Η Ιερά Σταυροπηγιακή Μονή Βελλάς βρίσκεται στο ηρωικό Καλπάκι του νομού Ιωαννίνων και είναι ένα ιστορικό αντρικό μοναστήρι, αφιερωμένο στην Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου, αν και πανηγυρίζει στο Γενέσιο της Παναγίας (8 Σεπτεμβρίου).
Και αυτό προκειμένου να συμπίπτει η πανήγυρη της μονής με την έναρξη του εκάστοτε σχολικού έτους, καθώς το μοναστήρι είναι στενά συνδεδεμένο τον τελευταίο αιώνα με την Εκκλησιαστική Σχολή Βελλάς.
Η Ιερά Μονή Παναγίας Βελλάς ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα. Η μονή ανακαινίστηκε το έτος 1745, όπως φανερώνει επιγραφή πάνω από την είσοδο του Καθολικού, όπου αναφέρεται ότι ο επίσκοπος Βελλάς Γερμανός κατέβαλε τις δαπάνες για την ανέγερση και εικονογράφηση. Το 1863 έγινε σταυροπηγιακή, αλλά σύντομα μετατράπηκε και πάλι σε ενοριακή. Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας και μέχρι τα προεπαναστατικά χρόνια, η μονή ακμάζει και προσφέρει πνευματικά και υλικά στην περιοχή. Τεκμήριο της μεγάλης πνευματικής ακτινοβολίας της είναι ο βαθύς σεβασμός των περιοίκων της και οι πολλές αφιερώσεις τους στη μονή, καθώς και οι δωρεές προσκυνητών και ευπόρων χριστιανών ολόκληρης της Ηπείρου.
Η μονή είχε στην κατοχή της σημαντική περιουσία στην Ήπειρο. Κατά το έτος 1817 όμως, ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων άρπαξε την περιουσία της μονής και άσκησε διωγμούς εναντίον των μοναχών, οι οποίοι κατέφυγαν στην Κέρκυρα. Κατά τα έτη 1820-1825 οι πρόκριτοι του Ζαγορίου επωφελούμενοι του γεγονότος ότι η μονή έμεινε έρημη, οικειοποιήθηκαν την περιουσία της.
Στο ναό της μονής, που είναι τρίκλιτη βασιλική με υπερυψωμένο το κεντρικό κλίτος, δεσπόζει η θαυματουργή εικόνα της Παναγιάς της Βελλαΐτισσας. Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο και επίχρυσο δεμένα με αριστουργηματική τεχνική. Αξιοσημείωτη όμως είναι και η ύπαρξη εικονογραφήσεων αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων και ιστορικών και συγκεκριμένα του Σόλωνα, του Αριστοτέλη, του Πλουτάρχου και του Πλάτωνα.
Το πρώτο και παλαιότερο μετόχι της μονής ήταν λίγο πριν από το Βουλγαρέλι της Άρτας στα Τζουμέρκα, γνωστό ως «κόκκινη εκκλησία» –λόγω των κόκκινων πλίνθων της- ή Παναγιά η Βελλά ή Μολυβδοκουτροπελεκητή. Η Ιερά Μονή Βελλάς έχει μετόχι και στη Ρουμανία.
Στη μονή Βελλάς από το 1911 ως το 1989 λειτούργησε Ιεροδιδασκαλείο, όπου σπούδαζαν όσοι ήθελαν να γίνουν δάσκαλοι ή ιερείς. Σήμερα λειτουργεί Εκκλησιαστική Σχολή με οικοτροφείο (Εκκλησιαστικό Λύκειο και Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία).
Ηγούμενος της μονής είναι ο Αρχιμανδρίτης π. Χρυσόστομος. Εκτός από την εορτή του Γενεθλίου της Θεοτόκου τον Σεπτέμβριο, η μονή πανηγυρίζει και στις 25 Ιανουαρίου στην εορτή του Αγίου Νεομάρτυρος Αυξεντίου, του εκ χώρας Βελλάς της Ηπείρου.
Η μονή διαθέτει υπέροχη θέα και σε κοντινή απόσταση βρίσκονται η πηγή Βελλάς του ποταμού Καλαμά, καθώς και τα Ζαγοροχώρια. Απέχει περίπου 35 χλμ. βόρεια από την πόλη των Ιωαννίνων.
Τηλ.: (+30) 2653041286
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου