«Αγκάλας πατρικάς διανοίξαί μοι σπεύσον...»

Η συγκινητικώτερη παραβολή που βγήκε ποτέ από το πανάγιο στόμα του Κυρίου, η αστείρευτη σε αισθήματα μετανοίας και κατανύξεως γι΄ αμαρτωλούς και δικαίους, έγινε μοναδικό θέμα εμπνεύσεως στους υμνογράφους μας. Έγινε κέντρο υμνογραφικό, γύρω από το οποίο πλέχθηκαν ύμνοι αφθάστου μεγαλείου, πλημμυρισμένοι από το δράμα και το χαροποιό πένθος του Ασώτου.

Στο Τριώδιο βέβαια έχουμε σχετικά ιδιόμελα, φτιαγμένα με τεχνική πλοκή και βάθος πνευματικό, πού σπάνια συναντάμε στα λατρευτικά μας βιβλία. Αλλά και η Παρακλητική μας δεν υστερεί. Λίγα δείγματα των αριστουργηματικών Κατανυκτικών με θέμα την συγκλονιστική παραβολή του Ασώτου θα τ΄ απολαύσουμε στην παράγραφο αυτή.

Ιδιαίτερα τα δύο πρώτα καθίσματα αποτελούν ένα ζευγάρι δυνατής ποιητικής δημιουργίας, πού συναρπάζει την ψυχή και την κάνει να ζήσει κι αυτή, συντετριμμένη, σε όλη τους την ένταση τα αισθήματα και τον ψυχικό σπαραγμό του ασώτου.

Αυτή την περιπέτεια και της δικής μας καρδιάς θέλει ακριβώς να τονίσει ο ποιητής. Γιατί, διαβάζοντάς τα, βλέπουμε στον καθαρό τους καθρέφτη κι αναγνωρίζουμε ένα πολύ γνωστό πρόσωπο: τον εαυτό μας. Τη δική μας άσωτη, χρεωκοπημένη και χοιροβοσκό ύπαρξη. Όλοι μας είναι γεγονός πώς βαδίζουμε πάντα, μ΄ ελαφρές ή σοβαρές αποκλίσεις στο δρόμο και στα ίχνη του ασώτου. 

Αγκάλας πατρικάς διανοίξαί μοι σπεύσον·

ασώτως τόν εμόν κατηνάλωσα βίον

είς πλούτον αδαπάνητον

αφορών τών οικτιρμών σου, Σωτήρ·

νύν πτωχεύουσαν μή υπερίδης καρδίαν·

σοί γάρ, Κύριε, έν κατανύξει κραυγάζω·

ημάρτηκα σώσόν με.

ΑΠΟΔΟΣΗ:

Βιάσου να μ΄ ανοίξεις την πατρική αγκαλιά Σου.

Δεν μου απόμεινε τίποτα πια.

Ξόδεψα άσωτα ολόκληρο το βιός μου.

Μέσα μου μια ελπίδα μονάχα κρυφοκαίει -

παρηγοριά στερνή:

Να βλέπω με τη θαμπή αχτίνα της τον αδαπάνητό Σου πλούτο,

πούχουν, Σωτήρα μου, οι άμετροί Σου οικτιρμοί.

Φτωχή καρδιά μόλις χτυπάς στ΄ αδειανά μου στήθια.

Μη, Κύριε, την παραβλέψεις.

Σε Σένα ολόθερμα φωνάζω

και με κατάνυξη:

αμάρτησα, σώσε με.

Αφρόνως από σού μακρυνθείς, Πανοικτίρμον,

ασώτως τόν εμόν εδαπάνησα βίον

δουλεύων τοίς πάθεσι τοίς αλόγοις εκάστοτε·

αλλά δέξαι με ταίς τών αγγέλων πρεσβείαις,

Πάτερ εύσπλαγχνε, ώσπερ τόν άσωτον παίδα

καί σώσόν με δέομαι.

ΑΠΟΔΟΣΗ:

Πανοικτίρμονα, άμυαλα ξεμάκρυνα από κοντά Σου,

άσωτα σκόρπισα την περιουσία μου.

Δούλος γινόμουν κάθε τόσο στ΄ άλογά μου πάθη.

Παρ΄ όλα αυτά δέξε με, επιστρέφω.

Σπλαχνικέ μου Πατέρα, άκου· 

οι άγγελοι πρεσβεύουν για μένα

δέξε με, όπως τον άσωτο το γυιό

και σώσε με δέομαι.

____________________

Από το βιβλίο "Κατανυκτικά" (Της Παρακλητικής και του Τριωδίου), αρχ. Ιωαννικίου, Εκδόσεις Ι. Η. Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, Κουφάλια - Θεσσαλονίκης, 1990.