Τι «χαιρετίζουμε» στους Χαιρετισμούς της Παναγίας;

«Χαίρε, οσμή της Χριστού ευωδίας·

χαίρε, ζωή μυστικής ευωχίας!»

Αλήθεια, τι Χαιρετίζουμε στην ακολουθία των Χαιρετισμών προς την Θεοτόκο;

Το ερώτημα είναι πραγματικό καθώς πολύ λίγοι ίσως ξέρουμε το βαθύτερο νόημά τους και είναι ανάγκη να δοθούν απαντήσεις στο παραπάνω ερώτημα - απορία μας .

Ας ξεκινήσουμε από την ετυμολογία της λέξης : χαιρετισμός <χαιρετίζω < χαίρε (προστακτική του ρήματος χαίρω .

Xαιρετίζω με διάφορα μέσα και ανάλογα με τις περιστάσεις , τα έθιμα κάθε λαού, την κοινωνική ομάδα στην οποία ανήκει όποιος χαιρετά και εκείνος τον οποίο αυτός χαιρετίζει, την οικειότητα και άλλες παραμέτρους. Μπορεί να γίνει με διάφορους συμβολισμούς και τελετουργικά, άλλοτε φραστικά και άλλοτε με νεύματα, χειρονομίες, κινήσεις κ.λπ .

Στον πληθυντικό και στην εκκλησιαστική τελετουργία οι Χαιρετισμοί είναι η άλλη ονομασία του «Ακάθιστου Ύμνου» επειδή κάθε στίχος ξεκινά με το ρήμα Χαίρε προς τη Θεοτόκο .

Πότε και γιατί οι Χαιρετισμοί προς την Θεοτόκο ;

Το έτος 620 οι Πέρσες από την Ανατολή και οι Άβαροι από την Δύση ήρθαν με πολυάριθμο στρατό και πολιόρκησαν την Βασιλεύουσα , την Κωνσταντινούπολη , ενώ απουσίαζε ο βασιλιάς Ηράκλειος. Ξαφνικά φοβερός ανεμοστρόβιλος συνέτριψε τα πλοία των πολιορκητών , τα δε πτώματα εξέβρασε μπροστά στο Ναό των Βλαχερνών, που τιμάται επ' ονόματι της Θεοτόκου.

Το συμβάν ελήφθη ως σημάδι της Παναγίας από το λαό που έτσι πήρε θάρρος και κατεδίωξε τους βαρβάρους .

Προς δόξαν και ευχαριστία της Θεοτόκου το ίδιο βράδυ συγκεντρώθηκε στο Ναό της Θεοτόκου των Βλαχερνών και κανένας τους δεν κάθισε και όλη την νύχτα απέδωσαν στην Θεοτόκο , τον ευχαριστήριο ύμνο, που ονομάστηκε Ακάθιστος.

Όσον αφορά τώρα τους οίκους της Θεοτόκου ή Χαιρετισμούς , άλλοι λένε ότι τους συνέγραψε ο Πατριάρχης Σέργιος της Κωνσταντινουπόλεως τότε και άλλοι ο Γεώργιος ο Πισίδης , χαρτοφύλαξ της Μεγάλης Εκκλησίας.

Ωστόσο οι Χαιρετισμοί είναι ο υψηλότερος, ο οσιότερος και θεοπρεπέστερος Ύμνος προς την Υπεραγία Θεοτόκο και πολύ ευχαριστείται με την ανάγνωση τούτων παρέχοντας τη Χάρη και την Βοήθειά της σε εκείνους, που τους αναγιγνώσκουν, καθώς και η ίδια το είπε σε πολλούς αγίους !!!

«όστις Με χαιρετίζει μίαν φοράν την ημέραν με τους Χαιρετισμούς, τους οποίους πολύ αγαπώ, θα τον προστατεύω, θα τον διαφυλάττω από παν κακόν, θα τον επιβλέπω καθ' όλην την ζωή του και εν εκείνη την ημέρα της Δευτέρας Παρουσίας, θα τον υπερασπισθώ ενώπιον του Υιού μου».

Ένας από τους ωραιότερους Χαιρετισμούς που απευθύνουμε στην Παναγία μας είναι και ο εξής : «Χαίρε , οσμή του Χριστού ευωδίας , Χαίρε, ζωή μυστικής ευωχίας» .

Παρ᾿ όλη την απλότητά του ο διπλός αυτός Χαιρετισμός έχει ύψος θεολογικό, βάθος πνευματικό και αγγίζει ιδιαίτερα την καρδιά μας με το πρακτικό μήνυμά του καθώς όλοι οι Χριστιανοί λαχταρούμε και την οσμή της ευωδίας και την γεύση της ευωχίας, την αληθινή απόλαυση.

Αξίζει, λοιπόν, να μελετήσουμε τον Χαιρετισμό και να εμβαθύνουμε στο νόημά του.

Ποια ήταν, άραγε, η αφορμή, το ερέθισμα που είχε ὁ υμνογράφος της Εκκλησίας μας για να συνθέσει αυτόν τον Χαιρετισμό;

Πρέπει να δανείστηκε την εικόνα και τις λέξεις από την Αγία Γραφή. Ακούγοντας για οσμή ευωδίας , ο νους μας πηγαίνει στην χαρακτηριστική διδαχή του αποστόλου Παύλου ότι οι Χριστιανοί «Χριστού ευωδία εσμὲν τω Θεώ εν τοις σωζομένοις και εν τοις απολλυμένοις , οις μεν οσμὴ θανάτου εις θάνατον, οις δε οσμὴ ζωή ς εις ζωήν» (Β´ Κο 2,15-16).

Χαιρετίζουμε λοιπόν την Παναγία για δύο λόγους : για την πολύπλευρη συμβολή της στο έθνος και για την μεσιτεία της στην σωτηρία μας , διότι γεννώντας ως άνθρωπο τον Υιό του Θεού , τον Σωτήρα του κόσμου «ετέχθη υμίν σήμερον Σωτήρ» δίδοντάς μας την δυνατότητα δια αυτού να αποκτήσουμε την αληθινή πίστη , την αληθινή δηλαδή εικόνα του Θεού , αφού Εκείνος σήκωσε το φράγμα της αμαρτίας που μας χώριζε από τον Θεό και από τον ορθό τρόπο ζωής , την αγάπη.

Έτσι διά της Παναγίας γευθήκαμε την «καθαράν θρησκείαν» όπως λέει ο άγιος Ιάκωβος , και την καθαρότητα των έργων. Διότι , όπως σημειώνει στην επιστολή του: «Θρησκεία καθαρά και αμίαντος παρά τω Θεώ και Πατρί αὕτη ἐστίν, ἐπισκέπτεσθαι ὀρφανούς καί χῆρας ἐν τῇ θλίψει αὐτῶν, ἄσπιλον εαυτόν τηρείν από του κόσμου» ( Θρησκεία καθαρή κι αμόλυντη για τον Θεό και Πατέρα είναι αυτή: να συμπαραστέκεστε στα ορφανά και στις χήρες όταν υποφέρουν, και να διατηρείτε αγνό τον εαυτό σας από την επιρροή του αμαρτωλού κόσμου).

Η καθαρή θρησκεία δηλαδή, η οποία στην πραγματικότητα αποτελεί την υπέρβαση της όποιας άλλης θρησκείας και φανερώνεται στον κόσμο ως Εκκλησία , ζωντανό σώμα Χριστού , με χαρακτηριστικά την τήρηση των εντολών του Χριστού , συνεπώς την βίωση της εν Χριστό αγάπης , την αγνότητα ως καθαρότητα των αισθήσεων από τις αμαρτωλές εγωιστικές επιρροές που σημαίνει πως τότε κανείς θρησκεύει ορθά, όταν ακολουθεί με πιστότητα τη ζωή του Χριστού , συνεπώς ζει την αγάπη και την καθαρότητα της καρδιάς , μέσα στο πλαίσιο ανάπτυξης μίας τέτοιας ζωής , μέσα δηλαδή στην Εκκλησία ως βαπτισμένο και χρισμένο μέλος Χριστού.

Γρηγόρη Γ. Καλύβα

Πηγή: stagonnews.gr