Κύριε μου, Ιησού Χριστέ, ελέησόν με

Κυριακή 29 Ιουλίου 2018

Ιερά Μονή Καρακάλλου Αγίου Όρους

Η Ιερά Μονή Καρακάλλου είναι κτισμένη στην ανατολική πλευρά του Αγίου Όρους στην άκρη ενός λόφου και μέσα σε ένα πυκνόφυτο δάσος. Ανάμεσα στη μονή της Λαύρας και των Ιβήρων και σε υψόμετρο 200 περίπου μέτρα, μισή ώρα από τη θάλασσα, μέσα σε ένα καταπράσινο 
τοπίο, αγναντεύει περήφανο το ελληνικό μοναστήρι του Καρακάλου Κατατάσσεται στην 11η θέση της ιεραρχίας των Αγιορείτικων Μονών, ενώ αρχιτεκτονικά η μορφή της θυμίζει ένα ορθογώνιο μεσαιωνικό κάστρο με τον χαρακτηριστικό περισπούδαστο πύργο που φέρει "ζεματίστρες" και "καταχύστρες".

Μία βρύση, μία κληματαριά και ένας τεράστιος Πύργος είναι η πρώτη εντύπωση της μονής. Άλλες κληματαριές και πορτοκαλιές υποδέχονται μέσα στην αυλή αθόρυβα τον επισκέπτη. Το ίδιο συμβαίνει και σε άλλα μοναστήρια. Κρήνες, προσευχητάρια, παλιά αρχιτεκτονικά τεμάχια, επιγραφές, που αναγράφουν κτητορικές πράξεις ή άλλα σημαντικά γεγονότα, δημιουργούν μια πρωτότυπη αρμονία στον ταπεινό προσκυνητή. Στις μεγάλες μάλιστα αυλές υπάρχουν μεγάλα δένδρα, όπως ο φοίνικας στη μονή Γρηγορίου, οι μαγνόλιες και τα κυπαρίσσια στη Λαύρα, οι πορτοκαλιές στου Καρακάλου και τα δύο κυπαρίσσια στην Χιλανδαρίου, δίνουν ένα ξεχωριστό χαρακτήρα και μία εσωτερική γαλήνη. Σαν βρεθεί ο επισκέπτης στο αρχονταρίκι θα απολαύσει ένα πραγματικό όνειρο. Ανατολικά απλώνεται το Αιγαίο Πέλαγος με τη γαλανή του θάλασσα που ενώνεται στο βάθος με τον ουρανό. Δυτικά χαίνουν άγριες χαράδρες που κατεβαίνουν από τις κορυφές του Άθω φέρνοντας αδιάκοπα το τραγούδι του Βορρά.

Σύμφωνα με αρκετά ιστορικά έγγραφα η ίδρυσή της τοποθετείται στις αρχές του 11ου αιώνα και ως κτήτορας αναφέρεται ο μοναχός Νικόλαος Καρακάλλας. Κατά τη διάρκεια του 13ου αιώνα όπως και οι περισσότερες μονές του Αγίου Όρους αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες λόγω των συνεχόμενων επιδρομών Καταλανών πειρατών. Γρήγορα όμως βρέθηκε στο δρόμο της ανάπτυξής με την καθοριστική συμβολή Βυζαντινών αυτοκρατόρων αλλά και Μολδαβών και Ίβηρων ηγεμόνων.

Κατά τον 13ο αιώνα ερημώθηκε και ανακαινίστηκε το 1294 από τον Ανδρόνικο Β’ τον Παλαιολόγο. Ατυχώς όμως καταστράφηκε πάλι από τους πειρατές και ξανακτίστηκε τον 16ο αιώνα από τον ηγεμόνα της Βλαχίας Πέτρο Ε’ που έγινε και αυτός μοναχός. Το 1707 ανακαίνισε τη βόρεια πτέρυγα ο Διονύσιος ο Ιβηρίτης, το 1877 ξανακτίστηκε η νότια πτέρυγα που είχε καεί τον προηγούμενο χρόνο. Τα 1888 κτίστηκε η ανατολική πτέρυγα. Το Καθολικό κτίστηκε το 1548-1563 και οι τοιχογραφίες του σώζονται από τις αρχές του 18ου αιώνα. Η εικόνα των 12 Αποστόλων είναι εργασία του γνωστού αγιογράφου Διονύσιου του εκ Φουρνά (1722). Έχει ακόμα 7 παρεκκλήσια. Τα 4 είναι αγιογραφημένα.
Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι στην περίοδο της μεγάλης ακμής της έφτασε να φιλοξενεί περί τους 500 μοναχούς ενώ κατά τη δύσκολη περίοδο των Παγκοσμίων Πολέμων το μοναστήρι καθοδηγήθηκε από τον χαρισματικό γέροντα Κορδάτο. 

Το καθολικό της μονής είναι αφιερωμένο στους Αποστόλους Πέτρο και Παύλο για αυτό και στην εορτή τους πανηγυρίζει, ενώ διαθέτει οχτώ παρεκκλήσια εκ των οποίων τα πέντε βρίσκονται στον περίβολό της και τα υπόλοιπα έξω από τα τείχη. Εφέστιος εικόνα τις Μονής είναι ὁ περίφημος Εναγκαλισμός των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Η ιερή αυτή εικόνα αποδίδεται σε ανώνυμο αγιογράφο καλλιτέχνη, πού συνεχίζει την θεματική παράδοση και το ύφος των κρητικών αγιογραφικών εργαστηρίων του 15ου αιώνα, στα τέλη του οποίου και δημιουργήθηκε
Επιπλέον η Ιερά Μονή Καρακάλλου πάντα επιδείκνυε σημαντικό ρόλο στον χώρο της γραμματείας μέσω της αξιόλογης ερευνητικής εργασίας που πραγματοποιούνταν στη βιβλιοθήκη της, αλλά και στον χώρο της πνευματικότητας καθώς σε αυτή έζησαν πολλοί γνωστοί ασκητές. Δύο από αυτούς μάλιστα είναι οι οσιομάρτυρες Γερβάσιος και Γεδεών που σφαγιάστηκαν από τους Τούρκους στον Τύρναβο Λάρισας.

Σύμφωνα με καταμέτρηση και ηλεκτρονική καταγραφή πού πραγματοποιήθηκε κατά το έτος 2013, στην βιβλιοθήκη της Ιεράς Μονής Καρακάλλου βρίσκονται 331 χειρόγραφοι κώδικες, που καλύπτουν την χρονική περίοδο μεταξύ του 9ου και του 18ου αιώνα, καθώς και 400 κώδικες από τον 19ο αιώνα και μετά. Οι έντυπες εκδόσεις της ελληνικής γλώσσας, πού ξεκινούν από τον πρώτο αιώνα τις τυπογραφίας, ανέρχονται σε 8.000, ενώ οἱ αντίστοιχες σλαβονικές υπερβαίνουν τις 1.000 και οι αλλόγλωσσες φθάνουν τις 500. Στον χώρο της βιβλιοθήκης φυλάσσονται επίσης τό ιστορικό αρχείο της Μονή και ένας μεγάλος αριθμός περιοδικών εκδόσεων και εφημερίδων εκκλησιαστικής και ιστορικής κυρίως όλης.
Ο επισκέπτης της Μονής αξίζει να θαυμάσει τις αγιογραφίες του καθολικού που αποδίδονται στον Διονύσιο εκ Φουρνά (18ος αιώνας), αλλά και τους σπάνιους χειρόγραφους κώδικες της ιστορικής βιβλιοθήκης. Τέλος θα έχει την ευκαιρία να προσκυνήσει τεμάχιο του Τιμίου Ξύλου και λείψανα των Αγίων Αποστόλου Βαρθολομαίου, Αγίου Χριστοφόρου, Αγίου Θεοδώρου του Στρατηλάτου και οσιομαρτύρων Γεδεών και Γερβασίου.

Σήμερα η αδελφότητα της Μονής αριθμεί περίπου 50 μοναχούς. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου