Κύριε μου, Ιησού Χριστέ, ελέησόν με

Σάββατο 28 Φεβρουαρίου 2015

Ο Σταυρός του Αγίου Ανδρέα από τη Μασσαλία στην Πάτρα

Της Κατερίνας Χουζούρη - Από την Ορθόδοξη Αλήθεια (φύλλο Φεβρουαρίου 2015)
«Όλοι οι απόστολοι πεθάνανε με μαρτυρικό θάνατο, κηρύχνοντας το Eυαγγέλιο σε διάφορες χώρες. Στην Eλλάδα μαρτύρησε μοναχά ένας απ' αυτούς, ο Aνδρέας ο Πρωτόκλητος. Mαρτύρησε στην Πάτρα. 
Πολύ τιμημένη είναι η Πάτρα μέσα στον κόσμο, γιατί αξιώθηκε να ποτισθεί το χώμα της με το αίμα εκείνου που τον κάλεσε ο Xριστός πριν από τους άλλους έντεκα… κ’ ύστερα τον σταυρώσανε, γέρον, παραπάνω από εβδομήντα χρονών. O σταυρός που μαρτύρησε ο άγιος Aνδρέας ήτανε καμωμένος από δυο ίσια σταυρωτά ξύλα σε σχέδιο X, και κατά την παράδοση ήτανε από ξύλο της εληάς». (Κόντογλου Φ., 2000, «Γίγαντες ταπεινοί», Aκρίτας, Αθήνα).

Τριάντα πέντε χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος από την επανακομιδή του Σταυρού του Αγίου Αποστόλου Ανδρέα στην Πάτρα και το γεγονός αυτό εορτάστηκε πανηγυρικά από την τοπική εκκλησία και κοινωνία, στις 19 και τις 20 Ιανουαρίου 2015.

Ποια είναι όμως η ιστορία του Σταυρού του Αγίου Ανδρέα;

Ο Σταυρός βρισκόταν στην πόλη της Πάτρας έως τον 12ο-13ο αιώνα. Στη συνέχεια οι Σταυροφόροι τον άρπαξαν και τον μετέφεραν στον Ναό του Αγίου Βίκτωρος, στην πόλη της Μασσαλίας. Εκεί το 1980 εντοπίστηκε από τον γενικό αρχιερατικό επίτροπο της Μητροπόλεως Γαλλίας, τον π. Παναγιώτη Σιμιγιάτο, ο οποίος ήταν Πατρινός. Στην Ελλάδα και ειδικά στην Πάτρα ήταν γνωστό ότι ο Σταυρός βρισκόταν κάπου στη Μασσαλία. Ο π. Παναγιώτης, με τις έρευνες που έκανε, εντόπισε ότι τμήματα του Σταυρού βρίσκονταν στον Ναό του Αγίου Βίκτωρος, μέσα σε μια Σταυρόσχημη Λειψανοθήκη. Στη συνέχεια ο μακαριστός μητροπολίτης Πατρών Νικόδημος ξεκίνησε τις διαδικασίες για να μεταφερθεί στην Πάτρα ο Σταυρός του Αγίου, με την έγκριση της Ιεράς Συνόδου, τη συμπαράσταση του Οικουμενικού Πατριαρχείου και τη συνεργασία των τοπικών αρχών.

Στις 19 Ιανουαρίου 1980, με αεροπλάνο που παραχωρήθηκε από την ελληνική κυβέρνηση, κατόπιν αιτήσεως της Μητροπόλεως Πατρών, ο Σταυρός μεταφέρθηκε στο αεροδρόμιο του Αράξου και στη συνέχεια οδικώς στην Πάτρα. Κατά τη μεταφορά τον συνόδευσε πολυμελής αντιπροσωπία, με επικεφαλής τον μητροπολίτη Γαλλίας και έξαρχο του Οικουμενικού Πατριαρχείου Μελέτιο και αντιπροσωπία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας με επικεφαλής τον καρδινάλιο και Αρχιεπίσκοπο Μασσαλίας Rozer Etchegaray. Τον υποδέχθηκε -μέσα σε κλίμα έντονης συγκίνησης και με εκδηλώσεις σεβασμού- ο λαός των Πατρών με επικεφαλής τον ιερό κλήρο και τους άρχοντες. Οι Πατρινοί είχαν στρώσει στους δρόμους ενδύματα, χαλιά κ.λπ., για να περάσει η ιερή πομπή η οποία μετέφερε τον Σταυρό του Αγίου Ανδρέα. Η υποδοχή έγινε στην Πλατεία Συμμάχων και στη συνέχεια έφτασαν στον μεγαλοπρεπή Ναό του Αγίου Αποστόλου Ανδρέου, στην πόλη των Πατρών, όπου ο Σταυρός και τοποθετήθηκε στο μέσον του ναού.

«Στη Γαλλική Επανάσταση ρίφθηκε στην πυρά και σώθηκε την τελευταία στιγμή»
Πώς είμαστε όμως βέβαιοι ότι αυτός είναι ο Σταυρός του Αγίου Ανδρέου; O σεβασμιότατος μητροπολίτης Πατρών κ. Νικόδημος είπε στην «ορθόδοξη Αλήθεια»: «Υπάρχει ισχυρή παράδοση. Ηταν βαθιά η πίστη του λαού στη Μασσαλία ότι αυτός ήταν ο Σταυρός του αγίου και στην Πάτρα ότι ο Σταυρός του Αγίου Ανδρέου βρισκόταν στη Δύση. Επίσης υπάρχουν μαρτυρίες ότι στη Γαλλική Επανάσταση ο Σταυρός ρίφθηκε στην πυρά και ένας ιερέας με κίνδυνο της ζωής του έσωσε τμήματα του Σταυρού. Στο παρελθόν επιχειρήθηκε να γίνει έρευνα -με τα μέσα της εποχής- ώστε να διαπιστωθεί εάν πράγματι επρόκειτο για ξύλο της εποχής του πρώτου αιώνος μ.Χ. Οντως, ο καθηγητής Α. Pons και άλλοι επιστήμονες απεφάνθησαν ότι πρόκειται για ξύλο που φύεται στην περιοχή των Πατρών. Ως αποδεικτικό, υπάρχει το έγγραφο του Γενικού Προξενείου της Ελλάδος στη Μασσαλία, το 1979. Ο δε μητροπολίτης Πατρών κυρός Νικόδημος, όταν ρωτήθηκε για αυτό το θέμα, έγραψε προς τον καρδινάλιο της Μασσαλίας Rozer Etchegaray στις 23/10/1979: “Τα ευρήματα συμπίπτουν με τις δικές μας βιβλιογραφικές πληροφορίες και τις επιβεβαιώνουν. Θεωρούμε ότι από εδώ και πέρα τον λόγο έχουν η πίστη και η ευσέβεια του λαού καθώς και η επιτόπιος παράδοσις”. Σημασία έχει ότι ανέκαθεν το Ξύλο αυτό το Τίμιο περιβαλλόταν με την πίστη και την ευλάβεια των ορθοδόξων χριστιανών και όχι μόνο, αφού, όπως είπαμε, όταν βρισκόταν στη Δύση το ευλαβούντο και οι ρωμαιοκαθολικοί».

Το χιαστί σχήμα και οι ξένες σημαίες
Ο άγιος απόστολος Ανδρέας σταυρώθηκε χιαστί σε ξύλο ελιάς. Στο Συναξάριο της ημέρας της 30ής Νοεμβρίου διαβάζουμε: «Αντίστροφον Σταύρωσιν Ανδρέας φέρει», δηλαδή ότι ήταν αντίστροφη η Σταύρωση του Αποστόλου Ανδρέα, με το κεφάλι προς τα κάτω. Αυτό δεν το βλέπουμε στην απεικόνιση του αγίου. Όπως αναφέρει ο ιστορικός Σ. Θωμόπουλος από σεβασμό προς το πρόσωπο του αγίου, δεν απεικονίζεται αντίστροφα σταυρωμένος.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε σημαίες, λάβαρα, παράσημα, σφραγίδες διάφορων λαών από ευλάβεια προς τον άγιο απόστολο Ανδρέα υπάρχει ο χιαστός σταυρός. Π.χ. στη σημαία της Σκοτίας, σε παράσημο της Σερβίας, στα λάβαρα της Γαλλίας και άλλων χωρών της Δύσης, ενώ είναι σύμβολο του πολεμικού ναυτικού της Ρωσίας. Επίσης και το Πανεπιστήμιο της Πάτρας έχει ως έμβλημα τον Σταυρό του αγίου Ανδρέα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου