Όσιοι Μακάριος ο Αιγύπτιος και Μακάριος ο Αλεξανδρεύς

Τῷ αὐτῷ μηνὶ ΙΘ΄, μνήμη τῶν Ὁσίων Πατέρων ἡμῶν καὶ συνωνύμων Μακαρίων, τοῦ τε ἀναχωρητοῦ καὶ Αἰγυπτίου, καὶ τοῦ πολιτικοῦ καὶ Ἀλεξανδρέως.

Θανοῦσα θείων ἡ δυὰς Μακαρίων,

Ζωῆς μετέσχε τῆς μακαριωτάτης.

Γῆν μακάρων λάχον ἐννεακαιδεκάτῃ Μακάριοι.

Ἀπὸ τοὺς δύω τούτους Ὁσίους Μακαρίους, ὁ μὲν ἕνας, ἦτον ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον, ἤτοι ἀπὸ τὸ Μισῆρι, ὅθεν καὶ Αἰγύπτιος ἐπονομάζεται. Ὁ δὲ ἄλλος, ἦτον ἀπὸ τὴν Ἀλεξάνδρειαν, ὅθεν καὶ Ἀλεξανδρεὺς ἐπικαλεῖται.
Καὶ ὁ μὲν Αἰγύπτιος Μακάριος, ὅστις ἔζη κατὰ τοὺς χρόνους Θεοδοσίου τοῦ Μεγάλου ἐν ἔτει τογ΄ [373], Μέγας ἐπωνομάζετο. Καθὸ ἦτον πρῶτος καὶ μεγαλίτερος κατὰ τὴν ἡλικίαν καὶ τοὺς χρόνους. Αὐτὸς λοιπόν, ἐπειδὴ καὶ ἠγάπησε τὴν ἀρετὴν ἐκ νεαρᾶς του ἡλικίας, διὰ τοῦτο καὶ ἐφάνη ἄμεμπτος καὶ ἀκατηγόρητος εἰς τὴν ζωήν, ἕως εἰς τοὺς τριάκοντα χρόνους τῆς ἡλικίας του. Μετὰ δὲ τοὺς τριάκοντα χρόνους, ἀνεχώρησεν εἰς τὴν ἔρημον. Τόσην δὲ ὑπομονὴν ἔδειξεν εἰς τοὺς κόπους τῆς ἀσκήσεως ὁ ἀοίδιμος, ὥστε ὁποῦ, εἰς ὀλίγους χρόνους, ἠξιώθη νὰ λάβῃ τὸ χάρισμα τῆς διακρίσεως, καὶ τὴν κατὰ δαιμόνων ἐξουσίαν καὶ δύναμιν, καὶ τὸ νὰ προλέγῃ τὰ μέλλοντα, καὶ τὸ νὰ ποιῇ θαύματα. Μὲ πολλὴν δὲ παρακάλεσιν τοῦ Ἀρχιερέως ἔλαβε καὶ τὸ τῆς ἱερωσύνης ἀξίωμα. Ἐπειδὴ δὲν ὑπέφερε νὰ κρύπτεται ὁ λύχνος ὑποκάτω εἰς τὸν μόδιον. Οὗτος προεῖπεν εἰς ἕνα μαθητήν του, ὁποῦ ἔκλεπτε τὰ εἰς τοὺς πένητας διδόμενα ἀργύρια, ὅτι θέλει λάβῃ παρὰ Κυρίου ὀργὴν καὶ παιδείαν, ἀνίσως δὲν παύσῃ καὶ δὲν διορθωθῇ. Ἐξέβη δὲ εἰς ἔργον ἡ πρόρρησίς του. Διατὶ ὁ ἀδελφὸς ἐκεῖνος, ἐπειδὴ δὲν ἐδιωρθώθη, ἐλεπρίασεν. Ἐκ τῶν χαρισμάτων δὲ τούτων τοῦ Ἁγίου πολλοὶ παρακινούμενοι, ἔτρεχον εἰς αὐτόν, καὶ ἐνώχλουν τὴν ἡσυχίαν του. Ὁ δὲ Ὅσιος ἐκατασκεύασεν ἕνα λάκκον ὑποκάτω εἰς τὴν γῆν μὲ γυρίσματα, ὡσὰν κοχλίαν εἰς τὸ εἶδος, μακρὰν ἀπὸ τὸ κελλίον του ἕως μισὸν στάδιον. Καὶ εἰς τὸ ἄκρον τοῦ λάκκου, ἔσκαψε μὲ τὰ χέριά του ἕνα σπήλαιον. Καὶ ὅταν ἤρχοντο πολλοὶ ἄνθρωποι καὶ τὸν ἐνώχλουν, τότε ἐπερνοῦσε κρυφίως ἀπὸ τὸν λάκκον καὶ ἐκρύπτετο μέσα εἰς τὸ σπήλαιον, ὅθεν τινὰς δὲν τὸν εὕρισκε. Περιττὸν δὲ εἶναι νὰ εἰποῦμεν διὰ τὸ ὀλίγον φαγητὸν καὶ πιοτόν, ὁποῦ ἔτρωγε καὶ ἔπινεν ὁ ἀοίδιμος, διατὶ καὶ αὐτὴ μόνη ἡ θεωρία τοῦ σώματός του, ἐμαρτύρει τὴν ἄκραν ἐγκράτειαν, ὁποῦ ἐμεταχειρίζετο.

Ἦλθε μίαν φορὰν ἕνας αἱρετικὸς εἰς τὸν Ἅγιον, ὁ ὁποῖος ἐφιλονείκει, ὅτι δὲν εἶναι ἀνάστασις νεκρῶν. Ὅθεν ὁ Μέγας Μακάριος ἀνέστησεν ἕνα νεκρόν (1), διὰ νὰ πείσῃ καὶ νὰ πληροφορήσῃ αὐτόν. Ἔλεγε δὲ ὁ Ὅσιος, ὅτι εἶναι δύω τάγματα τῶν δαιμόνων. Καὶ τὸ μὲν ἕνα τάγμα, πολεμεῖ τοὺς ἀνθρώπους εἰς διάφορα πάθη, θυμοῦ, καὶ ἐπιθυμίας. Τὸ δὲ ἄλλο τάγμα, τὸ ὁποῖον ὀνομάζεται ἀρχικόν, πολεμεῖ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τοὺς ῥίπτει εἰς διαφόρους αἱρέσεις καὶ βλασφημίας καὶ πλάνας. Τοῦτο δὲ τὸ ἀρχικὸν τάγμα τῶν δαιμόνων, ἀποστέλλει ὁ ἀρχηγὸς αὐτῶν Σατανᾶς, εἰς τοὺς μάγους, καὶ εἰς τοὺς αἱρεσιάρχας. Οὗτος ὁ Ὅσιος ἔκαμε τὸν ἄνθρωπον ἐκεῖνον, ὁποῦ ἔτρωγε τριῶν μοδίων ψωμία, κατὰ ἐνέργειαν τοῦ Διαβόλου, καὶ ὁποῦ ἔπινεν ἕνα μέτρον κρασί: τοῦτον, λέγω, τὸν ἔκαμε νὰ τρώγῃ τρεῖς λίτρας μόνον ψωμί, ἤτοι διακόσια ὀγδοηνταοκτὼ δράμια (2). Μίαν φορὰν εἶδεν ὁ Ἅγιος οὗτος τὸν Διάβολον, ὁποῦ εἶχε τὰς μηχανὰς καὶ ἐργαλεῖά του μέσα εἰς μίαν λήκυθον, ἤτοι εἰς ἕνα ἀγγεῖον τοῦ ἐλαίου. Ὅθεν καὶ ἐρωτήσας αὐτόν, ἔμαθε καὶ ἐδιώρθωσε τὸν μοναχὸν Θεόπεμπτον, τὸν ἀπατώμενον ἀπὸ τὰς μηχανὰς τοῦ Διαβόλου. Οὗτος περιπατῶν εἰς τὴν ἔρημον, εὑρῆκεν ἕνα κρανίον, τὸ ὁποῖον ἦτον ἑνὸς ἱερέως τῶν εἰδώλων. Ἐρωτήσας δὲ αὐτό, ἤκουσε νὰ τοῦ εἰπῇ ὅτι, ὅταν προσφέρῃ εἰς τὸν Θεὸν τὰς προσευχάς του, τότε ἐλαφρόνονται ὀλίγον ἀπὸ τὴν βάσανον, οἱ ἐν τῇ κολάσει εὑρισκόμενοι (3). Οὗτος ἀνέστησε καὶ ἄλλον νεκρόν, διὰ νὰ εἰπῇ ποῦ ἔκρυψε τὴν παρακαταθήκην ἐκείνων ὁποῦ τὴν ἐζήτουν, καὶ πάλιν ἐπρόσταξεν αὐτὸν καὶ ἐκοιμήθη. Προεῖπε δέ, καὶ ὅτι ἔχει νὰ ἐρημωθῇ ἡ Σκήτη. Διηγεῖται ὁ Ὅσιος Παλλάδιος διὰ τὸν Αἰγύπτιον τοῦτον Μακάριον, ὅτι ἕνας ἀκόλαστος, ζητῶντας νὰ ἑλκύσῃ εἰς σατανικὸν ἔρωτα μίαν σώφρονα γυναῖκα, καὶ μὴ δυνηθείς, ἔκαμεν αὐτὴν μὲ διαβολικὰς μαγείας νὰ φαίνεται εἰς τοὺς ἀνθρώπους ὡσὰν φοράδα. Ὅθεν ὁ Ὅσιος οὗτος ἐπικαλούμενος τὸν Θεόν, ἀπεκατέστησεν αὐτὴν νὰ φαίνεται πάλιν εἰς τοὺς ἀνθρώπους γυνή, καθὼς ἦτον ἐκ φύσεως (4).

Λέγεται δὲ περὶ τοῦ οὐρανίου τούτου ἀνδρός, ὅτι τὸν περισσότερον χρόνον τῆς ζωῆς του, ἐσχόλαζε μᾶλλον εἰς τὴν μετὰ Θεοῦ νοερὰν ἕνωσιν, πάρεξ εἰς ὅλα τὰ ὑπὸ τὸν οὐρανὸν πράγματα τοῦ κόσμου. Μὲ τοιαῦτα λοιπὸν θεάρεστα ἔργα καὶ θαύματα ὑπερφυσικὰ διαλάμψας ὁ φερωνύμως Μακάριος ὁ Μέγας, καὶ χρόνων ἐννενῆντα γενόμενος, ἀπῆλθε πρὸς Κύριον. (Τὸν κατὰ πλάτος Βίον αὐτοῦ ὅρα εἰς τὸ Ἐκλόγιον.)

Ὁ δὲ Ἅγιος Μακάριος ὁ Ἀλεξανδρεύς, ὁ καὶ πολιτικὸς ὀνομαζόμενος (διατὶ περισσότερον ἀπὸ τὸν Αἰγύπτιον ἐδιάτριβεν εἰς τὰς πόλεις, καὶ μὲ τοὺς ἀνθρώπους συνανεστρέφετο, διὰ τὴν τῶν πολλῶν διόρθωσιν), αὐτὸς λέγω, ἐχρημάτισεν Ἱερεὺς τῶν λεγομένων Κελλίων, μεταχειριζόμενος ἄκραν ἐγκράτειαν καὶ ὑπομονήν. Ὅθεν καὶ ἔλαβε τὴν χάριν τῶν θαυμάτων παρὰ Θεοῦ. Τούτου τὰς ἀρετὰς θαυμάσας ὁ Μέγας Ἀντώνιος, εἶπε πρὸς αὐτόν· «ἰδοὺ ἐπανεπαύθη τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον εἰς ἐσένα, καὶ θέλεις γένῃς κληρονόμος τῶν ἀρετῶν μου». Οὗτος ὁ Ὅσιος, ὅταν ἤκουε κανένα Μοναχόν, πῶς ἔκαμνεν ἔργον καὶ κατόρθωμα ἀσκητικόν, ἐλάμβανε ζῆλον ἀγαθὸν εἰς τὴν ψυχήν του, καὶ κατὰ μίμησιν ἐκείνου, ἔκαμνε καὶ αὐτὸς τὸ ἴδιον κατόρθωμα. Ὅθεν ἀκούσας, ὅτι οἱ Μοναχοί, ὁποῦ εὑρίσκοντο εἰς τὰ Τάβεννα, καὶ διὰ τοῦτο Ταβεννησιῶται ὀνομαζόμενοι, ὅλην τὴν μεγάλην Τεσσαρακοστὴν δὲν ἔτρωγαν φαγητόν, ὁποῦ νὰ περάσῃ ἀπὸ φωτίαν, τοῦτο λέγω ἀκούσας, τοὺς ἐμιμήθη καὶ αὐτός. Καὶ ἑπτὰ χρόνους δὲν ἔφαγε φαγητόν, ὁποῦ ἐμαγειρεύθη εἰς τὴν φωτίαν, ἔξω ἀπὸ λάχανα ὠμά, καὶ ὄσπρια βρεκτά. Ἄλλην φορὰν ἤκουσεν, ὅτι ἕνας ἄλλος Ὅσιος ἔτρωγε μόνον μίαν λίτραν ψωμί: ἤτοι ἐννενηνταέξι δράμια. Ὅθεν ἐβίασε καὶ αὐτὸς τὸν ἑαυτόν του καὶ ἔτρωγεν εἰς τρεῖς χρόνους τέσσαρας, ἢ πέντε οὐγγίας ψωμί, ἤτοι τριανταδύω, ἢ τεσσαράκοντα δράμια. Ὁμοίως ἔπινε καὶ τόσον ὀλίγον νερόν, ὅσον ἦτον ἀνάλογον καὶ ἀρκετὸν εἰς τόσον ὀλίγον ψωμί, ὁποῦ ἔτρωγε.

Πηγαίνωντας δὲ μίαν φορὰν εἰς τὸ Μοναστήριον τῶν Ταβεννησιωτῶν διὰ νὰ μάθῃ τοῦ κάθε ἑνὸς τὴν πολιτείαν, καὶ ἐλθούσης τῆς μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, εἶδεν ὁποῦ, ἄλλοι μὲν ἀπὸ αὐτούς, ἔτρωγαν τὸ βράδυ τῆς κάθε ἡμέρας, ἄλλοι δέ, εἰς δύω ἡμέρας, ἄλλοι, εἰς τρεῖς, καὶ ἄλλοι, εἰς πέντε, ἄλλοι δέ, ὅλην τὴν νύκτα στέκοντες εἰς τὴν προσευχήν, ἐδούλευον τὴν ἡμέραν. Ταῦτα, λέγω, βλέπωντας ὁ Ὅσιος, ἐστάθη ὄρθιος ὁ μεγαλόψυχος εἰς μίαν γωνίαν μιᾶς κέλλας, καὶ βρέξας φοινίκια, ἐδούλευεν, ἕως οὗ ἐτελειώθη ὅλη ἡ Τεσσαρακοστὴ καὶ ἔφθασε τὸ Πάσχα. Εἰς τὰς ἡμέρας δὲ ταύτας δὲν ἔκλινε γόνυ, δὲν ἐκάθισε, δὲν ἐπλαγίασεν εἰς κλίνην, δὲν ἔφαγε τελείως ψωμί, οὔτε ἔπιε νερόν. Ἔξω μόνον ἀπὸ φύλλα κραμβολαχάνου ὁποῦ ἔτρωγεν. Ἀλλὰ καὶ αὐτὰ τὰ ἔτρωγεν, εἰς μόνην τὴν Κυριακήν, ὅσον μόνον διὰ νὰ φανῇ εἰς τοὺς ἄλλους, ὅτι τρώγει.

Ἄλλην φορὰν δὲν ἐμβῆκεν ὁ Ὅσιος ὑποκάτω εἰς στέγην κελλίου εἴκοσιν ὁλόκληρα ἡμερονύκτια, μόνον διὰ νὰ νικήσῃ τὸν ὕπνον. Ὅθεν εἰς αὐτὰ δὲν ἐκοιμήθη τελείως. Ἀλλά, τὴν ἡμέραν μέν, ἐκαίετο ἀπὸ τὸ καῦμα τοῦ ἡλίου, τὴν νύκτα δέ, ἔπηζεν ἀπὸ τὴν ψυχρότητα. Οὗτος ἐφιλονείκησε καὶ ἠγωνίσθη μίαν φορὰν νὰ μὴ χωρίσῃ τὸν νοῦν του ἀπὸ τὸν Θεὸν εἰς πέντε ἡμέρας. Καὶ τοσοῦτον ἐθύμωσε τὸν Διάβολον, ὥστε ὁποῦ ἐκεῖνος ἔβαλε φωτίαν καὶ ἔκαυσε τὸ ψαθί, ἐπάνω εἰς τὸ ὁποῖον ἐστέκετο ὁ Ὅσιος. Ὁμοίως ἔκαυσε καὶ ὅσα ἄλλα εἶχεν εἰς τὸ κελλίον του. Μίαν φορὰν ἐνώχλησεν ὁ λογισμὸς τὸν Ὅσιον διὰ νὰ ὑπάγῃ εἰς τὴν Ῥώμην, ἵνα ὠφεληθῇ ἐκ τῶν ἐκεῖ εὑρισκομένων Ὁσίων. Αὐτὸς δὲ πεσὼν κατὰ γῆς, ἐξάπλωσε τὰ πόδιά του, καὶ ἔλεγε. Τραβᾶτέ με ἐσεῖς δαίμονες, διατὶ ἐγὼ θεληματικῶς μὲ τὰ ποδάριά μου εἰς ἄλλο μέρος δὲν πηγαίνω. Ἐπειδὴ δὲ πάλιν ἐνωχλεῖτο ἀπὸ τὸν λογισμόν, ἐφορτόνετο εἰς τὴν πλάτην του ἕνα ζιμπίλι γεμάτον ἀπὸ ἄμμον, καὶ ἐπήγαινεν εἰς ἕνα καὶ ἄλλο μέρος. Καὶ ἔτζι μὲ τοιούτους τρόπους, ἐνίκησε τὸν ἐνοχλοῦντα λογισμόν, χάριτι τοῦ Χριστοῦ.

Μίαν φορὰν ἐνωχλήθη ὁ Ὅσιος ἀπὸ τὸν δαίμονα τῆς πορνείας. Ὅθεν ἐπῆγεν εἰς τὴν πανέρημον, καὶ ἐμβῆκε μέσα εἰς ἕνα βαλτώδη τόπον, καὶ ἐκεῖ ἔμεινε μῆνας ἕξι. Καὶ τόσον πολλὰ κατεπλήγωσαν τὸ σῶμά του οἱ ἐκεῖ εὑρισκόμενοι μεγαλώτατοι κώνωπες, ὡσὰν σφῆκες, ὥστε ὁποῦ ἐγέμωσαν ἀπὸ πρίσματα καὶ ζιμπούνους ὅλα τὰ μέλη τοῦ σώματός του. Ὅθεν μετὰ ἓξ μῆνας ἐγύρισεν εἰς τὸ κελλίον του, καὶ ἀπὸ ἄλλο τι δὲν ἐγνωρίζετο πῶς εἶναι ὁ Μακάριος, πάρεξ ἀπὸ μοναχὴν τὴν φωνήν. Ἠλλοιώθη γὰρ ὅλον του τὸ πρόσωπον καὶ τὸ σῶμα, καὶ ἐπαρωμοίαζε μὲ τοὺς λεπρωμένους. Οὗτος ἔσκαπτε μίαν φορὰν ἕνα πηγάδι, καὶ ἐκεῖ ἔτυχε νὰ εὑρεθῇ μία ἀσπίδα, ἡ ὁποία ἐδάγκασε τὸν Ὅσιον εἰς τὰς χεῖρας. Θανατηφόρον δὲ εἶναι τὸ δάγκαμα τῆς ἀσπίδος. Ὁ δὲ Ὅσιος πιάσας αὐτὴν μὲ τὰ δύω του χέρια ἀπὸ τὰ χείλη καὶ σιαγόνια, ἔσχισεν αὐτήν, λέγων. Ἐπειδὴ ὁ Θεὸς δέν σε ἔστειλε, πῶς ἐσὺ ἐτόλμησες νὰ μὲ δαγκάσῃς; Μία φορὰν ἐκάθητο ὁ Ὅσιος εἰς τὴν αὐλήν, καὶ ἐλάλει εἰς τοὺς παρεστῶτας ἀδελφοὺς τὰ πρὸς ὠφέλειαν. Τότε ἔρχεται ἐκεῖ μία ἀγριογουροῦνα, ἡ ὁποία πέρνουσα μαζὶ τὸ γουρουνόπουλόν της, ὁποῦ ἦτον τυφλόν, τὸ ἔρριψεν ἔμπροσθεν εἰς τοὺς πόδας αὐτοῦ. Ὁ δὲ Ὅσιος πτύσας εἰς τοὺς τυφλοὺς ὀφθαλμοὺς τοῦ ζώου, ἔκαμεν αὐτὸ νὰ ἀναβλέψῃ. Ἡ δὲ γουροῦνα πέρνουσα τὸ γέννημά της, ἀνεχώρησε, καὶ τὸ πρωῒ ἐσπούδασε καὶ ἔφερεν εἰς τὸν Ὅσιον ἕνα δέρμα μεγάλον ἑνὸς προβάτου. Ὁ δὲ Ἅγιος εἶπε πρὸς αὐτήν. Ἐγὼ τὰ ἐξ ἀδικίας πράγματα δὲν δέχομαι. Ἡ δὲ γουροῦνα κλίνασα τὴν κεφαλήν, εὐγῆκεν ἔξω ἀπὸ τὴν αὐλήν.

Κοντὰ δὲ εἰς τὰ ἄλλα θαύματα, ἐποίησε καὶ ταῦτα ὁ Ὅσιος. Ἰάτρευσεν ἕνα ἀνάξιον Ἱερέα, τοῦ ὁποίου ἡ κεφαλὴ ἐφαγώθη ὅλη ἕως εἰς τὸ κόκκαλον, ἀφ’ οὗ πρότερον ὑπεσχέθη, νὰ μὴν ἱερουργῇ εἰς τὸ ἑξῆς ἀναξίως. Τὸ ὁποῖον ἦτον αἴτιον τοῦ τοιούτου πάθους καὶ ἀσθενείας του, καθὼς καὶ ὁ Ἅγιος τοῦτο προεῖπεν εἰς αὐτόν. Ἀλλὰ καὶ μίαν εὐγενῆ παρθένον καὶ παράλυτον, ἥτις ἦλθεν εἰς αὐτὸν ἀπὸ Θεσσαλονίκην, ὑγιῆ ἐποίησεν ὁ Ἅγιος. Καὶ ἕνα παιδίον, τὸ ὁποῖον ἦτον πρισμένον, καὶ εὔγανε νερὸν ἀπὸ ὅλας του τὰς αἰσθήσεις, ἐθεράπευσεν ὁ Ὅσιος, καὶ ἔδωκεν αὐτὸ εἰς τὸν πατέρα του ὑγιές. Τόσον δὲ πλῆθος δαιμονισμένων ἰάτρευσεν ὁ Ὅσιος οὗτος, ὥστε ὁποῦ σχεδὸν δὲν ἔχει ἀριθμόν. Καὶ οὗτος δὲ ὁ Ἀλεξανδρεὺς Μακάριος, εἶδε τὸν Διάβολον (καθὼς τὸν εἶδε δηλαδὴ καὶ ὁ προρρηθεὶς Αἰγύπτιος) καὶ ἐβάσταζε τὰ εἴδη καὶ ἐργαλεῖα, μὲ τὰ ὁποῖα ἐπλανοῦσε τοὺς Μοναχούς. Ἐφανέρονε δὲ ταῦτα ὁ μιαρὸς αἰνιγματωδῶς μὲ ἕνα τρυπημένον φόρεμα ὁποῦ ἐφόρει, καὶ μὲ κᾄποια κολοκύνθια, ὁποῦ ἐσήκονεν. Οὗτος ὁ Ὅσιος περιπατήσας ἕνα καιρὸν μίαν μακρινὴν στράταν, ἐμβῆκεν εἰς τὸ κηποταφεῖον τοῦ Ἰαννῆ καὶ Ἰαμβρῆ, τῶν ἐπὶ τοῦ Φαραὼ μάγων. Καὶ πάλιν ἐγύρισε, χωρὶς νὰ πάθῃ κανένα κακὸν ἀπὸ τοὺς δαίμονας. Εἶχε δὲ ὁ Ἅγιος οὗτος σῶμα μικρὸν καὶ κολοβόν. Εἶχεν ὀλίγας τρίχας εἰς τὰ χείλη καὶ εἰς τὸ ἄκρον τοῦ πώγωνος. Ἐπειδὴ διὰ τὴν ὑπερβολὴν τῶν ἀσκητικῶν κόπων, οὐδὲ τρίχας εὔγαλε. Μὲ τοιαύτην λοιπὸν πολιτείαν καὶ θαύματα διαλάμψας καὶ οὗτος ὁ θεῖος Μακάριος, ἀνεπαύθη ἐν εἰρήνῃ.

Μὲ τούτους τοὺς δύω Μακαρίους συνταξειδεύοντες μαζὶ μερικοὶ τριβοῦνοι τοῦ βασιλέως ἐνδοξότατοι, ἐθαύμαζον τὴν εὐτέλειαν καὶ πτωχείαν ὁποῦ εἶχον. Ὅθεν ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς εἶπε. Μακάριοι εἶσθε ἐσεῖς, ὁποῦ περιπαίζετε τὸν κόσμον. Ὁ δὲ Ἀλεξανδρεὺς Μακάριος, ἀπεκρίθη πρὸς αὐτόν. Ἡμεῖς μέν, ἐπεριπαίξαμεν τὸν κόσμον, ὁ δὲ κόσμος, περιπαίζει ἐσᾶς. Πλὴν ἤξευρε καλά, ὅτι καὶ ἡμεῖς Μακάριοι ὀνομαζόμεθα καθὼς ἐσὺ καὶ χωρὶς νὰ θέλῃς μᾶς ὠνόμασες. Ταῦτα δὲ εἰπόντος τοῦ Ἁγίου, ἐκατανύχθη ὁ τριβοῦνος, καὶ καταφρονήσας τὰ λαμπρὰ τοῦ βίου πράγματα, ἀπετάξατο τοῖς ἑαυτοῦ ὑπάρχουσι, καὶ ἔγινε Μοναχός. (Περὶ τοῦ Ἀλεξανδρέως Μακαρίου ὅρα καὶ εἰς τὸ Λαυσαϊκόν.)

(1) Οὗτος ὁ νεκρὸς ἦτον Ἕλλην. Ἀναστηθεὶς δέ, ἐπίστευσεν εἰς τὸν Χριστὸν καὶ ἐβαπτίσθη. Εἶτα ἐγένετο καὶ Μοναχός, Μίλης ὀνομασθείς. Περὶ τούτου ἀναφέρει ὁ εἰς τὸ Σάββατον τῆς Τυρινῆς ᾀσματικὸς Κανών, ὁ τὰ ὀνόματα τῶν Ὁσίων Πατέρων δηλῶν κατὰ ἀλφάβητον, Μίλην νεκρέγερτον αὐτὸν ὀνομάζων.

(2) Ἡ γὰρ λίτρα περιέχει οὐγγίας δώδεκα. Ἡ δὲ οὐγγία περιέχει δράμια ὀκτώ.

(3) Βάσανος καὶ κόλασις ἐννοεῖται ἐδῶ, ὄχι ἡ καθολική. Αὕτη γὰρ ἀκόμη δὲν ἐδόθη εἰς τοὺς ἁμαρτωλούς. Ἀλλὰ ἡ μερική, ἥτις εἶναι λύπη καὶ θλῖψις καὶ σκότος. Τὰ ὁποῖα λαμβάνουν οἱ ἐν τῇ φυλακῇ τοῦ ᾍδου εὑρισκόμενοι ἁμαρτωλοί, ἕως τῆς δευτέρας τοῦ Χριστοῦ παρουσίας.

(4) Προσθέττει δὲ καὶ τοῦτο ὁ Παλλάδιος, ὅτι ἀφ’ οὗ ὁ Ἅγιος ἰάτρευσε τὴν ἀνωτέρω γυναῖκα, ἔδωκεν εἰς αὐτὴν τοιαύτην συμβουλὴν λέγων· «Γύναι, μὴ λίπῃς ἀπὸ τὴν κοινωνίαν τῶν Μυστηρίων τοῦ Χριστοῦ. Ἀλλὰ νὰ μεταλαμβάνῃς συχνά. Διότι αὕτη ἡ διαβολικὴ ἐνέργεια σοὶ ἠκολούθησεν, ἐπειδὴ δὲν ἐμετάλαβες πέντε ἑβδομάδας. Καὶ ἀπὸ τοῦτο εὑρῆκε χώραν ὁ Διάβολος καὶ σὲ ἐπείραξε». Μέγας δὲ τῇ ἀληθείᾳ λόγος γράφεται περὶ τοῦ Μεγάλου τούτου Μακαρίου παρὰ τῷ Εὐεργετινῷ, σελ. 592, δηλαδή, ὅτι αὐτὸς ἔγινε Θεὸς ἐπίγειος, καθώς ἐστι γεγραμμένον. Ὥσπερ γάρ ἐστιν ὁ Θεός, σκέπων τὸν κόσμον, οὕτω καὶ ὁ Ἀββᾶς Μακάριος σκέπων ἦν τὰ ἐλαττώματα ἃ ἔβλεπεν, ὡς μὴ βλέπων, καὶ ἃ ἤκουεν, ὡς μὴ ἀκούων.

Ταῖς τῶν σῶν Ἁγίων πρεσβείαις Χριστὲ ὁ Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς.

Ἀπό τὸ βιβλίο: Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Συναξαριστὴς τῶν δώδεκα μηνῶν τοῦ ἐνιαυτοῦ. Τόμος Β’. Ἐκδόσεις Δόμος, 2005.