ΑΓΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ: Οἱ ἐξορκισμοὶ

Ὅπως διαβάζουμε στὰ διάφορα εἰδικὰ ἐγχειρίδια ὅταν μιλᾶμε γιὰ ἐξορκισμοὺς ἐννοοῦμε ὅτι πρόκειται γιὰ μιὰ ἁγιαστικὴ πράξη τῆς Ἐκκλησίας μας τῆς κατηγορίας τῶν ἀρνητικῶν καθιερώσεων.

Σκοπὸς δηλαδὴ τοῦ ἐξορκισμοῦ εἶναι ἡ ἐν ὀνόματι τοῦ Θεοῦ ἀπαλλαγὴ τοῦ ἀνθρώπου ἀλλὰ καὶ τῶν κτισμάτων Του ἀπὸ τῆς δαιμονικῆς κατοχῆς ἢ ἐπηρείας ἢ καὶ αὐτῆς τῆς ροπῆς τῶν δαιμονίων δυνάμεων, ὑπὸ τὴν ὁποία βρίσκεται ἡ λογικὴ καὶ ἄλογη φύση.
Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ ἐξορκισμὸς ἔχει συνήθως ἐπιτιμητικὸ ἢ προστακτικὸ χαρακτῆρα. Ὁ Ἅγ. Ἰουστῖνος, φιλόσοφος καὶ μάρτυς τῶν ἀρχῶν τοῦ 2ου αἰ., τονίζει τὴν ἀρχαιότατη πράξη τῆς Ἐκκλησίας μας, ἡ ὁποία ἔχει τὶς ρίζες της στὴν Καινὴ Διαθήκη. Ἀναφέρει στὴν Ἀπολογία του: «πᾶν δαιμόνιον ἐξορκιζόμενον τῇ δυνάμει τοῦ Ἰησοῦ ὀνόματος νικᾶται καὶ ὑποτάσσεται».

Ἤδη ὁ Κύριος ἐνεργεῖ πολλὰ θαύματα θεραπείας καὶ ἀπαλλαγῆς ἀνθρώπων ἀπὸ τοὺς δαίμονες (ὅπως τοῦ νέου στὴ χώρα τῶν Γεργεσηνῶν), ἀλλὰ κατηγορεῖται ἀπὸ τοὺς Φαρισαίους ὅτι «ἐν τῷ ἄρχοντι τῶν δαιμονίων ἐκβάλλει τὰ δαιμόνια» (Ματθ. 9,34 και 12,24). Σὲ τέτοιες θεραπεῖες προβαίνουν στὴ συνέχεια καὶ οἱ Ἀπόστολοι, ἐπικαλούμενοι βεβαίως τὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ· ἄλλωστε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος εἶπε γιὰ ἐκείνους· «ἐν τῷ ὀνόματί μου δαιμόνια ἐκβαλοῦσι, γλώσσαις λαλήσουσι καιναῖς, ὄφεις ἀροῦσι, κἂν θανάσιμόν τι πίωσιν, οὐ μὴ αὐτοὺς βλάψει, ἐπὶ ἀρρώστους χεῖρας ἐπιθήσουσι καὶ καλῶς ἕξουσι» (Μάρκ. 16,17). Καὶ ὁ εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος ἀναφέρει τὸ λόγο τοῦ Κυρίου: «ἐν τῷ ὀνόματί μου δαιμόνια ἐκβάλλετε» (Ματθ. 10,18).

Σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας χρησιμοποιεῖ ἐξορκισμοὺς στοὺς ἀσθενεῖς, ποὺ βρίσκονται ὑπὸ τὴν ἐπήρεια ἀκαθάρτων πνευμάτων, στὶς προβαπτισματικές της ἀκολουθίες (ἤδη ἀπὸ τὸν 3ο αἰ.) καὶ σὲ κάποιες ἀκόμη περιστάσεις.

Οἱ πρὸ τοῦ Βαπτίσματος ἀφορκισμοὶ ἢ ἐξορκισμοὶ κατὰ τοὺς τελευταίους αἰῶνες ἀναγινώσκονται ἅπαξ ἐπὶ τοῦ μέλλοντος νὰ βαπτισθεῖ κατὰ τὴν ἀκολουθία τῆς Κατηχήσεως, ἡ ὁποία τελεῖται συναπτὰ μὲ τὸ Βάπτισμα. Παλαιότερα διαβάζονταν περισσότερες φορὲς καὶ πυκνότερα κατὰ τὶς πρὸ τοῦ Βαπτίσματος ἡμέρες. Μὲ αὐτὲς ἐξορκίζεται ἐν ὀνόματι τοῦ ἀληθινοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ τὸ πονηρὸ πνεῦμα τοῦ Διαβόλου καὶ ἐπιτάσσεται νὰ ἐξέλθει ἀπὸ τὸ ἀκόμη ἀβάπτιστο νήπιο, καθ’ ὅσον καὶ τὰ νήπια πρὶν ἀπὸ τὸ Βάπτισμα τελοῦν ὑπὸ τὸ κράτος τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος καὶ τοῦ Σατανᾶ. Συμπεριλαμβάνονται βεβαίως στὸ Εὐχολόγιο καὶ τρεῖς ἐκτεταμένες εὐχὲς ἐξορκισμῶν τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, τέσσερις ἀκόμη τοῦ Ἁγ. Ἰωάννου Χρυσοστόμου (ἀναγινωσκόμενες «πρὸς τοὺς πάσχοντας ὑπὸ δαιμόνων καὶ πρὸς πᾶσαν ἀσθένειαν») καὶ μία τοῦ Ἁγ. Τρύφωνος «λεγομένη εἰς κήπους, ἀμπελῶνας καὶ χωράφια», ἀφοῦ καὶ ἡ κτίση, ὁλόκληρη ἡ δημιουργία τοῦ Θεοῦ, μετὰ τὴν πτώση τῶν πρωτοπλάστων συστενάζει καὶ συνοδυνᾶται μὲ τὸν ἄνθρωπο.

Οἱ ἐξορκισμοὶ σήμερα ἀναγινώσκονται ἀπὸ τοὺς Ἱερεῖς, ἀλλὰ στὴν ἀρχαία Ἐκκλησία ὑπῆρχε εἰδικὴ τάξη ἐκκλησιαστικῶν λειτουργῶν, τῶν ἐξορκιστῶν, οἱ ὁποῖοι ἀνεγίνωσκαν αὐτὲς τὶς καθιερωμένες ἐξορκιστικὲς εὐχές. Δὲν εἶχαν ὅμως καμία σχέση μὲ τοὺς πρὸ καὶ μετὰ Χριστὸν ἐξορκιστές, ὅπως οἱ «ἑπτὰ υἱοὶ Σκευᾶ Ἰουδαίου ἀρχιερέως», ποὺ ἀναφέρονται στὶς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων, οἱ ὁποῖοι ἰσχυρίζονταν ὅτι ἔδιωχναν τὰ δαιμόνια ἀπὸ ἀνθρώπους καὶ διαφόρους τόπους διὰ μαγείας ἢ ἐν ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ ἀλλὰ καταδικάστηκαν ἀπὸ τὴν ἀρχαία Ἐκκλησία.

Δυστυχῶς ὅμως ἀκόμη καὶ σήμερα ὑπάρχουν πλεῖστοι ὅσοι «ἐξορκιστές», οἱ ὁποῖοι καταφέρνουν νὰ ἐξαπατοῦν καθημερινὰ πολλοὺς συνανθρώπους μας, κυρίως τοὺς μωρόπιστους, τοὺς ἁπλοϊκοὺς καὶ τοὺς δεισιδαίμονες. Ὅλους αὐτοὺς τοὺς «ἐξορκιστὲς» θὰ μπορούσαμε νὰ τοὺς ἐντάξουμε σὲ ἕνα εὐρὺ φάσμα τὸ ὁποῖο συμπεριλαμβάνει ἀπὸ τοὺς ὄντως πιστοὺς καὶ ὁπαδοὺς τοῦ Σατανᾶ καὶ τῶν δαιμόνων του, ποὺ προβαίνουν σὲ τέτοιου εἴδους τελετὲς καὶ μαγεῖες, οἱ ὁποῖες ὅμως εἶναι σκεπασμένες μὲ ἕνα πέπλο ὀμορφιᾶς, ἀθωότητας καὶ καλωσύνης μέχρι τὶς «ξεματιάστρες», τὶς κυρίες ποὺ «λένε τὸ φλυτζάνι» ἢ ποὺ «ρίχνουν τὰ χαρτιὰ» καὶ τοὺς ἀπατεῶνες ποὺ ἐξαπατοῦν προσπαθώντας νὰ πορισθοῦν χρήματα ἀπὸ αὐτὴν τὴν «ἐργασία». Μόλις βεβαίως ποὺ χρειάζεται νὰ εἰπωθεῖ ὅτι τὰ προβλήματα, γιὰ τὰ ὁποῖα προβαίνουν σὲ τέτοιου εἴδους πράξεις «λύνονται». Ὁ Διάβολος τὰ δημιουργεῖ, ὁ ἴδιος τὰ λύνει καὶ ἔπειτα εὔκολα, ὅσοι ἐμπλέκονται σὲ τέτοιου εἴδους καταστάσεις, πέφτουν στὰ χέρια του, γίνονται ὑποχείριά του καὶ δέχονται ἢ πιστεύουν πλέον τὰ πάντα.

Δὲν λείπουν βεβαίως καὶ ἐκεῖνοι οἱ συνάνθρωποί μας, ποὺ δὲν θέλουν νὰ ἐμπλακοῦν σὲ τέτοιες καταστάσεις καὶ προτιμοῦν νὰ ἀπευθυνθοῦν ὄχι σὲ ἕναν μάγο ἢ σὲ μία «χαρτορίχτρα», ἀλλὰ σὲ ἕναν Ἱερέα, ὁ ὁποῖος θὰ τοὺς διαβάσει κάποια ἢ κάποιες ἀπὸ τὶς παραπάνω εὐχὲς ἢ τὶς εὐχὲς τοῦ Ἁγ. Κυπριανοῦ –ὅπως συνηθίζεται ἐσχάτως– μὴ ἔχοντας ξεκαθαρίσει μέσα τους τοὺς λόγους γιὰ μιὰ τέτοια κίνηση. Δυστυχῶς οἱ περισσότεροι ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χριστιανούς μας δὲν ἔχουν τὴν διάθεση γιὰ πνευματικὸ ἀγῶνα. Νομίζουν ὅτι μὲ τὴν ἀνάγνωση ἀπὸ τὸν Ἱερέα αὐτῶν τῶν εὐχῶν θὰ λυθοῦν αὐτομάτως καὶ ὅλα τους τὰ προβλήματα, ἂν καὶ θὰ πρέπει νὰ ὑπογραμμισθεῖ ὅτι αὐτὲς οἱ εὐχὲς εἶναι γιὰ ἀνθρώπους ποὺ ἔχουν καταληφθεῖ ἀπὸ τὸν Σατανᾶ καὶ τὰ δαιμόνιά του καὶ δὲν θὰ πρέπει νὰ ἀναγινώσκονται τυχαῖα στὸν ὁποιονδήποτε (δυστυχῶς ὅμως συμβαίνει καὶ τοῦτο). Ἄλλωστε καὶ ὁ Κύριος εἶπε ὅτι τὸ γένος τοῦτο, δηλαδὴ τῶν δαιμόνων, δὲν ἐξέρχεται εἰ μὴ «ἐν προσευχῇ καὶ νηστείᾳ». Χρειάζεται ἐπίσης ἁγιότητα βίου ἐκ μέρους τοῦ Ἱερέα, ποὺ θὰ προβεῖ σὲ ἐξορκισμό. Ἔχουμε μάθει ὅμως νὰ μεταθέτουμε στοὺς ἄλλους τὴν λύση τῶν δικῶν μας προβλημάτων. Δὲν ἀγωνιζόμαστε τὸν «ἀγῶνα τὸν καλόν», δὲν διαθέτουμε χρόνο γιὰ προσευχὴ καὶ ἐκκλησιασμό, δὲν ἐξομολογούμαστε τὶς ἀνομίες μας, δὲν ἔχουμε ταπείνωση ἀλλὰ ἐγωϊσμό, δὲν ἐργαζόμαστε θεάρεστα, δὲν συγχωροῦμε, ἀλλὰ κατακρίνουμε, καταδικάζουμε καὶ συκοφαντοῦμε τὸν ἀδελφό μας, πολλὲς φορὲς μεταλαμβάνουμε ἀναξίως καὶ χωρὶς πνευματικὴ προετοιμασία τοῦ Σώματος καὶ Αἵματος τοῦ Κυρίου. Μὲ ἄλλα λόγια ὅταν «ἀφήνουμε ἀνοιχτὰ παράθυρα» στὴν ψυχή μας, τότε εὔκολα αὐτὴ παραβιάζεται.

Ὅλα αὐτὰ βρίσκουν τόπο στὴν καθημερινότητα πολλῶν ἀνθρώπων. Ἡ Ἐκκλησία σοφὰ ἐπεφύλαξε τὴν ἀνάγνωση τῶν ἐξορκισμῶν σὲ συγκεκριμένους ἀνθρώπους καὶ γιὰ εἰδικοὺς λόγους καὶ καταστάσεις καὶ ἔτσι θὰ πρέπει νὰ παραμείνει. Καὶ ἂς μὴν ξεχνᾶμε ὅτι «εἰ ὁ Θεὸς μεθ’ ἡμῶν» τότε «οὐδεὶς καθ’ ἡμῶν».

Πηγή