ΠΑΤΕΡΙΚΑΙ ΔΙΔΑΧΑΙ - Τί συμβολίζει τὸ κερί;

Ὅλοι οἱ πιστοὶ πάντοτε ἢ στὴν Ἐκκλησία ἢ στὸ σπίτι μας ἀνάβουμε μία τοὐλάχιστον λαμπάδα ἢ ἕνα κερί. Ὅμως γιατὶ καθιέρωσε ἡ Ἐκκλησία μας νὰ ἀνάβουμε τὸ κερί; 

Τί συμβολίζει; 

Λέγει ὁ Κύριος: «Ἕως τὸ φῶς ἔχετε, πιστεύετε εἰς τὸ φῶς, ἵνα υἱοὶ φωτὸς γένησθε» (Ἰω. ιβ´, 36). «ἐγὼ φῶς εἰς τὸν κόσμον ἐλήλυθα, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς ἐμὲ ἐν τῇ σκοτίᾳ μὴ μείνῃ» (Ἰω. ιβ´ 46).
Δηλαδὴ ἕως ὅτου μὲ ἔχετε μεταξύ σας, ποὺ εἶμαι τὸ φῶς, πιστεύετε στὸ φῶς, γιὰ νὰ γίνετε παιδιὰ τοῦ φωτός, ὁλόκληροι φωτισμένοι ἀπὸ τὸ φῶς τῆς ἀληθείας καὶ τῆς ἁγιότητος. 

Ἐγὼ ἦλθα στὸν κόσμο, διὰ νὰ εἶμαι φῶς πνευματικὸ δι᾽ αὐτόν, διὰ νὰ μὴ μείνη στὸ ἠθικὸ σκότος τῆς ἁμαρτίας καὶ τῆς πλάνης κανεὶς ἀπὸ ἐκείνους, ποὺ πιστεύουν σ᾽ ἐμένα. Πρέπει νὰ γίνουμε φῶς Χριστοῦ. Αὐτὸ τὸ φῶς συμβολίζει τὸ κερί. Στὸ περιοδικὸ «Κοντὰ στὸν Χριστό» διαβάζουμε μία πλήρη ἑρμηνεία τοῦ συμβολισμοῦ τοῦ κεριοῦ: 

-Τί συμβολίζει τό κερί; 

-Τό κερί, πού τούς πρώτους χριστιανικούς αἰῶνες ἐξυπηρετοῦσε πρακτικὲς ἀνάγκες τῶν πιστῶν κυρίως στὰ χρόνια τῶν διωγμῶν, συμβολίζει τὸ Φῶς τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴ φλόγα τῆς πίστεως. Τὸ ἄναμμα τοῦ κεριοῦ συνοδεύεται πάντοτε μὲ λόγια προσευχῆς καὶ μαρτυρεῖ τὸν ἀγώνα τοῦ πιστοῦ νὰ φωτισθῆ ἀπὸ τὸ ἀληθινὸ «φῶς τῆς ζωῆς», νὰ γίνει τέκνο φωτὸς καὶ ἀληθινὸς μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ, ποὺ εἶναι «τὸ φῶς τοῦ κό- σμου» (Ἰωάν. 8, 12). 

Σύμφωνα μὲ τὸν Ἅγιο Συμεὼν Θεσσαλονίκης τὸ κερὶ συμβολίζει τὴν καθαρότητα τῆς ψυχῆς, γιατὶ εἶναι κατασκευασμένο ἀπὸ καθαρὸ κερὶ μέλισσας, ἡ ὁποία γιὰ νὰ παρασκευάση τὸ κερὶ μαζεύει ὅ,τι καλὸ καὶ ὠφέλιμο ὑπάρχει στὴ γύρη διαφόρων λουλουδιῶν. 

Ἐπίσης, συμβολίζει τὴν πλαστικότητα τῆς ψυχῆς καὶ τὴ Θεία Χάρη, ἐπειδὴ τὸ κερὶ προέρχεται ἀπὸ τὰ ἄνθη ποὺ εὐωδιάζουν, καὶ τὴ θέωση, ἐπειδὴ τὸ κερὶ ἀνα- κατεύεται μὲ τὴν φωτιὰ καὶ τῆς δίνει τροφή. Ἐπιπλέον, καθὼς καίει καὶ φωτίζει στὸ σκοτάδι, συμβολίζει τὴν ἀγάπη καὶ τὴν εἰρήνη, ποὺ χαρακτηρίζουν κάθε ἀληθινὸ χριστιανό. Τὸ ἁγνὸ κερὶ ποὺ παράγεται ἀπὸ παρθένες μέλισσες συμβολίζει τὴν ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ, ἡ ὁποία προῆλθε ἀπὸ τὴν παρθένο Μαρία. 

Τὸ τρικέρι, μὲ τὸ ὁποῖο εὐλογεῖ ὁ Ἐπίσκοπος συμβολίζει τὴν Ἁγία Τριάδα, ἐνῶ τὸ δικέρι τὶς δύο φύσεις τοῦ Χριστοῦ. Στὸ Ἅγιο Βάπτισμα ἢ «φώτισμα» ἡ ἀναμμένη λαμπάδα συμβολίζει τὸ πνευματικὸ φῶς, ποὺ λαμβάνει ὁ νεοφώτιστος, γιὰ νὰ βλέπη τὰ καλὰ ἔργα καὶ νὰ δοξάζη τὸν Θεό. 

Τὸ φῶς αὐτὸ ἀνανεώνεται μέσα στὴν ψυχή μας κάθε φορὰ ποὺ συμμετέχουμε στὴ θεία Λειτουργία καὶ κοινωνοῦμε τοῦ Σώματος καὶ τοῦ Αἵματος τοῦ Κυρίου. Γι᾽ αὐτὸ στὸ τέλος κάθε Θείας Λειτουργίας ψάλλουμε «Εἴδομεν τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν…». 

Στὸ Μυστήριο τοῦ Γάμου, τὸ ἄναμμα τῶν λευκῶν λαμπάδων συμβολίζει τὴν ἁγνότητα τῶν ψυχῶν τῶν νεονύμφων. Τὰ κεριὰ στὴν κηδεία καὶ στὰ μνημόσυνα συμβολίζουν τὸν φωτεινὸ τόπο ἀπὸ τὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ, στὸ ὁποῖο προσευχόμαστε νὰ εἰσέλθουν οἱ κεκοιμημένοι. Τὰ κεριὰ ἢ τὰ καν- δήλια τοῦ Πολυελαίου συμβολίζουν τοὺς ἁγίους καὶ τὴ θριαμβεύουσα Ἐκκλησία τῶν Οὐρανῶν. 

Γι᾽ αὐτό, συνήθως στὶς Ἱερὲς Μονὲς κατὰ τὶς ἀγρυπνίες τῶν μεγάλων ἑορτῶν, σείουν τὸν Πολυέλαιο, κάτι ποὺ μαρτυρεῖ ὅτι καὶ οἱ ἅγιοι στὰ ἐπουράνια συνεορτάζουν καὶ συγχορεύουν μὲ τὴν ἐπίγεια Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. 

* * * 

Στὸ βίο τοῦ Ἁγίου Δημητρίου ἀναφέρεται τὸ ἑξῆς: Στὸν Ναὸ τοῦ Ἁγίου Δημητρίου ἦταν κάποιος ἄνθρωπος, ποὺ τὸ ὄνομά του ἦταν Ὀνησι- φόρος καὶ ἡ ὑπηρεσία του ἦταν νὰ σβήνη τὶς λαμπάδες, ποὺ ἔφερναν οἱ χριστιανοὶ στὸν τάφο τοῦ Ἁγίου. 

Αὐτὸς ὅμως τὶς ἔσβηνε ἀμέσως καὶ τὶς ἔπαιρνε. Κάποια νύκτα τοῦ παρουσιάσθηκε στὸν ὕπνο ὁ Ἅγιος Δημήτριος καὶ τοῦ εἶπε: 

«Ἀδελφὲ Ὀνησιφόρε, αὐτὸ ποὺ κάνεις μὲ τὶς λαμπάδες δὲν μοῦ ἀρέσει· γνώριζε ὅτι βλάπτεις τὸν ἑαυτό σου. Ὅταν ἄκουσε αὐτὸ ὁ Ὀνησιφόρος σταμάτησε προσωρινὰ νὰ ἁμαρτάνη. Μετὰ ὅμως μὲ τὴν πάροδο τοῦ χρόνου ἐπανέλαβε τὴν κακὴ πράξη του. Κάποια νύχτα ἕνας χριστιανὸς πῆγε δύο ὡραῖες λαμπάδες καὶ τὶς ἄναψε μπροστὰ στὴν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου. 

Μόλις τὶς ἄναψε καὶ παραμέρισε λίγο νὰ προσκυνήση ὁ Ὀνησιφόρος ἀμέσως πῆγε νὰ τὶς σβήση. Τότε ὁ Ἅγιος τοῦ εἶπε μὲ φοβερὴ φωνή. «Πάλι ἔτσι κάνεις, Ὀνησιφόρε;». 

Μόλις ἄκουσε αὐτὴ τὴν φωνὴ ὁ Ὀνησιφόρος τρόμαξε τόσο πολὺ ποὺ ἔπεσε κάτω στὴ γῆ μὲ τὸ πρόσωπο καὶ ἔμεινε σὰν νεκρός, μέχρις ὅτου πῆγε ὁ ἱερέας καὶ τὸν σήκωσε. 

Ὅταν συνῆλθε ἐξομολογήθηκε μὲ παρρησία τὴν ἁμαρτία του. (Ἂς τὸ λάβουν ὑπ᾽ ὄψιν τους αὐτὸ ὅσοι ἀσχολοῦνται μὲ τὸ σβήσιμο τῶν κεριῶν). 

* * * 

Σὲ ἕνα του Κήρυγμα ὁ Σεβ. Μητρ. Γόρτυνος καὶ Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας λέγει γιὰ τὴν λαμπάδα τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος: 

«Σᾶς εἶναι γνωστὸ ὅτι πρῶτα οἱ χριστιανοὶ βαπτίζονταν σὲ μεγάλη ἡλικία, ἀφοῦ προηγουμένως κατηχοῦνταν. Τοὺς βάπτιζαν οἱ ἱερεῖς, τοὺς ἔχριε ἔπειτα ὁ Ἐπίσκοπος, τοὺς ἔντυναν λευκὰ ἐνδύματα καὶ μετὰ τοὺς ἔδιναν ἀπὸ μία λαμπάδα. 

Ἔτσι, μὲ τὴν λαμπάδα ἀναμμένη ἔμπαιναν πανηγυρικὰ στὸν Ναό, γιὰ νὰ μετέχουν στὴν πρώτη θεία Λειτουργία καὶ νὰ κοινωνήσουν γιὰ πρώτη φορὰ τὰ Ἄχραντα Μυστήρια. Ἡ λαμπάδα ποὺ ἔπαιρναν ἦταν σύμβολο ὅτι πῆραν τὴν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ποὺ ἦρθε στοὺς Μαθητὲς κατὰ τὴν Πεντηκοστὴ ἐν εἴδει «πυρίνων γλωσσῶν» (Πράξ. 2, 3). Καὶ ἡ γιαγιά, ὅταν βαπτίζεται τὸ ἐγγονάκι της τοῦ λέγει: 

«Φωτίστηκες παιδάκι μου»! Στὸν βαπτισθέντα λοιπὸν δίδεται ἡ λαμπάδα τοῦ βαπτίσματος, ὅπως στὴν κουρὰ τοῦ Μοναχοῦ, σ᾽ αὐτὸν δίδεται ἀναμμένη λαμπάδα, μὲ τὴν φράση, «Οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν…». 

Καὶ στὸ βάπτισμα, κατὰ ἕνα παλαιὸ τυπικό, ὅταν ὁ ἱερεὺς ἔδινε τὴν ἀναμμένη λαμπάδα στὸν βαπτισθέντα, τοῦ ἔλεγε: «Λάβε τὴν λαμπάδα ταύτην καὶ τήρησον αὐτὴν ἄσβεστον, ἵνα, ὅταν ἔλθη ὁ Κύριος ἐν παρθενικῷ γάμῳ, δυνηθῇς αὐτῷ ὑπαντῆσαι μετὰ τῶν φρονίμων παρθένων…»! 

* * * 

Δὲν πρέπει ὅμως νὰ παραλείψουμε καὶ τὸ ὄμορφο ἀπόφθεγμα τοῦ Γέροντος Ἁγίου Παϊσίου γιὰ τὰ κεριὰ ἀπὸ παραφίνη· «Τὸ κερὶ ἀπὸ παραφίνη μόνο παρὰ ἀφήνει». Αὐτὸ τὰ λέει ὅλα. Εἴθε νὰ γίνουμε καὶ ἐμεῖς φῶς, ὅπως οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀναμμένες λαμπάδες.

Πηγή: Ορθόδοξος Τύπος (4 - 12 - 2015)