Κύριε μου, Ιησού Χριστέ, ελέησόν με

Σάββατο 1 Ιουλίου 2017

Ο καθαρώτατος ναός του Σωτήρος (Αποστολικό ανάγνωσμα της Θεοτόκου)

(Ἑβρ. θ΄, 1-7)
Ἀδελφοί, εἶχεν ἡ πρώτη σκηνὴ δικαιώματα λατρείας τό τε Ἅγιον κοσμικόν. Σκηνὴ γὰρ κατεσκευάσθη ἡ πρώτῃ ἐν ᾗ ἥ τε λυχνία καὶ ἡ τράπεζα καὶ ἡ πρόθεσις τῶν ἄρτων, ἥτις λέγεται Ἅγια.
Μετὰ δὲ τὸ δεύτερον καταπέτασμα σκηνὴ ἡ λεγομένη Ἅγια Ἁγίων, χρυσοῦν ἔχουσα θυμιατήριον καὶ τὴν κιβωτὸν τῆς διαθήκης περικεκαλυμμένην πάντοθεν χρυσίῳ, ἐν ᾗ στάμνος χρυσῆ ἔχουσα τὸ μάννα καὶ ἡ ῥάβδος Ἀαρὼν ἡ βλαστήσασα καὶ αἱ πλάκες τῆς διαθήκης, ὑπεράνω· δὲ αὐτῆς Χερουβὶμ δόξης κατασκιάζοντα τὸ ἱλαστήριον· περὶ ὧν οὐκ ἔστι νῦν λέγειν κατὰ μέρος. Τούτων δὲ οὕτω κατεσκευασμένων εἰς μὲν τὴν πρώτην σκηνὴν διὰ παντὸς εἰσίασιν οἱ ἱερεῖς τὰς λατρείας ἐπιτελοῦντες, εἰς δὲ τὴν δευτέραν ἅπαξ τοῦ ἐνιαυτοῦ μόνος ὁ ἀρχιερεύς, οὐ χωρὶς αἵματος, ὃ προσφέρει ὑπὲρ ἑαυτοῦ καὶ τῶν τοῦ λαοῦ ἀγνοημάτων.

Ερμηνεία
Στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα, που είναι από την προς Εβραίους επιστολή και αφιερωμένο στην Υπεραγία Θεοτόκο, ο απόστολος Παύλος περιγράφει πως ήταν ο Ναός του Σολομώντα, που είναι η συνέχεια και η εξέλιξη της σκηνής του μαρτυρίου. Ο Ναός είχε τρία διαμερίσματα. Στο πρώτο μέρος βρίσκονταν το χάλκινο θυσιαστήριο και η αυλή που μαζευόταν ο κόσμος. Εκεί θυσίαζαν οι Ιερείς τα διάφορα σφάγια, όπως τα πρόβατα, τα περιστέρια κ.λπ. Μετά ακολουθούσε ένα άλλο μέρος που ονομαζόταν «άγια». Σ’ αυτό βρίσκονταν η επτάφωτη λυχνία, η τράπεζα και η πρόθεση των άρτων. Στο διαμέρισμα αυτό, κάθε μέρα ένας ιερέας έμπαινε δύο φορές και θυσίαζε. Το τρίτο και σπουδαιότερο μέρος του Ναού λεγόταν «Άγια αγίων» και είχε μέσα του την Κιβωτό της Διαθήκης, το σταμνί με το μάννα και το ραβδί του Ααρών που βλάστησε. Η Κιβωτός της Διαθήκης ήταν χρυσή και πάνω απ’ αυτήν ήταν δύο χρυσά ομοιώματα των Χερουβίμ που την σκίαζαν. Σ’ αυτό το μέρος δεν έμπαινε κανένας παρά μόνον ο Αρχιερέας, μια φορά το χρόνο και ράντιζε με αίμα την Κιβωτό, αφού πρώτα παρακαλούσε τον Θεό για τον εαυτό του και τους άλλους. Μέσα σ’ αυτόν τον Ιερώτατο χώρο η Υπεραγία Θεοτόκος έμεινε δώδεκα χρόνια, και κατά την παράδοση τρεφόταν από αγγέλους. Το ερώτημα είναι, αφού απαγορευόταν η είσοδος στα Άγια των αγίων σε όλους, γιατί την επέτρεψε ο Θεός στην περίπτωση της Παναγίας;


Η Παναγία στα Άγια των άγιων

Ο μέγας μυστικός θεολόγος της Εκκλησίας μας, άγιος Νικόλαος Καβάσιλας, δίνει μια εξήγηση. Το σταμνί με το μάννα θεωρούνταν ιερό, κι όμως πολλοί άνθρωποι το είχαν πιάσει με τα χέρια τους στην έρημο και το πήραν και στο σπίτι τους. Πώς τώρα ήταν ιερό; Η ράβδος του Ααρών ήταν απλησίαστη στον λαό, αφού κανείς δεν μπορούσε να την αγγίξει, κι όμως πολλοί ιερείς την κράτησαν στα χέρια τους. Πώς τώρα είναι ιερή; Το ίδιο και τις πλάκες της Διαθήκης. Την Κιβωτό της Διαθήκης την κουβάλησαν πολλές φορές οι ιερείς με τα χέρια τους. Γιατί τώρα θεωρούνταν φοβερή και κανείς δεν τολμούσε να την ακουμπήσει; Όλα αυτά, λέγει ο Καβάσιλας, είχαν την αξία τους, επειδή προμήνυαν την Υπεραγία Θεοτόκο. Ήταν σύμβολα της Παναγίας.

Η Παναγία είναι η πραγματική Κιβωτός της Διαθήκης, που κράτησε μέσα της όχι απλώς τις λίθινες πλάκες, αλλά τον ίδιο τον Θεό που έγραψε τις πλάκες. Η Παναγία είναι το σταμνί, που κράτησε μέσα της τον Άρτο της Ζωής, τον Χριστό. Ο ίδιος είπε για τον εαυτό Του• «ἐγὼ εἰμι ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς• ὁ ἐρχόμενος πρός με οὐ μὴ πεινάσῃ» (Ἰω. 6, 35). Η Παναγία είναι το ραβδί του Ααρών, που βλάστησε παράδοξα τον Λόγο του Θεού. Επίσης, όπως την Κιβωτό της Διαθήκης την σκέπαζαν με τα φτερά τους δύο χρυσά Χερουβίμ, έτσι την Παναγία την σκέπαζαν με τα φτερά τους δύο χρυσά Χερουβίμ, έτσι την Παναγία την σκέπασε το Άγιο Πνεύμα και γέννησε τον Χριστό. «Πνεῦμα ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σὲ καὶ δύναμις Ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι» (Λουκ. 1, 35), της είπε ο Αρχάγγελος. Η Παναγία ήταν πιο ιερή από τα Άγια των αγίων. Γι’ αυτό και ο Θεός την έβαλε μέσα εκεί, για να φανερώσει σ’ όλους ότι η Θεοτόκος πρόκειται να γίνει η σκηνή του Θεού. Η ίδια ήταν τα Άγια των αγίων.

Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς κάνει και τις εξής παρατηρήσεις: «Ο Θεός άνοιξε τα Άγια των αγίων και τα πρόσφερε ως κατοικία στη Θεοτόκο, επειδή εξαιτίας της αργότερα θα άνοιγε τον Παράδεισο και θα τον έδινε κατοικία σε κείνους που θα πιστεύσουν στον Υιό της». Ο ίδιος ο Κύριος είχε πει ότι «ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ πατρός μου μοναὶ πολλαί εἰσιν·» (Ἰω. 14, 2). Είναι οι καταστάσεις της χάρης που θα δοθούν στους πιστούς. Κι όπως στα Άγια των αγίων οι Ιουδαίοι φύλαγαν ό,τι το πιο πολύτιμο είχαν, έτσι και η Παναγία που είναι ο πολύτιμος θησαυρός του Λόγου του Θεού, από τον οποίο πήραμε όλοι ένα μερίδιο και πλουτίσαμε πνευματικά (Ἰω. 1, 16), φυλάχθηκε μέσα εκεί.

Η Παναγία εισέρχεται στον Ναό και μετά από λίγο θα γίνει η ίδια Ναός, στον οποίο θα κατοικήσει ο Θεός, για να επαναφέρει από την εξορία της αμαρτίας όλους τους ανθρώπους που θα πιστεύσουν στον Υιό της. Ο Λέων ο ΣΤ', ο σοφός, συμπληρώνει όλα αυτά που αναφέραμε παραπάνω: «Ο Θεός ήθελε να σώσει το ανθρώπινο γένος, γι’ αυτό και έστειλε τον Υιό του. Ήθελε όμως η σωτηρία μας να μην είναι εντελώς δωρεάν. Ήθελε να προσφέρουμε κι εμείς κάτι. Έτσι προσφέρεται στον Ναό ως δώρο η Θεοτόκος, και ο Πλαστουργός θα το δεχθεί, ώστε αυτός με τη σειρά του να μας χαρίσει την ανάπλαση και τη σωτηρία». 

Η σκηνή, η αληθινή, είναι η Εκκλησία. Είναι η πόλη του ζωντανού Θεού, η Εκκλησία «τῶν πρωτοτόκων ἀπογεγραμμένων ἐν οὐρανοῖς» (Ἑβρ. 1, 23). Είναι η σκηνή στην οποία «άπαξ» εισήλθε ο Υιός του Θεού και με το αίμα του ράντισε όλη την ανθρωπότητα και την καθάρισε από τις αμαρτίες. Είναι η Θεοτόκος που δέχθηκε μέσα της τον Χριστό. Έχουμε το προνόμιο να μπαίνουμε μέσα στον Ναό και να βλέπουμε πάνω στην αγία Τράπεζα να υπάρχουν όχι δύο λίθινες άψυχες πλάκες, αλλά ο ίδιος ο ζωντανός Θεός, που σαρκώθηκε και φιλοξενήθηκε μέσα στη Θεοτόκο, την αληθινή σκηνή του μαρτυρίου. Αυτό όμως δημιουργεί και υποχρεώσεις. Ο Γεώργιος Νικομηδείας λέγει πως μέσα στην Εκκλησία οφείλουμε να εισερχόμαστε άξια. Αντί για στολή να προσφέρουμε καλά έργα. Αφού η Παναγία πρόσφερε τον εαυτό της, κι εμείς ας δώσουμε τα καλά έργα, την εργασία των εντολών του Χριστού και τις αρετές μας. Ο απόστολος Παύλος μιλάει για την επίγεια σκηνή μας (Β' Κορ. 5, 1-4), που είναι το πέρασμα του ανθρώπου πάνω στη γη. Να μην είμαστε άκαρποι. Ας δώσουμε κι εμείς κάτι για τη σωτηρία μας.

Στην Αποκάλυψη περιγράφονται oι πρεσβύτεροι στον ουρανό να είναι ντυμένοι με λευκές στολές που τις έπλυναν με το αίμα του Ιησού Χριστού, τον οποίο λατρεύουν ημέρα και νύκτα, «καὶ ὁ καθήμενος ἐπὶ τοῦ θρόνου σκηνώσει ἐπ’ αὐτοὺς» (7, 15). Ο Θεός θα σκηνώσει μέσα μας. Σε κάθε άνθρωπο που έπλυνε την ψυχή του με το αίμα του Χριστού, ο Τριαδικός Θεός θα κάνει την καρδιά του Άγια αγίων και θα κατοικεί σ’ αυτόν. Το Πανάγιο Πνεύμα, που το επικαλούμαστε λέγοντας, «ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν», έρχεται σ’ αυτούς που έχουν διάθεση να αγωνισθούν.

Αγαπητοί αδελφοί, διά των πρεσβειών της Υπεραγίας Θεοτόκου, είθε να καθαρίσουμε την ψυχή μας από τα πάθη, για να εισέλθουμε στη Βασιλεία του Θεού. Αμήν.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου