῾Ο ῞Οσιος Διονύσιος ἐγεννήθηκε στή νότια Ρωσία στήν ἐπαρχία τοῦ Κιέβου, κατά τίς ἀρχές τοῦ 14ου αἰῶνος μ.Χ., ἦταν ἐρημίτης καί ἱδρυτής κοινοβίων, καθώς καί ἕνας ἀπό τούς πρωταγωνιστές τῆς μοναστικῆς
ἀναγεννήσεως καί τῆς γενικῆς πολιτικῆς καί πολιτιστικῆς ἀφυπνίσεως στή Ρωσία τῆς ἐποχῆς του. ῞Οταν ἔγινε ᾿Επίσκοπος ὑπερασπίσθηκε μέ θάρρος τήν αὐτονομία τῆς ᾿Εκκλησίας ἀπό τήν πολιτική ἐξουσία καί τήν ὀρθόδοξη πίστη ἀπό τίς αἱρέσεις.
Σχετικά μέ τά πρῶτα του βήματα στό μοναχικό βίο συλλέγουμε τίς πληροφορίες ἀπό διάφορα ρωσικά χρονογραφήματα. ᾿Από αὐτά τά χρονογραφήματα συνθέτουμε τίς κύριες κατευθύνσεις τῆς ἐπισκοπικῆς του διακονίας πού ἦταν στενότατα συνδεδεμένη μέ τίς πολιτικές καί ἐκκλησιαστικές ἀνακατατάξεις τῆς ἐποχῆς του. Σημαντικές πληροφορίες γιά τήν ἀναγέννηση πού ἐπέφερε στόν μοναχισμό εἶναι, ἐπίσης, οἱ Βίοι τῶν μαθητῶν του. Σέ νεανική λικία ἔζησε ὡς ἀναχωρητής σέ μία σπηλιά κατά μῆκος τοῦ Βόλγα. ῾Η παρουσία σέ ἐκείνη τήν ἔρημο τῆς θαυματουργῆς εἰκόνας τῆς Παναγίας στήν ὁποία ἀπεικονίζονταν καί οἱ ῞Οσιοι ᾿Αντώνιος καί Θεοδόσιος τοῦ Κιέβου, μᾶς ὁδηγεῖ στό συμπέρασμα ὅτι ὁ Διονύσιος προερχόταν ἀπό τή Λαύρα τῶν Σπηλαίων τοῦ Κιέβου. Στίς ἀρχές τοῦ 1330 ἔκτισε σέ ἐκείνη τήν περιοχή τό μοναστήρι τῆς ᾿Αναλήψεως, ἀναδεικνυόμενος σέ ἱκανότατο γούμενο καί σοφότατο πνευματικό πατέρα.
Οἱ ἐπιδόσεις τοῦ ῾Οσίου Διονυσίου στή σκληρή ἄσκηση καί οἱ γνώσεις του ἐπάνω στίς Γραφές προσελκύουν κοντά του ἕνα μεγάλο ἀριθμό νέων. Αὐτοί μέ τή σειρά τους, γύρω στό 1350, θά ἱδρύσουν πολλά κοινόβια μοναστήρια στίς περιοχές τοῦ Νόβγκοροντ καί τῆς Σουζδαλίας.
Τό 1371, ὁ ῞Οσιος Διονύσιος ἐτέλεσε τή μοναχική κουρά τῆς πριγκίπισσας Βασίλισσας - Θεοδώρας, χήρας τοῦ πριγκίπα τοῦ Νίζνϊυ Νόβγκοροντ ᾿Ανδρέα Κωσταντίνοβιτς, ὁποία, ἀφοῦ ἐμοίρασε ὅλα της τά πλούτη, ἀποσύρθηκε στό μοναστήρι πού εἶχε κτίσει ἴδια στίς ὄχθες τοῦ Βόλγα. Τό παράδειγμά της ἀκολούθησαν καί ἄλλες εὐγενεῖς, ἀκολουθώντας τό μοναχικό τυπικό τό ὁποῖο εἶχε δώσει ὁ ῞Οσιος Διονύσιος στή Θεοδώρα.
Τό γεγονός ὅτι ὅλοι οἱ μαθητές τοῦ ῾Οσίου Διονυσίου ἵδρυσαν κοινόβια μοναστήρια, μᾶς ὁδηγεῖ στό συμπέρασμα ὅτι ἀδελφότητα τῆς μονῆς πού ἵδρυσε ὁ ἴδιος στίς ἀρχές τοῦ 1335 ἦταν ἕνα ἀπό τά πρῶτα κοινόβια τῆς βόρειας Ρωσίας.
Στίς 19 Φεβρουαρίου 1374, ὁ ῞Οσιος Διονύσιος ἐχειροτονήθηκε ᾿Επίσκοπος τῆς Σουζδαλίας ἀπό τό Μητροπολίτη ᾿Αλέξιο, τοῦ ὁποίου τίς ἀπόψεις ἀκολούθησε σχετικά μέ τήν πολιτική ἑνοποίηση ὅλων τῶν πριγκίπων κάτω ἀπό τήν γεμονία τῆς Μόσχας.
῞Οταν ὁ Μητροπολίτης ᾿Αλέξιος ἐκοιμήθηκε († 1378), ὁ Διονύσιος μαζί μέ τόν ῞Οσιο Σέργιο τοῦ Ραντονέζ καί τόν ῞Οσιο Θεόδωρο τοῦ Σιμωνώφ, ἀντιτάχθηκαν μέ σκληρότητα ἐναντίον τῆς ἐκλογῆς τοῦ μοναχοῦ Μιχαήλ στή χηρεύουσα Μητρόπολη. ῾Η δραστική εἰσήγηση τοῦ Διονυσίου στή Σύνοδο, τήν ὁποία συγκάλεσε ὁ πρίγκιπας τῆς Μόσχας Δημήτριος ᾿Ιβάνοβιτς, προκάλεσε τήν ὀπισθοχώρηση τοῦ τελευταίου ἀπό τήν ἀξίωσή του νά χειροτονήσει τόν ὑποψήφιό του στήν Μόσχα, πράγμα τό ὁποῖο θά ἦταν κανονικό ἀτόπημα καί θά ὑπαινισσόταν τήν ὶὸ ὺὰὴὦ῏ αὐτοκεφαλία τῆς Ρωσικῆς ᾿Εκκλησίας. ῾Ο Μιχαήλ ἐστάλθηκε στήν Κωνσταντινούπολη, προκειμένου νά χειροτονηθεῖ ἀπό τόν συναινετικό Πατριάρχη Μακάριο, ἐνῶ ὁ ῞Οσιος Διονύσιος ἐφυλακίσθηκε. Μέ τή διαμεσολάβηση τοῦ ῾Οσίου Σεργίου, ἐλευθερώθηκε δίνοντας τήν ὑπόσχεση πώς δέν θά ἐγκαταλείψει τή Ρωσία καί ἐγκαταστάθηκε στό Νόβγκορτ. ᾿Από ἐκεῖ ταξίδεψε στήν Κωνσταντινούπολη καί παρέστη στή Σύνοδο τοῦ 1380, ὅπου ὁ νέος Πατριάρχης Νεῖλος ἐχειροτόνησε ὡς νέο Μητροπολίτη Κιέβου καί τῆς Μεγάλης Ρωσίας τόν ἀρχιμανδρίτη Ποιμένα, ἕναν ἐκ τῶν ἀπεσταλμένων τοῦ Δημητρίου πού συνόδευε τόν Μιχαήλ, ὁ ὁποῖος ἀπέθανε κατά τή διάρκεια τοῦ ταξιδίου.
῾Ο ῞Οσιος Διονύσιος προκάλεσε τό θαυμασμό τῶν ῾Ελλήνων ᾿Επισκόπων ὄχι μόνο μέ τήν ἀσκητικότητά του, ἀλλά καί γιά τίς νηστεῖες του, γιά τίς ὁλονύκτιες προσευχές του καί γενικά γιά ὅλες τίς χάρες πού εἶχε ὡς ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ. Θαυμασμό προκαλοῦσε καί γνώση του ἐπάνω στά ῾Ιερά Κείμενα τῆς Παλαιᾶς καί τῆς Καινῆς Διαθήκης. ῾Ο Πατριάρχης τόν ἀνύψωσε σέ ᾿Αρχιεπίσκοπο καί μέ τόν τρόπο αὐτό κατέστη ὁ δεύτερος στήν ἱεραρχία τῆς Ρωσικῆς ᾿Εκκλησίας. ῾Ο ῞Οσιος Διονύσιος παρέμεινε στή Βασιλεύουσα μέχρι τά τέλη τοῦ 1382. Τό 1381, ἀπέστειλε στή Ρωσία μέ τόν ῞Ελληνα μοναχό Μαλαχία τόν Φιλόσοφο δύο ἀντίγραφα τῆς εἰκόνος τῆς Παναγίας τῆς ῾Οδηγήτριας, προκειμένου νά τοποθετηθοῦν μία στό ναό τοῦ Σωτῆρος στό Νίζνϊυ Νόβγκοροντ καί ἄλλη στόν καθεδρικό ναό τῆς Σουζδαλίας.
Τήν 1η ᾿Ιανουαρίου τοῦ 1383, ὁ ῞Οσιος Διονύσιος ἦταν παρών στήν ἐξόδιο ἀκολουθία τοῦ στάρετς Παύλου Βισόσκϊυ, πού ἦταν μαθητής του καί γιά τό χαμό τοῦ ὁποίου ἔκλαψε πολύ, ὅπως μᾶς ἀναφέρουν διάφορες πηγές.
᾿Από ἐκεῖ ἐπῆγε στή Σουζδαλία καί στό Νόβγκοροντ, ἀπ᾿ ὅπου ὁ ᾿Αρχιεπίσκοπος ᾿Αλέξιος τόν ἔστειλε στό Πσκώφ. ᾿Εκεῖ ὁ ῞Οσιος Διονύσιος ἔστειλε στούς μοναχούς τῆς μονῆς Σνετογκόρσκϊυ μία ἐπιστολή σχετικά μέ τό τυπικό τοῦ κοινοβιακοῦ μοναχισμοῦ. Τό σπουδαιότερο δέ πρόβλημα πού εἶχε νά ἀντιμετωπίσει στό Πσκώφ ὁ Διονύσιος ἦταν αἵρεση τῶν Στριγγολνίκων, οἱ ὁποῖοι, κατά τό πρότυπο τῶν Βογομόλων, ἀρνοῦνταν τήν ἐκκλησιαστική ἱεραρχία ὡς ἀντικανονική, ἀρνοῦνταν τά Μυστήρια τῆς ᾿Εκκλησίας καί τό θρησκευτικό ἐνταφιασμό, ἐκτός ἀπό μία παράδοξη ὁμολογία πρός τή γῆ.
᾿Επιστρέφοντας ἀπό τό Πσκώφ, ὁ ῞Οσιος Διονύσιος εἶχε νά ἀντιμετωπίσει τό μοναχικό κίνημα ἐναντίον τοῦ Μητροπολίτου Ποιμένος. Προκειμένου νά τόν ἐξαναγκάσουν σέ παραίτηση, τόν ἐφυλάκισαν ἀμέσως μετά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τήν Κωνσταντινούπολη. Μέ τήν παρέμβαση τοῦ ῾Οσίου Διονυσίου ἀποκαταστάθηκε στό θρόνο του καί πάλι.
Τό 1383, συνοδευόμενος ἀπό τόν Θεόδωρο Σιμωνόφσκι (ἀνιψιό τοῦ ῾Οσίου Σεργίου) ἐπιστρέφει στήν Κωνσταντινούπολη ὡς πρέσβης τοῦ μεγάλου πρίγκιπος Δημητρίου καί σύμφωνα μέ τά ρωσικά χρονογραφήματα, προήχθη σέ Μητροπολίτη Κιέβου καί πάσης Ρωσίας. ῾Η ἀντικανονικότητα αὐτῆς τῆς ἐκλογῆς ὁδηγεῖ κάποιους στό συμπέρασμα ὅτι ἐπρόκειτο στήν πραγματικότητα γιά μία συμφωνία, κατά τήν ὁποία ὁ ῞Οσιος Διονύσιος θά ἀνελάμβανε τή διοίκηση μέχρι τή διευθέτηση τοῦ προβλήματος πού ὑπῆρχε μεταξύ τῶν Ποιμένος καί Κυπριανοῦ πού ἦσαν διεκδικητές τοῦ μητροπολιτικοῦ θρόνου.
῾Ο ῞Οσιος Διονύσιος ἐπιστρέφοντας ἀπό τήν Κωνσταντινούπολη, δέν κατάφερε νά φθάσει στή Μόσχα, διότι περνώντας ἀπό τό Κίεβο συνελήφθη ἀπό τό Λιθουανό πρίγκιπα Βλαδίμηρο ᾿Ολγκέρδοβιτς καί μετά ἀπό ἕνα χρόνο ἀπομονώσεως, ἐκοιμήθηκε στίς 15 ᾿Οκτωβρίου 1385. ᾿Ενταφιάσθηκε στή Λαύρα τῶν Σπηλαίων τοῦ Κιέβου, ὅπου καί εἶχε ξεκινήσει τό μοναχικό του βίο.
Τά ἱερά λείψανα τοῦ ῾Οσίου ἐχάθησαν μεταξύ τοῦ 1638 καί 1686. ῎Εχει τή φήμη τοῦ θαυματουργοῦ καί τό ὄνομά του εἶναι καταγεγραμμένο στή λίστα ὅλων τῶν ῾Αγίων τῆς Λαύρας τῶν Σπηλαίων τοῦ Κιέβου. Στό Συνοδικό τῆς μονῆς τῆς ᾿Αναλήψεως μνήμη τοῦ ῾Οσίου ἑορτάζεται στίς 26 ᾿Ιουνίου, ἀλλά καί στίς 15 ᾿Οκτωβρίου, μέρα τῆς κοιμήσεώς του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου