Τό Πνεῦμα τοῦ Πατρός (καί τοῦ Υἱοῦ)

Συμπληρωματικά στοιχεῖα στή γνωμοδότηση περί τό Filioque.

Παν. Ἰ. Μπούμης, Ὁμότ. Καθηγητής Παν/μίου Ἀθηνῶν

Πρό καιροῦ στό περιοδικό «Ἐκκλησία» δημοσιεύσαμε σέ συνέχειες μιά ἐκτενή «γνωμοδότηση περί τό Filioque» μέ τό γενικό τίτλο «Τό Πνεῦμα τοῦ Πατρός (καί τοῦ Υἱοῦ)». 

Αὐτή ἀναφερόταν στή «Διασάφησιν» τοῦ Ποντιφικοῦ Συμβουλίου σχετικά μέ «Τό "προϊέναι" τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἰς τήν Ἑλληνικήν καί τήν Λατινικήν παράδοσιν». Στή Γνωμοδότηση αὐτή κάναμε λόγο γιά τή διαφορά μεταξύ τοῦ «ἐκπορεύεσθαι» πού ὑπάρχει στό Ἑλληνικό κείμενο τοῦ Ἰω. 15,26 («τό Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὅ παρά τοῦ Πατρός ἐκπορεύεται») καί τῆς λατινικῆς μεταφράσεώς του, ὅπου χρησιμοποιεῖται τό ρῆμα procedere («Spiritum veritatis, qui a Patre procedit»). Καί εἴπαμε ὅτι τό ἐκπορεύεσθαι (στό Ἰω. 15,26) σημαίνει τό πηγάζειν, ἔχει τήν ἀφετηρία του, τό εἶναι του, τήν αἰτία του, ἐνῶ τό procedere ἀντιστοιχεῖ στό προϊέναι, ἤ προέρχεσθαι, καί ἔχει καί τήν ἔννοια τοῦ πηγάζειν, ἀλλά καί τήν ἔννοια τοῦ ἐξέρχεσθαι, τοῦ προχέεσθαι-ἐκχέεσθαι.

Ἐκεῖ μάλιστα μεταφέραμε καί παραθέσαμε καί τίς ἑξῆς δύο ἀξιόλογες διευκρινίσεις-ὁμολογίες τῆς ἐν λόγῳ «Ποντιφικῆς Διασαφήσεως»: 

α) Συγκεκριμένως («Διασάφησις», σελ. 11) ἔχει: «Ἐκ τῶν ὅρων τῶν ἐχόντων σχέσιν πρός οἱανδήποτε ἀρχήν, ὁ ὅρος processio εἶναι ὁ γενικώτερος. Τόν χρησιμοποιοῦμεν δι’ οἱανδήποτε ἀρχήν· ἐπί παραδείγματι, λέγομεν ὅτι ἡ γραμμή προέρχεται ἀπό τό στίγμα τῆς τελείας, ὅτι ἡ ἀκτίς προέρχεται ἀπό τόν ἥλιον, ὁ ποταμός ἀπό τήν πηγήν του, ὡς καί εἰς πλείστας ὅσας ἄλλας περιπτώσεις».

Για τη συνέχεια κάντε κλικ εδώ.