Ο άγιος Ιωάννης Ευχαΐτων ο Μαυρόπους, ένας από τους μεγαλύτερους εκκλησιαστικούς ποιητές και λόγιους κατά τον 11ο αιώνα, ασκήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, στη Μονή του Τιμίου Προδρόμου που
ονομάζεται «Πέτρα», πράγμα που υπαινίσσεται στον κανόνα του α΄ ήχου, στο 4ο τροπάριο της ζ΄ ωδής· «Ποίμανόν με, Πρόδρομε, θρέμμα χρηματίζοντα της σης αγέλης και πρόβατον ποίμνης της σης». Στη μονή αυτή διασωζόταν μέρος του ιερού λειψάνου από την κάρα του Προδρόμου (βλ. Ι. Ράμφου, Αγιολογικά Μελετήματα Β΄, σελ. 13. Ανάτυπο περιοδικού «Εκκλησία» 1948).
Έτσι εξηγείται, επειδή ήταν «Προδρομίτης», και η συγγραφή εκ μέρους του 11 κανόνων προς τον Πρόδρομο, σε όλους τους ήχους (κλίμακες) της βυζαντινής εκκλησιαστικής μουσικής. (Κανόνας = μουσικό και ποιητικό έργο με συγκεκριμένη δομή, που ψάλλεται στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Σε όλες τις ορθόδοξες γιορτές ψάλλονται κανόνες, στον όρθρο, δηλ. την τελετή με την οποία αρχίζει ο εορτασμός το πρωί, πριν περάσουμε στη θεία λειτουργία και την τέλεση της θείας μετάληψης. Στην ιστορία της Ορθοδοξίας υπάρχουν μεγάλοι κανονογράφοι, όπως οι άγιοι Ιωάννης Δαμασκηνός, Κοσμάς ο Μελωδός, Ιωσήφ ο Υμνογράφος, Θεόδωρος ο Στουδίτης, Θεοφάνης και Θεόδωρος οι Γραπτοί κ.ά., ενώ από τον 20ό αιώνα ονομαστός κανονογράφος είναι ο όσιος Αγιορείτης γέροντας Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης).
Γύρω στο 1043 και σε ηλικία περίπου πενήντα ετών, ο άγιος χειροτονείται επίσκοπος Ευχαΐτων. Μετά από ταλαιπωρία δίμηνης πεζοπορίας έφτασε στα Ευχάιτα, κοντά στον Άλυ ποταμό του Πόντου, όπου ο ισχνός και ασθενικός στο σώμα ποιητής διεκτραγωδεί τα βάσανά του στη μακρινή επαρχία· «Ήλθον εις τα βάθη της θαλάσσης και καταιγίς κατεπόντισέ με»! «Μακράν με απεσκυβάλισε και απέρριψεν, ωσανεί συρφετόν τινα και άχνην, κύμα θαλάσσιον». «Ερημία πολλή της χώρας. Αοίκητος, άχαρις, άδενδρος, άχλοος, άσκιος, αγριότητος όλη και ακηδίας μεστή, πολύ και της φήμης και της δόξης ενδέουσα».
Ο Πατριάρχης τον επαναφέρει γύρω στο τέλος του 1047 στην Κωνσταντινούπολη, όπου επιδίδεται στο ρητορικό και συγγραφικό του έργο.
Ξεκαθάρισε τα λειτουργικά βιβλία και έδωσε λύση στην έριδα των χριστιανών περί υπεροχής μεταξύ των Τριών Ιεραρχών, συστήνοντας την κοινή εορτή τους στις 30 Ιανουαρίου και συγγράφοντας ασματική ακολουθία τους. Έγραψε εκατοντάδα ιαμβικών επιγραμμάτων, ώστε μαζί με το Μανουήλ Φιλή να θεωρούνται οι δύο σημαντικότεροι επιγραμματοποιοί μεταξύ των ετών 1000-1453. Το μέγα σε έκταση υμνογραφικό του έργο τον αποδεικνύει ευσυγκίνητο, μορφωμένο και αυθόρμητο, ώστε να μπορούμε ανεπιφύλακτα να πούμε ότι ανανέωσε την ποίηση των κανόνων των μεγάλων αγίων ποιητών κανονογράφων του 8ου αιώνα. Έγραψε περισσότερους από 150 κανόνες, από τους οποίους 72 αναφέρονται στη Θεοτόκο, 26 στον Ιησού Χριστό, 11 στον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, ανά 8 στους κορυφαίους αποστόλους Πέτρο και Παύλο, 9 στον άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο, 8 στον άγιο Ιωάννη το Δαμασκηνό, στο φύλακα άγγελο της ψυχής κ.ά.
Η υγεία του ήταν κακή. Η τύφλωση και η παραλυσία των χεριών και των ποδιών του τον καθήλωσαν στο κρεβάτι, όπου υπέμεινε μαρτυρικά το υπόλοιπο της πονεμένης ζωής του. Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 5 Οκτωβρίου.
Πηγή: Προδρομάριον – Ήτοι βιβλίον περιέχον άπασας τας ακολουθίας των εορτών του Προδρόμου, κανόνας κατ’ ήχον, παρακλήσεις, «Ακάθιστον Ύμνον», μακαριστάρια, ευλογητάρια, χαιρετισμούς, εγκομιαστικούς λόγους εις κείμενον και μετάφρασιν, έκδ. Καλύβης Τιμίου Προδρόμου Ιεράς Σκήτης Αγίας Άννης, Αγιον Όρος 1996, σελ. 18-19.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου