Ἡ Ἁγία Ἀναστασία

Διονύσιος Ψαριανός (Μητροπολίτης Σερβίων καί Κοζάνης (+))

Σήμερα ἡ Ἐκκλησία ἑορτάζει καὶ τιμᾶ τὴν ἱερὴ μνήμη τῆς ἁγίας Ἀναστασίας τῆς φαρμακολυτρίας. Στὸ μαρτυρολόγιο τῆς Ἐκκλησίας ὑπάρχουν πολλὲς ἅγιες γυναῖκες μὲ τὸ ὄνομα τῆς Ἀναστασίας, γι’ αὐτὸ σὲ μερικὰ σημεῖα δυσκολευόμαστε νὰ ξερωμε θετικὰ ἂν πρόκειται γιὰ τὴν ἁγία Ἀναστασία τὴ φαρμακολύτρια ἤ γιὰ κάποια ἄλλη. 

Ἐμεῖς θὰ ἀφήσουμε αὐτὰ τὰ σημεῖα καὶ θὰ ποῦμε μόνο γιὰ ὅσα μὲ βεβαιότητα παραδίδει ἡ Ἐκκλησία καὶ μποροῦμε νὰ ξερωμε γιὰ τὴν ἁγία μάρτυρα τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἔλαβε τὴ χάρη νὰ προστατεύη καὶ νὰ φυλάγη τοὺς πιστοὺς ἀπὸ διάφορες φαρμακεῖες καὶ δηλητηριάσεις, γι’ αὐτὸ καὶ πῆρε τὸν τίτλο τῆς φαρμακολύτριας.

Ἡ ἁγία Ἀναστασία γεννήθηκε στὴ μεγάλη πόλη τῆς Ρώμης καὶ ἀνῆκε σὲ εὐγενέστατη καὶ ἀριστοκρατικὴ οἰκογένεια. Ὁ πατέρας λεγότανε Πραιτεξτάνος καὶ ἦταν συγκλητικὸς καὶ ἡ μητέρα της λεγόταν Φαύστα. Ὁ πατέρας της ἦταν ἐθνικός, ἡ δὲ μητέρα της δὲν εἶναι ἀπόλυτα βέβαιο πὼς ἦταν χριστιανή. Πρὶν πεθάνη, ἡ μητέρα της ἀνάθεσε κι ἐμπιστεύτηκε τὴν Ἀναστασία σ’ ἕναν θεοσεβῆ διδάσκαλο, ποὺ τὸν ἔλεγαν Χρυσογόνο, ὁ ὁποῖος τὴν ἔμαθε τὰ ἱερὰ γράμματα καὶ τὴν στερέωσε στὴν πίστη. Αὐτὸ τὸ βλέπομε πάντα στοὺς βίους τῶν Ἁγίων, πόση δηλαδὴ καλὴ κι εὐεργετικὴ ἐπίδραση ἔχουν ἐπάνω στοὺς μαθητὲς των εὐσεβεῖς διδάσκαλοι. Δὲν εἶναι λοιπὸν χωρὶς λόγο, ὅτι ἡ Ἐκκλησία μαζὶ μὲ τοὺς γονεῖς μνημονεύει καὶ τοὺς διδασκάλους μας.

Ἡ ἐπιθυμία τῆς ἁγίας Ἀναστασίας ἤτανε νὰ μείνη ἄγαμος καὶ παρθένος, ἀλλὰ ὁ πατέρας της τὴν πάντρεψε μὲ κάποιον Πούπλιο τὸ ὄνομα, ἐθνικὸ καὶ ἀπὸ τὸ βασιλικὸ περιβάλλον. Ὁ Πούπλιος πῆρε τὴν Ἀναστασία μᾶλλον γιὰ τὴν περιουσία της, γι’ αὐτὸ καὶ ἡ Ἁγία ὑπόφερε μαζὶ του· τὴν ἔκλεισε στὸ σπίτι καὶ τῆς ἀπαγόρεψε νὰ ἔχη κάθε ἐπαφὴ μὲ τοὺς χριστιανοὺς καὶ μάλιστα μὲ τὸ διδάσκαλο τῆς Χρυσογόνο. Σὲ μία ἀποστολὴ ὅμως στὴν Περσία ὁ Πούπλιος πέθανε καὶ ἡ Ἁγία ἒμειν’ ἐλεύθερη καὶ ἀνεξάρτητη νὰ διάθεση τὴν περιουσία της ὅπως ἤθελε. Ἡ ἁγία τοῦ Θεοῦ δὲν εἶχε ἐλπίσει ποτὲ στὴν ἀδηλότητα τοῦ ὑλικοῦ πλούτου, καθὼς γράφει ὁ Ἀποστολος «μὴ ἠλπικέναι ἐπὶ πλούτου ἀδηλότητι», οἱ πλούσιοι νὰ μὴν ἐλπίζουν στὴν ἀβεβαιότητα τοῦ πλούτου.

Ἡ ἁγία Ἀναστασία ἔκαμε ἔργο στὴ ζωὴ της τὸ λόγο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ· «ἐν φυλακῇ ἤμην καὶ ἤλθετε πρὸς με». Ὑπῆρξε πραγματικὰ ἡ προστάτισσα τῶν φυλακισμένων. Ἐνδυμένη ἁπλὰ κι ἔχοντας μαζί της μία ὑπηρέτρια, γύριζε ὅλες τὶς φυλακὲς καὶ περιέθαλπε τοὺς χριστιανούς, ποὺ ὑπέφεραν γιὰ τὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ. Ὄχι μόνο τοὺς βοηθοῦσε οἰκονομικά, ἀλλὰ καὶ προσωπικὰ τοὺς περιποιότανε, τοὺς ἔπλενε καὶ τοὺς ἔδενε τὰ τραύματά τους, ποὺ εἶχαν λάβει ἀπὸ τοὺς δήμιους ἐπειδὴ ὡμολογοῦσαν τὸ Χριστὸ κι ἀρνιόντανε νὰ θυσιάσουν στὰ εἴδωλα. Οἱ φυλακὲς ἦσαν τότε γεμάτες ἀπὸ ὁμολογητὲς καὶ μάρτυρες τῆς πίστης.

Ἦσαν τότε τὰ χρόνια τοῦ Διοκλητιανοῦ, ὁ ὁποῖος εἶχε ξεσηκώσει φοβερὸ διωγμὸ ἐναντίον τῶν χριστιανῶν. Πρῶτα λοιπὸν συνελήφθη, φυλακίστηκε καὶ στὸ τέλος πέθανε μαρτυρικὰ ὁ διδάσκαλος τῆς ἁγίας Ἀναστασίας Χρυσογόνος. Ἡ Ἁγία παρακολούθησε τὸ μαρτύριο τοῦ διδασκάλου της καὶ ἦταν παροῦσα στὸν ἀποκεφαλισμό του. Ἂν καὶ τὴν ὑπόπτευαν πὼς ἦταν χριστιανή, γιὰ τὸ ἐνδιαφέρον της πρὸς τοὺς μάρτυρες, δὲν τολμούσανε νὰ τὴ συλλάβουν, ἐξαιτίας ποὺ ἦταν γνωστὴ ἡ καταγωγή της. Ἔτσι ἡ ἁγία Ἀναστασία καὶ μετὰ τὸ θάνατο τοῦ διδασκάλου τῆς συνέχισε τὸ ἔργο της νὰ πηγαίνη ἀπὸ πόλη σὲ πόλη καὶ νὰ φροντίζει τοὺς φυλακισμένους.

Στὸ τέλος τὴν συνέλαβαν κι ἀρχίσανε νὰ τὴν ἀνακρίνουν μὲ διάφορες ὑποσχέσεις, ἐλπίζοντας πὼς θὰ τὴν κέρδιζαν, μᾶλλον δὲ πὼς θὰ μπορούσανε νὰ σφετεριστοῦν τὴν περιουσία της. Σὲ μία στιγμή, ἐκεῖ ποὺ τῆς προτείνανε νὰ δώση τὴν περιουσία της γιὰ νὰ σωθῆ, ἡ ἁγία Ἀναστασία εἶπε· «Ὁ Χριστὸς μὲ προστάζει νὰ δίνω στοὺς φτωχοὺς κι ὄχι σὲ σᾶς τοὺς πλουσίους». Μαζὶ μὲ ἄλλους ἑκατονείκοσι χριστιανοὺς ποὺ ἀποκεφαλίστηκαν, ἡ ἁγία Ἀναστασία καταδικάστηκε νὰ καῆ ζωντανή. Ἐνταφιάστηκε κοντὰ στὴ σημερινὴ Μητροβίτσα τῆς Σερβίας κι ἀργότερα τὰ λείψανά της μεταφέρθηκαν στὴν Κωνσταντινούπολη, ὅπου κτίσθηκε στὴ μνήμη της μεγαλοπρεπὴς ναός. Ἀμήν.

Πηγή