(Τίτ. 3,8-15)
Τέκνον Τίτε, πιστὸς ὁ λόγος· καὶ περὶ τούτων βούλομαί σε διαβεβαιοῦσθαι, ἵνα φροντίζωσι καλῶν ἔργων προΐστασθαι οἱ πεπιστευκότες τῷ Θεῷ. Ταῦτά ἐστι τὰ καλὰ καὶ ὠφέλιμα τοῖς ἀνθρώποις· μωρὰς δὲ ζητήσεις καὶ γενεαλογίας καὶ ἔρεις καὶ μάχας νομικὰς περιΐστασο· εἰσὶ γὰρ ἀνωφελεῖς καὶ μάταιοι.
Αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ, εἰδὼς ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος καὶ ἁμαρτάνει ὢν αὐτοκατάκριτος. ῞Οταν πέμψω Ἀρτεμᾶν πρός σε ἢ Τυχικόν, σπούδασον ἐλθεῖν πρός με εἰς Νικόπολιν· ἐκεῖ γὰρ κέκρικα παραχειμάσαι. Ζηνᾶν τὸν νομικὸν καὶ Ἀπολλὼ σπουδαίως πρόπεμψον, ἵνα μηδὲν αὐτοῖς λείπῃ.
Μανθανέτωσαν δὲ καὶ οἱ ἡμέτεροι καλῶν ἔργων προΐστασθαι εἰς τὰς ἀναγκαίας χρείας, ἵνα μὴ ὦσιν ἄκαρποι. Ἀσπάζονταί σε οἱ μετ᾿ ἐμοῦ πάντες. Ἄσπασαι τοὺς φιλοῦντας ἡμᾶς ἐν πίστει. Ἡ χάρις μετὰ πάντων ὑμῶν· ἀμήν.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Ο απόστολος Παύλος πολλές φορές κατακλείει τις επιστολές του με την επίκληση της θείας χάρης, π.χ. «Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ κοινωνία τοῦ ἁγίου Πνεύματος μετὰ πάντων ὑμῶν» (Β' Κορ. 13, 13). Επίσης στην προς Εφεσίους γράφει· «ἡ χάρις μετὰ πάντων τῶν ἀγαπώντων τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν ἐν ἀφθαρσίᾳ˙ ἀμήν» (Ἐφ. 6, 24). Στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα, το αφιερωμένο στη μνήμη των αγίων Πατέρων της Ζ' Οικουμενικής Συνόδου (787 μ.Χ.), πάλι επικαλείται τη χάρη του Θεού (Τιτ. 3, 15).
Η ζωοπάροχη χάρη του Θεού είναι το πιο πολύτιμο δώρο στον άνθρωπο. Η ενσάρκωση του Χριστού αποκάλυψε στους ανθρώπους τη δυνατότητα να προσλάβουν την παντοδύναμη χάρη του Θεού. Η επιστολή προς Τίτον, όπως και άλλες του Παύλου, τελειώνει με τη συνηθισμένη ευλογία που ίσως χρησιμοποιούνταν στη λατρεία της πρώτης Εκκλησίας, όπως σημειώνει ένας σύγχρονος ερμηνευτής. Επικαλείται ο Απόστολος τη χάρη του Χριστού, τη λυτρωτική χάρη που απορρέει από τον Σταυρό και την Ανάστασή του, και που τη ζει και την καρπούται ο πιστός μέσα στη λατρεία της Εκκλησίας όπου γνωρίζει και ομολογεί ότι «Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρὸς» (Φιλ. 2, 11). Όπως κι εμείς στις επιστολές μας γράφουμε τους χαιρετισμούς στα αγαπημένα μας πρόσωπα, έτσι και ο απ. Παύλος κατακλείει τις θεόπνευστες επιστολές του με την επίκληση της θείας χάρης- «τὸ δὲ χάρις ὑμῖν οὕτω τίθησιν, ὥσπερ ἡμεῖς τὸ χαίρειν ἐν ταῖς προγραφαῖς τῶν ἐπιστολῶν εἰώθαμεν», λέγει ένας Πατέρας της Εκκλησίας μας. Έτσι μας δίνεται η ευκαιρία να ομιλήσουμε αναλυτικά για τη χάρη του Τριαδικού Θεού.
Η χάρη του Τριαδικού Θεού
Η χάρη του Θεού είναι η κοινή ενέργεια της Αγίας Τριάδος. Εάν ο Χριστός έφερε, ή μάλλον αποκάλυψε κάτι το νέο στον κόσμο, αυτό είναι η δύναμη της θείας χάρης. Άκτιστη χάρη του Θεού, γράφει ένας σύγχρονος ερμηνευτής, είναι το φως του Θεού, είναι ο ερχομός και η παραμονή του Δημιουργού μέσα μας. Άκτιστη χάρη είναι ο Χριστός που στέκεται στην πόρτα της ψυχής μας και κρούει (Ἀποκ. 3, 20). Είναι το Πνεύμα του Θεού, που μας χαρίζει την υιοθεσία και μας κάνει να φωνάζουμε «ἀββᾶ ὁ Πατήρ» (Ῥωμ. 8, 15). Είναι η δόξα της Μεταμόρφωσης, η πνοή της Πεντηκοστής, η ενέργεια του Θεού που μας αναγεννά με το Βάπτισμα, που μας τρέφει με τη Θ. Ευχαριστία. Άκτιστη χάρη είναι η ζωή του Χριστού μέσα στον πιστό και η ζωή του πιστού μέσα στον Χριστό. Ένας ωραίος συμβολισμός της θείας χάρης υπάρχει στο βιβλίο «Ποιμὴν τοῦ Ἑρμᾶ»: Πάρε τη δύναμη που έρχεται από πάνω. Το χαλάζι είναι ένας μικρός κόκκος, όμως μπορεί, όταν πέσει στο κεφάλι του ανθρώπου, να προκαλέσει μεγάλο πόνο. Ή πάρε τη σταγόνα της βροχής που πέφτει από τα κεραμίδια στο έδαφος, όμως έχει τέτοια δύναμη που μπορεί να τρυπήσει την πέτρα. Έτσι και το Πνεύμα του Θεού, όταν έρχεται από πάνω, είναι δυνατό. «Τούτῳ οὖν τῷ Πνεύματι πίστευε, ἀπὸ δὲ τοῦ ἑτέρου ἀπέχου».
Η εκδήλωση της χάρης του Θεού
Ο άνθρωπος είναι η κτιστή εικόνα του Θεού, γι’ αυτό και δεν μπορεί να γίνει κοινωνός της ουσίας Του. Μπορεί όμως να συμμετάσχει στην άκτιστη ενέργεια του Τριαδικού Θεού, που είναι η θεία χάρη. Η χάρη του Θεού, ενώ είναι μία, παρουσιάζεται στα δημιουργήματά του με ορισμένους τρόπους. Είναι ουσιοποιός, ζωοποιός, σοφοποιός και θεοποιός. Είναι ουσιοποιός, γιατί όλα τα κτίσματα, άψυχα και έμψυχα, σ’ αυτήν οφείλουν την ύπαρξή τους. Είναι ζωοποιός, γιατί σε μερικά από τα δημιουργήματα χαρίζει τη ζωή. Είναι σοφοποιός, γιατί στον άνθρωπο έδωσε τον νου, τη σοφία και τη βούληση. Είναι τέλος θεοποιός, γιατί στους αγίους δίνεται πλούσια, ώστε να γίνουν θεοί «κατά χάριν». Ό,τι υπάρχει στον κόσμο και συντηρείται, προοδεύει και αγιάζεται, οφείλεται στη χάρη του Θεού.
Μέσα στις επιστολές του Παύλου (Β' Κορ. 13, 13) η χάρη παρουσιάζεται ως αναφερόμενη και στα τρία Πρόσωπα της Αγίας Τριάδος. «Ἀπὸ μὲν τοῦ Υἱοῦ χάριν, ἀπὸ δὲ τοῦ Πατρὸς ἀγάπην, ἀπὸ δὲ τοῦ ἁγίου Πνεύματος κοινωνίαν», λέγει ο άγιος Νικόλαος Καβάσιλας. Ο Υιός παρόλο που ήμασταν χρεώστες απέναντί του, θυσιάστηκε στον Σταυρό για μας. Η πρόνοιά του αυτή για μας είναι χάρη. Επίσης ο Θεός-Πατέρας έδειξε την αγάπη του σε μας στέλνοντας τον Υιό του να σταυρωθεί. Η αγάπη του αυτή είναι χάρη. Ακόμη η επικοινωνία των συμφιλιωθέντων ανθρώπων με τον Θεό, που γίνεται με το Άγιο Πνεύμα, είναι χάρη. Η χάρη του Θεού εμφανίζεται σ’ αυτούς που έχουν καθαρή καρδιά. Εκδηλώνεται μέσα στις θλίψεις, στις δοκιμασίες και στους πειρασμούς. Παράδειγμα ο απ. Παύλος, που όταν ζήτησε να απαλλαγεί από την ασθένειά του, ο Χριστός του απάντησε: «Ἀρκεῖ σοι ἡ χάρις μου» (Β' Κορ. 12, 9). Οι Άγιοι που έχουν πάρει πλούσια τη χάρη του Τριαδικού Θεού, γεύονται τον Παράδεισο από τη ζωή αυτή.
Ο άγιος Γρηγόριος ο Σιναΐτης γράφει πως με δύο τρόπους παίρνουμε τη χάρη του Θεού. Ο ένας είναι με το Βάπτισμα. Η χάρη του Βαπτίσματος αποκαλύπτεται στον πιστό με την εργασία των θείων εντολών «διὰ πολλοῦ κόπου καὶ χρόνου». Όσο περισσότερο καλλιεργούμε τις εντολές του Θεού, τόσο πιο φανερά αποκαλύπτει τις ακτίνες της μέσα μας η χάρη του Θεού. Ο δεύτερος τρόπος είναι η διαρκής μνήμη του ονόματος του Χριστού με την προσευχή. Η συνεχής επίκληση του ονόματος του Κυρίου μας χαρίζει πλούσια χάρη. Επίσης, συμμετέχοντας στα μυστήρια της Εκκλησίας μας και μάλιστα στη θεία Ευχαριστία, παίρνουμε πλούσια τη σωτήρια χάρη του Θεού.
Η διατήρηση της χάρης του Θεού
Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έλαβε μέσα του τη χάρη του Θεού εφ’ όσον βαπτίσθηκε στην κολυμβήθρα της Εκκλησίας. Δικό μας έργο είναι να καλλιεργήσουμε τον σπόρο της θείας δωρεάς που λάβαμε. Πρέπει να κοπιάσουμε στον πνευματικό μας αγώνα, να έχουμε αδιάλειπτη μνήμη του Θεού, να κλαύσουμε για τις αμαρτίες μας, να νηστεύσουμε και να μετανοήσουμε πραγματικά. Όταν όλα αυτά θα γίνουν, τότε θα έλθει η ενέργεια του Τριαδικού Θεού και θα καρποφορήσει τον σπόρο της θείας δωρεάς. Τις αρετές θα τις κάνει χαρίσματα. Τον νηπιόφρονα άνθρωπο θα τον κάνει τέλειο πνευματικά άνδρα. Θα γίνουμε «συμπολῖται τῶν ἁγίων καὶ οἰκεῖοι τοῦ Θεοῦ» (Ἐφ. 2, 19). Η άφεση των αμαρτιών δίνεται εξίσου σε όλους, ενώ η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος «κατ’ ἀναλογίαν δεδώρηται τῆς ἑκάστου πίστεως». «Ἐὰν ὀλίγα κάμῃς, ὀλίγα λαμβάνεις˙ ἐὰν δὲ ἐργάσῃ πολλά, πολὺς ὁ μισθός», λέγει ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων. Η προσπάθειά μας προσελκύει ανάλογα και τη χάρη του Θεού.
Αγαπητοί αδελφοί, όποιος λάβει αίσθηση της χάρης του Θεού, τότε καταλαβαίνει πως η καρδιά του γίνεται ουρανός, στον οποίο στήνει τον θρόνο της η Αγία Τριάδα και ο ίδιος γίνεται πηγή ευλογίας για τους ανθρώπους. Αμήν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου