Διάσωσε από κινδύνους τους δούλους σου, Θεοτόκε

«Διάσωσον από κινδύνων τους δούλους σου Θεοτόκε, ότι πάντες μετά Θεόν εις σε καταφεύγομεν, ως άρρηκτον τείχος και προστασίαν».

Διάσωσε από κινδύνους τους δούλους σου, Θεοτόκε, διότι όλοι, μετά το Θεό, καταφεύγουμε σ’ εσένα, σαν σε τείχος που δεν σπάει, και προστασία.

Ό,τι λέμε για την Παρθένο Μαρία, για τη χάρη της και το θεομητορικό έργο της στο λυτρωτικό θείο μυστήριο, το προσδιορίζουμε πάντα: «μετά Θεόν».
Όσοι σφίγγουν τα πράγματα, τείνοντας ν’ ανυψώσουν τη Θεοτόκο στην περιωπή της θεότητας (Ρωμαιοκαθολικοί), πλανώνται. Η Θεοτόκος δεν είναι σώμα αυτόφωτο, αλλ’ ετερόφωτο. Δέχεται τη χάρη του Υιού της, την οποία μεταβιβάζει στα πνευματικά τέκνα της Εκκλησίας. Ό,τι ενεργεί η αειπάρθενη Κόρη -όπως και οι άλλοι άγιοι- το κάνει εξ ονόματος του θείου Τόκου της. Οι άλλες υπερβολικές τοποθετήσεις αποτελούν εκκεντρικότητες μαριολογικές, οι οποίες αντιστρατεύονται προς το ορθόδοξο δόγμα της πίστεως. Το ορθόδοξο πλήρωμα πρέπει να γνωρίζει τα πράγματα στη βασική τους αλήθεια, για να μη σκανδαλίζεται από ξενόφερτες αιρετικές διδαχές.

Είναι εύλογο, λοιπόν, οι ορθόδοξοι πιστοί, οι ζώντες σε μια κοινωνία γεμάτη από κινδύνους σωματικούς και ψυχικούς, να ζητούν τη βοήθεια της Παναγίας τους, που είναι η προστατευτική τους ασπίδα και το ασάλευτο τείχος για τη λύτρωσή τους από τα αντίξοα του βίου και τα επώδυνα.

«Επίβλεψον εν ευμενεία πανύμνητε Θεοτόκε, επί την εμήν χαλεπήν του σώματος κάκωσιν, και ίασαι της ψυχής μου το άλγος».

Κοίταξε με ευμένεια, πανύμνητε Θεοτόκε, την κακοπάθεια του σώματός μου και θεράπευσε τον πόνο της ψυχής μου.

Τα ίδια με το προηγούμενο επαναλαμβάνει και αυτό το τροπάριο. Απευθύνει δέηση προς τη Θεοτόκο να παύσει την κακοπάθεια, σωματική και ψυχική, των πιστών και να κατευνάσει το αφόρητο άλγος πού διακατέχει τις ψυχές τους, ένεκα των πολλών αμαρτημάτων τους.

Κάθισμα

«Πρεσβεία θερμή, και τείχος απροσμάχητον, ελέους πηγή, του κόσμου καταφύγιον, εκτενώς βοώμεν σοι· Θεοτόκε Δέσποινα, πρόφθασον, και εκ κινδύνων λύτρωσαι ημάς, η μόνη ταχέως προστατεύουσα».

Θερμή προσευχή και τείχος ακαταμάχητο, πηγή ελέους και καταφύγιο του κόσμου, σου φωνάζουμε εκτενώς· Θεοτόκε Δέσποινα, πρόφθασε και σώσε μας από κινδύνους, εσύ πού είσαι η μόνη ταχινή προστασία μας.

Όπως και στην αρχή είδαμε, η Ορθοδοξία πολύ τιμά το πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου. Στο κάθισμα εξαίρεται το μεσιτικό έργο της Δέσποινας του ουρανού και της γης και ιδιαίτερα η βοηθητική παρέμβασή της στη ζωή των πιοτών τέκνων της, τα οποία μαστίζουν η θλίψη και η κακοπάθεια της ζωής.

Η Θεοτόκος τιμάται ως θερμή προσευχή προς τον Υιό της για τη σωτηρία των μελών της αγίας Εκκλησίας του. Είναι τείχος ακαταμάχητο, προστατευτικό των πνευματικών τέκνων της, το οποίο δεν μπορούν να διαλύσουν οι επιθέσεις των έχθρων της πίστεως και των δαιμονικών δυνάμεων. Είναι πηγή αέναος, από την οποίαν αναβλύζει αγάπη και έλεος για τους πιστούς, και του κόσμου καταφύγιο, όπου προστρέχουν οι πιστοί, για να βρουν αναψυχή και σωτηρία στον καυτό αγώνα τους κατά της αμαρτίας. Είναι, τέλος, η ταχέως προστατεύουσα, η γοργοεπήκοος, η οποία γρήγορα ακούει τις προσευχές που της απευθύνονται, και άμεσα σπεύδει να λυτρώσει τους πιστούς από κάθε κίνδυνο που τους περιβάλλει και απειλεί να τους καταστρέψει.

«Των παθών μου τον τάραχον, η τον κυβερνήτην τεκούσα Κύριον, και τον κλύδωνα κατεύνασον, των εμών πταισμάτων Θεονύμφευτε».

Εσύ θεόνυμφε Κόρη, που γέννησες τον κυβερνήτη του παντός Κύριο, γαλήνεψε την ταραχή των παθών μου και ηρέμησε την τρικυμία των πταισμάτων μου.

Και πάλι ο λόγος περί παθών. Τα πάθη είναι βίαιες κινήσεις της φύσεως, οι οποίες σκοτίζουν τον ανθρώπινο λόγο. Ο κατεχόμενος από πάθη είναι παρορμητικός και βίαιος. Είναι ταραγμένος και σαλευόμενος. Τα πάθη είναι καταστρεπτικά της πνευματικής ζωής. Υπό την πίεση των παθών ο άνθρωπος δεν μπορεί να πράξει το αγαθό, να εκπληρώσει το θέλημα και το νόμο του Θεού. Φυγαδεύεται από την ψυχή του η ηρεμία της χάριτος του Θεού. Σαλεύεται άγρια και κλυδωνίζεται, όπως το καράβι, όταν το κτυπάνε τα κύματα και το σαλεύουν οι θύελλες. Η εμπάθεια είναι καταστροφή της πνευματικότητας. Είναι όπλο του διαβόλου, το οποίο σκοτώνει ψυχικά τον άνθρωπο και τον οδηγεί στην απώλεια.

Σε τέτοια κατάσταση πιεζόμενος ο άνθρωπος ζητεί βοήθεια από το Θεό και την Παναγία Μητέρα του. Η Παναγία που γέννησε τον κυβερνήτη του σύμπαντος, μπορεί με τη χάρη της να κατευνάσει την ταραχή των παθών και να σώσει τον άνθρωπο από τον κλύδωνα των παραπτωμάτων του. Έτσι καταφεύγει σ’ αυτήν ως άγκυρα και λιμάνι της σωτηρίας του.

(Α. Θεοδώρου, «Χρυσοπλοκώτατε Πύργε» -Μετάφραση και σχολιασμός των Παρακλητικών Κανόνων, εκδ. Αποστ. Διακονίας).