Ο Θεός και τα φάρμακα

Ἀναμφισβήτητα ἡ πρόοδος τῆς ἰατρικῆς ἐπιστήμης εἶναι ἁλματώδης τά τελευταῖα χρόνια. Καί αὐτή ἡ πρόοδος, ὅπως κάθε ἀληθινή πρόοδος τοῦ ἀνθρώπου, ὀφείλεται πρωτίστως στόν «Πατέρα τῶν Φώτων», ἀπό τόν Ὁποῖο πηγάζει «πᾶσα δόσις ἀγαθή» καί κάθε φωτισμός.

Παρά ταῦτα συχνό εἶναι τό φαινόμενο, νά ἀποφεύγεται ἡ προσφυγή στούς γιατρούς καί στά φάρμακα, ἰδιαίτερα σέ προβλήματα νευρολογικῆς καί ψυχιατρικῆς φύσεως, μέ τήν ΑΣΕΒΕΣΤΑΤΗ καί ΑΝΟΗΤΗ δικαιολογία, ὅτι ἀρκεῖ μόνο ἡ πίστη, ἡ προσευχή στούς
θαυματουργούς ἁγίους καί ἡ συμμετοχή στά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας.

Ἡ προσευχή ὅμως καί τά Μυστήρια δέν ἀκυρώνουν, ἀλλά ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΟΥΝ τήν βοήθεια τῶν φαρμάκων καί τῶν ἰατρῶν, οἱ ὁποῖοι - κατά τήν Ἁγία Γραφή καί τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας - δέν εἶναι ... «ὄργανα τοῦ διαβόλου» (!) ἀλλά ΔΩΡΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ.

* * *

Ὁ ἁγιορείτης Γέροντας Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής (†1959) σέ μία ἐπιστολή του, γράφει σέ ἕνα πνευματικοπαίδι του, πού ἀντιμετώπιζε προβλήματα μέ τά νεῦρα του:

«Θάρρος! Δέν εἶσαι μόνον ἐσύ. Εἶναι κόσμος πολύς. Παλαιότερα ἦλθαν κοντά μου πολλοί, καί μέ προσευχή καί νηστεία θεραπεύθηκαν. Τώρα ὅμως, ΔΕΝ ΜΕ ΑΚΟΥΕΙ Ο ΚΥΡΙΟΣ, ΓΙΑ ΝΑ ΜΑΘΩ ΚΑΙ ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΓΙΑΤΡΟΥΣ... Διάβασα καί τοῦ ἁγίου Νεκταρίου τίς ἐπιστολές, καί εἶδα ΠΟΣΟ ΠΡΟΣΕΧΕ ΣΤΟΥΣ ΓΙΑΤΡΟΥΣ ΚΑΙ ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΝΑΣ ΤΟΣΟ ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΓΙΟΣ! Ἐγώ ὁ φτωχός ἀσκητής γέρασα στήν ἔρημο, καί ἤθελα μόνο μέ τήν πίστη νά θεραπεύσω. ΤΩΡΑ ΜΑΘΑΙΝΩ ΚΑΙ ΕΓΩ ΟΤΙ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ Η ΧΑΡΙΣ!... Λοιπόν, τώρα θά λέω καί ἐγώ σάν τόν ἅγιο: Κύτταξε νά γίνεις καλά· νά διορθώσεις τά νεῦρα σου...· καί θά βρεῖς πάλι τήν προσευχή σου καί τήν εἰρήνη...». (ἀπό τό βιβλίο του «Ἔκφρασις Μοναχικῆς Ἐμπειρίας» ἔκδ. 1985, σελ. 284)

Εἶναι ἄξιο πολλῆς προσοχῆς, ὅτι ἕνας γερασμένος στήν ἄσκηση ἡσυχαστής ἁγιορείτης τονίζει ὅτι προϋπόθεση ὑγιοῦς πνευματικῆς ζωῆς εἶναι ἡ - ΚΑΙ μέ φάρμακα - ἀποκατάσταση τῆς ὑγείας τοῦ ψυχιατρικά ἀσθενοῦς.

Ὁ ἅγιος Νεκτάριος, στόν ὁποῖο ἀναφέρεται ὁ Γέροντας Ἰωσήφ, ἀπευθυνόμενος σέ μία πνευματική του θυγατέρα λέει τά ἑξῆς:

«Περί τῆς καταστάσεώς σου, σοῦ λέγω ὅτι εἶναι ἀποτελέσματα ἐν μέρει τῆς ἀσθενείας σου. Φαίνεται ὅτι καί σύ εἶσαι ὑστερική, καί ἡ νόσος ἐξασθένησε τό νευρικό σου σύστημα καί σέ κατέστησε νευροπαθῆ καί πολύ εὐαίσθητη... Ὁ πειρασμός ἐπωφελεῖται ἀπό τήν πάθησή σου καί σέ θλίβει, ἀποδίδοντας ὅλη τήν ἐκ τῆς ὑστερικῆς σου καταστάσεως νευροπάθεια στήν ἀδιόρθωτη γνώμη σου, καί ἔτσι σέ ὠθεῖ στήν ἀπελπισία. Μάθε λοιπόν, ὅτι αὐτά πού σοῦ ὑποβάλλει ὁ πονηρός εἶναι ψευδῆ, καί μή τά δέχεσαι. Φρόντισε νά ἐνισχύσεις λίγο τό νευρικό σου σύστημα, καί πάψε νά ταράζεσαι ἀπό τούς λογισμούς... Ὅταν θεραπευθῆ τό σῶμα σου, θά θεραπευθῆ καί ἡ ψυχή σου. Ἄκουσέ με λοιπόν καί φρόντισε γιά τήν θεραπεία σου... νά σοῦ στείλει Ο ΓΙΑΤΡΟΣ ΦΑΡΜΑΚΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΣΤΕΡΙΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ...» (Ποιμαντικές Ἐπιστολές Ἁγίου Νεκταρίου, ἐκδ. «Ὑπακοή» 2000, σελ. 59).

* * *

Τά ψυχο-νευρολογικά λοιπόν προβλήματα - ἐκτός ἀπό τήν ἀπαραίτητη προσευχή καί συμμετοχή στήν Μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας - χρειάζονται καί τήν ΧΗΜΙΚΗ βοήθεια τῆς φαρμακευτικῆς ἀγωγῆς, ἡ ὁποία ρυθμίζει καί θεραπεύει τήν σωματική διάσταση τοῦ προβλήματος καί ἐξασφαλίζει τίς προϋποθέσεις ἰσορροπημένης καί ὑγιοῦς καλλιέργειας τῆς πνευματικῆς ζωῆς.

Ἡ πεῖρα καί ὁ λόγος τῶν θεοφόρων συγχρόνων ἁγίων Πατέρων, πού ἀναφέραμε, εἶναι ἀποκαλυπτικός καί ὁδηγητικός. Νά ἔχουμε καί τίς εὐχές τους.

Ἀρχιμ. Β. Λ.

Περιοδικό «Λυχνία» Ιούλιος 2014

Ιεράς Μητροπόλεως Νικοπόλεως