Ποια είναι η ευαγγελική θέσης της Ορθοδόξου Εκκλησίας απέναντι των απίστων, των ειδωλολατρών, που δεν πιστεύουν στον Χριστό και των άλλων χριστιανικών αιρέσεων και ομολογιών;

Πνευματικός Διάλογος 

με τον Ρουμάνο Γέροντα Κλεόπα Ηλιέ

Η ευαγγελική θέσει της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας απέναντι όλων αυτών των θρησκευτικών αποχρώσεων φαίνεται ανωτέρω στις ερωτήσεις 4 και 5.

Εδώ έχουμε να προσθέσουμε ακόμη αυτό μόνο, ότι η Ορθόδοξος Εκκλησία μας, έχουσα ύπ' όψιν της την διδασκαλία του Αποστόλου Παύλου που λέγει: «Παρακαλώ ούν πρώτον πάντων ποιείσθαι δεήσεις, προσευχάς, εντεύξεις, ευχαριστίας, υπέρ πάντων ανθρώπων» (Α' Τιμ. 2,1-2), διδάσκει να κάνουμε προσευχή για τους μνημονευθέντος
ανωτέρω, αλλά μόνο με γενικό τρόπο, «ομαδικός», και όχι να τους μνημονεύουμε ονομαστικώς δεδομένου ότι αυτοί δεν έχουν κοινωνία με εμάς. 

Ως παράδειγμα, όταν ακούμε στην Θεία Λειτουργία τον Ιερέα να λέγει: «Αποκάλυψη αυτοίς το Εύαγγέλιον της δικαιοσύνης, διδάξει αυτούς τον λόγον της αληθείας, ένωση αυτούς τη Αγία αυτού, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία..» η όταν λέγωμεν: «Υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου...» και αλλά παρόμοια, τότε η Αγία Εκκλησία μας προσεύχεται με συνοδικό τρόπο, για όλους γενικά, όπως είπαμε, τους ανθρώπους. Την συμπροσευχή με αυτούς τιμωρούν οι θείοι Κανόνες (Των Αποστόλων οι 9,10,45,64, Λαοδ. 6,7,33). Βλέπε και στον άγιο Συμεών Θεσσαλονίκης στην ερώτηση 47). 

Η Ορθόδοξος Εκκλησία, ενώπιον όλων των ανθρώπων παντός θρησκεύματος και ομολογίας, διαφυλάσσει και προβάλλει την διδασκαλία του Σωτήρος, επειδή πιστεύει ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ο πλησίον μας (Ματθ. 22,39) και πάλι άλλου λέγει: «Πάντα ούν όσα αν θέλητε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, ούτω και υμείς ποιείτε αυτοίς» (Ματθ. 7,12). Όσον άφορα για την πίστη των δεν μπορούμε να έχομε κοινωνία με αυτούς ούτε στην προσευχή, ούτε στα άλλα μυστήρια της Εκκλησίας του Χριστού, μέχρις ότου έλθουν στην αληθινή πίστη (Καν. Άποστ. 10-11). Ενώ για τις αμαρτίες των δεν έχουμε λόγο να μισούμε αυτούς, αλλά τον διάβολο, ό οποίος τους έριξε στην πτώση όπως λέγει και ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος: «Αγάπησε τους αμαρτωλούς, αλλά μίσησε τα έργα των και μη τους καταφρονείς γι' αυτά». Με άλλα λόγια να μισούμε την ασθένεια και όχι τον ασθενή. 

Εάν είναι αιρετικοί οποιασδήποτε αιρέσεως δεν επιτρέπεται να προσευχώμεθα μαζί, ούτε να τρώγωμεν, ούτε στο σπίτι μας να τους δεχώμεθα για να μη κοινωνήσωμεν με τα κακά των έργα και τις αιρετικές των δοξασίες (Β' Ιωάν. 1,10-11), Β' Οικουμ. 5ος Κανών, Γ' Οικουμ. 7ος και ΣΤ' ό 1ος και ό 2ος).