιώση ὅτι εἶναι ἀληθὲς τὸ πρᾶγμα ὠκονόμησεν τὸ ἑξῆς θαῦμα. Μία νύκτα ἐφάνη εἰς αὐτὸν ὅτι εὑρέθη εἰς τὴν Θεσ/νίκην μέσα εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Ἁγίου Δημητρίου. (παραλείπουμε τὸ τί ἐκεῖ συνέβη). Σὲ τελικὴ φάση τοσοῦτον μύρον ἐξήρχετο ἐκ τοῦ τάφου: «Ὁ δὲ Ἀσκητὴς ἀπὸ τὸν τρόμον του, φοβούμενος νὰ μὴ πνιγῆ ἔκραξε μεγαλοφώνως. Ἅγιε Δημήτριε, βοήθει. Μετὰ τὴν φωνὴν αὐτήν, ὢ τοῦ θαύματος, συνῆλθεν εἰς ἑαυτὸν καὶ εἶδεν ὅτι ἦτο βεβρεγμένος ὅλος ἀπὸ τὸ μύρον καὶ αὐτὸς καὶ τὰ ἐνδύματά του. Ἠγέρθη, καὶ ἀφοῦ ἐξημέρωσε ἔφυγεν ἀπὸ τὸ Ὄρος καὶ μὲ βάδην ἦλθεν εἰς τὴν Θεσ/νίκην κηρύττων τὸ θαῦμα τοῦ Ἁγίου καὶ δοξάζων τὸν Θεόν. Ἔμεινε δὲ εἰς τὸν Ναὸν τοῦ Ἁγίου ἱκανὰς ἡμέρας καὶ ἐπέστρεψεν εἰς τὰ ἴδια λέγων συνεχῶς. Μέγας ἀληθῶς εἶναι ὁ Ἅγιος Δημήτριος»3.

Ἔγινε λόγος περὶ τῆς ἀρχῆς τοῦ μύρου ὅτι παρέμεινε ἄγνωστη. Παρὰ τὴν ἔρευνα δὲν ἔγινε γνωστὸν τὸ πῶς καὶ πότε σταμάτησε ἡ ροὴ τοῦ μύρου. Ἔγινε λόγος γιὰ ποσότητα καὶ ἀφθονία μύρου γιὰ «μυροδόχους δεξαμενάς». Μέγα μέρος τοῦ μύρου διοχετεύετο ἕως τὴν μακρινὴ Ρωσία, ἀφοῦ δέχθηκε περὶ τὸν δέκατον αἰῶνα τὸ Εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ ὡς καὶ ἄλλες Ὀρθόδοξες χῶρες. Τὸ πόσοι ἔγινε αἰτία νὰ πιστεύσουν εἰς τὸν Θεὸν καὶ εἰς τὸν Ἅγιον, αὐτὸ προέχει καὶ ἄγνωστον πόσοι ἐθεραπεύθησαν διὰ μέσου τοῦ μύρου· τὸ γνωρίζει ὁ Θεὸς κατὰ τὴν μακρόχρονη διάρκεια. Αὐτὸ ποὺ εἰκάζεται ὡς πρὸς τὴν διακοπὴν τοῦ μύρου Ἄνωθεν, ὅτι θὰ ἔγινε λόγῳ οἰκονομικῆς ἐκμεταλλεύσεως ἔστω καὶ ἀπὸ ἐλαχίστους. Πάντως ἐχάθη ἡ δωρεά, ἡ προσφορὰ τοιαύτης χάριτος. Εἰς τὰς ἡμέρας μας, ὡς πρὸς τὴ ροὴ τοῦ μύρου, ἐλάχιστα πρόσωπα πιστὰ ἔχουν τὶς ἐμπειρίες τους ὡς πρὸς τὸ θέμα, χωρὶς νὰ θέλουν νὰ ποῦν περισσότερα καὶ μὲ ποιὸ τρόπο γίνεται αὐτὸ ἀντιληπτό. Ὁ Μυροβλύτης Δημήτριος φαίνεται σιωπηλὰ καὶ ἐν μέρει συνεχίζει νὰ ἐλεεῖ.

Μυροβλύτης καὶ ὁ Ἅγιος Νικόλαος

Τὸ 1081 ἐπειδὴ βάρβαροι ἐπιδρομεῖς καὶ εἰς τὴν περιοχὴν Μύρων τῆς Λυκίας κατέστρεφαν τὰ πάντα, καθ’ ὑπόδειξιν τοῦ Ἁγίου τὰ ἱερὰ λείψανά του μετεφέρθησαν εἰς τὸ Μπάρι τῆς Ἰταλίας. Ἐκεῖ ὡς ὥρισε ὁ Ἴδιος, ἄρχισε νὰ ρέη μύρον ἀπὸ τὰς πτέρνας τῶν ποδῶν του. Ἡ ἔναρξις ἔγινε εἰς ἡμέραν ὁρισθείσης πανηγύρεως καὶ σὲ ὥρα Λειτουργίας ἔρρεε τόσο πολὺ μύρο, ὥστε γέμιζαν κάδους καὶ δοχεῖα. Τοῦτο συνεχίσθηκε τὴν αὐτὴν ἡμέραν κατ’ ἔτος, ἡ δὲ Λειτουργία παρετείνετο εἰς χρόνον. Τὸ μύρον μετεφέρετο πέραν τῆς Ἰταλίας καὶ εἰς τὰ Ὀρθόδοξα κράτη τῆς Ἀνατολικῆς Εὐρώπης. Τὰ θαύματα ἀπὸ παντοῖες νόσους ἀμέτρητα. Ὅμως ἐπειδὴ τὸ Μπάρι λίγο ἀργότερα ἔμεινε εἰς τὸν αἱρετικὸν παπισμόν, τὸ μύρον ἐσταμάτησε τελείως. Τὸ ὅλον αὐτὸ γεγονὸς ἐν πολλοῖς παρέμεινεν ἄγνωστον εἰς τὸν ὀρθόδοξον κόσμον, ὅτι ὁ χαρισματοῦχος Νικόλαος εἶναι καὶ μυροβλύτης. Ἐπειδὴ τὸ θέμα τῆς διακοπῆς θίγει ἄμεσα τὸν παπισμὸν τὸ ἐσιώπησαν οἱ Λατῖνοι, ὁ δὲ Ἅγιος Νικόδημος πληροφορεῖ ὅτι ἔγινε γνωστὸν ἀπὸ μεταφρασθὲν κείμενο ἀπὸ τὰ σλαβονικά. Ἰδοὺ κάτι ἀκόμη εἰς βάρος τῶν παπικῶν.

Τὰ λείψανα τοῦ Ἁγίου Νικολάου παραμένουν εἰς τὸ Μπάρι καὶ μέρος εἰς τὴν Βενετίαν, πηγαίνουν καὶ Ὀρθόδοξοι πρὸς προσκύνησί των.

Ἀπὸ τὴν μεταφορὰν αὐτῶν τῶν λειψάνων ἐθεσπίσθη δευτέρα ἑορτὴ τοῦ Ἁγίου Νικολάου εἰς τὰς 20 Μαΐου. Δυστυχῶς ἄκρως ἐλάχιστες ἐνορίες τιμοῦν τὴν ἡμέραν αὐτὴν μὲ Λειτουργίαν.

Ὁ Ὅσιος Νεῖλος ὁ Μυροβλύτης εἰς τὸν Ἄθωνα

Ὁρμώμενος ἀπὸ τὴν Κυνουρίαν (γέννησις 1601) μετέβη νέος εἰς τὸ Ὄρος καὶ ἔζησε ὡς αὐστηρὸς ἀσκητὴς – ἀναχωρητής, ἔρημος καὶ μόνος, ἀπέναντι ἀπὸ τὴν σπηλιὰ τοῦ Ὁσίου Ἀθανασίου. Μάλιστα εἰς κατάκρημνον βράχον ὄντως ἀφιλόξενον διὰ παραμονὴν ἀνθρώπου. Τοῦτο τὸ ἐγνώριζαν δύο ἀσκητὲς εἰς τὰ μετόπισθεν. Μπορεῖ νὰ γίνη λόγος ἀκόμη καὶ ὅτι ἐτρέφετο καὶ δι’ ἀγγέλου, ὅπως ὁ ὅσιος Πέτρος. Εἰς τοὺς δύο εἶχε ἀναθέσει τὰ τῆς ταφῆς του, ὅμως νὰ μὴ ἀνακοινώσουν ποτὲ τὸ ποῦ ἐτάφη τὸ 1660. Τὸ θέμα του ὡσὰν νὰ ἐξεχάσθη.

Ξάφνου, τὸ 1815 ὁ Ὅσιος Νεῖλος ἔκανε πνευματικὴν ἐμφάνισιν σὲ πάσχοντα ἁγιορείτη, τὸν ὁποῖον ἐθεράπευσε καὶ τοῦ ἀνέθεσε μαζὶ μὲ ἄλλους νὰ ἐξομαλύνουν πὼς πρὸς τὸ σημεῖον τοῦ μικροῦ σπηλαίου, ὅπου καὶ ὁ τάφος του. Ἡ εἴδησις ἔλαβε διαστάσεις διὰ μέσου τῆς Μεγίστης Λαύρας. Θέλοντας νὰ κτίσουν Ναΰδριο εὑρέθηκαν πρὸ τοῦ τάφου του, ὁπότε τὰ λείψανά του ἐσκόρπισαν εὐωδίαν.

«…Ὁ Θεὸς ὁ δοξάζων τοὺς αὐτὸν δοξάσαντας κρήνην (βρύσην) ἀνέδειξε ποταμηδὸν μύρα βλύζουσα εὐώδη ἐκ τῶν ὀστῶν του καταρρέοντα διὰ τοῦ κρημνοῦ ἄχρι θαλάσσης χεόμενα κατέρρεον». Ὥστε ἅμα τῇ εὑρέσει τὸ μύρον πάραυτα ἔρρεε ὡς ἀπὸ βρύσιν διὰ τοῦ βράχου εἰς τὴν θάλασσαν. Τὸ ἀνέλπιστον θαῦμα ἔλαβε διαστάσεις μὲ ἀποτέλεσμα νὰ φθάσουν πλοῖα καὶ νὰ λαμβάνουν τὸ μύρον σὲ ποικίλα δοχεῖα πρὸς μεταφοράν. Σύντομα ἀκούστηκαν οἱ ποικίλες θεραπεῖες ἀσθενῶν. Πέραν τῆς Ἑλλάδος τὸ μύρον ἔφθανε εἰς ὅλον τὸν Ὀρθόδοξον κόσμον. Τὸ σημεῖον φορτώσεως εἰς τὴν ἀκροθαλασσιὰν ὠνομάσθη καραβοστάσιον μέχρι τῆς σήμερον.

Ἄγνωστον τὸ πῶς ἡ ροὴ τοῦ μύρου σταμάτησε. Παράδοση ἀνεφέρει ὅτι σὲ κάποια φάση τῆς μεταφορᾶς ἄρχισε νὰ γίνεται ἐμπορεύσιμο. Πλέον ἀπὸ τὸ Ναΐδριον – τάφο του ἕως τὴν θάλασσαν εἰς ὅλον τὸν βράχον ἔχει μείνει ἔντονη διὰ χρώματος ἡ ροὴ τοῦ μύρου, τοῦτο βλέπουν καὶ ὅσοι διέρχονται διὰ πλοίων.

Ὁ Ὅσιος Νεῖλος, ὁ ἐπίγειος ἄγγελος ἀνήκει εἰς τοὺς 4-5 κορυφαίους εἰς ἄσκησιν καὶ ἁγιότητα, ποὺ βίωσαν εἰς τὸν Ἄθωνα τὰ 1200 ἔτη τῆς ὅλης ἱστορίας του. Ὁ Ὅσιος ἑορτάζεται 7 Μαΐου καὶ 12 Νοεμβρίου. Ὄντως δι’ αὐτοῦ θαυμαστὸς ὁ Θεός.

Παναγία Μαλεβῆ, ἡ Μυροβλύτισσα εἰς τὴν Κυνουρίαν

Θὰ μάκραινε νὰ γίνη γενικὰ λόγος καὶ γιὰ τὴν ἐκεῖ μυροβλυσία τῆς Παναχράντου. Ἂν καὶ εἰς κάποιους πιστοὺς εἶναι γνωστὸν τὸ γεγονός, ἀφοῦ τὶς τελευταῖες δεκαετίες πῆγαν κάποιες χιλιάδες προσκυνητές. Σύντομο τὸ ἐκεῖ θέμα περὶ μύρου.

Τὸ 1964 εἰς τὴν εἰκόνα τῆς Κοιμήσεως4 ἄρχισε ροὴ μύρου. Ξαφνιάστηκαν οἱ Μοναχὲς περὶ τινὸς πρόκειται. Καὶ ἀπὸ ἀπόψεως Μητροπόλεως ὄντως ἐπρόκειτο περὶ θαύματος τῆς Ἀειπαρθένου. Σύντομα ἔλαβε διαστάσεις καὶ σὲ ποσότητα τὸ μύρον. Τὸ συγκρατοῦσαν μὲ βαμβάκι καὶ ὄχι μόνον καὶ τὸ μοίραζαν εἰς προσκυνητάς, ἀφοῦ πλέον ἡ ἱερὰ Μονὴ κατέστη ἱερὸ Προσκύνημα. Πλέον διὰ τοῦ μύρου ἀσθενεῖς ἐθεραπεύοντο. Εἰς τὸ ὅλον διάστημα τὰ θαύματα εἶναι κάποιες χιλιάδες, πολλὰ δὲ καὶ ἠχογραφημένα.

Πλέον ἡ ἱερὰ Μονὴ Μαλεβὴς εἶναι μία δεύτερη Τῆνος εἰς τὴν νότιον Ἑλλάδα. Μία Νέα Ζωοδόχος Πηγή, ὅπου ἀπὸ ἀγάπη ἄνοιξε ἡ Παντάνασσα. Πλέον τὸ ἐκεῖ μύρον -ἀπ’ ὅ,τι ἀκούγεται ἔχει παύσεις ἀλλὰ καὶ συνεχίζεται. Τὸ τί βλέπουν ὅλην αὐτὴν τὴν περίοδον καὶ πῶς ἀντέχει ἡ καρδιὰ τῶν Μοναχῶν εἶναι ἄλλο γεγονός. «Βλέπομεν νὰ φέρουν ἀσθενεῖς σὲ φορεῖα, ἀκοῦμε τοὺς θρήνους τῶν προσφιλῶν των εἰς τὴν Παναγίαν, διὰ νὰ λυτρώσει ἀπὸ τοὺς πόνους, ἀλλὰ καὶ τῶν ἐπιρροῶν τοῦ δαίμονος. Σὰν ἐφημερεῦον Νοσοκομεῖον εἶναι πολλάκις ὁ Ναὸς τῆς Παναγίας λόγῳ τοῦ πλήθους τῶν ἀσθενῶν» (Ἀπὸ βιβλίο τῆς Μονῆς).

Σημειώσεις:

1. Γεωργίου Σωτηρίου Ἀκαδημαϊκοῦ Καθ. Παν. Ἀθηνῶν «Ἡ Βασιλικὴ τοῦ Ἁγ. Δημητρίου Θεσ/νίκης» Ἀθῆναι 1952 σ. 21-22. 2. Θ.Η.Ε.Τ. 4ος σ. 1050. 3. Μοναχοῦ ὑποδιακόνου τοῦ Στουδίτου. 4. «Τὰ τῶν ἁγίων εἰκονίσματα Πνεύματος Ἁγίου πεπληρωμένα» Ἰ. Δαμασκηνοῦ P.G. τ. 94 σ. 1152.

Πηγή: Ορθόδοξος Τύπος - orthodoxostypos.gr