ΙΣΤΟΡΙΑ
Στο Άγιο Όρος με την επωνυμία «Αθωνιάς Σχολή» λειτούργησαν κατά περιόδους διάφορες σχολές.
Στην Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας πρώτος ο Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης δημιουργεί σχολείο. Μέχρι και σήμερα οι μοναχοί ονομάζουν τον χώρο που γινόταν τότε τα μαθήματα «σχολείο».
Οργανωμένη όμως σχολή, σύμφωνα με τις μαρτυρίες που έχουμε, ιδρύεται κατά την εποχή της φιλολογικής και καλλιτεχνικής ανθήσεως επί της δυναστείας των Παλαιολόγων, τον ΙΓ’ (13 Ο ) αιώνα, στο Ιδρυτικό κελί Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος με την επωνυμία «Ιβηριτική Θεολογική σχολή», η οποία αποτελεί καθαρώς Ελληνική σχολή.
Το ΙΖ’ (17 Ο) παρατηρούμε πιεστικές προσπάθειες των παπικών να εισέλθουν στο περιβολή της Παναγίας και να ιδρύσουν Σχολή και μονή.
Η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία με αγωνία αμύνεται και με πολλές προσπάθειες απομακρύνει τον κίνδυνο.
Το 1749 οι Βατοπαιδινοί Πατέρες με τις φιλότιμες προσπάθειες του Προηγουμένου «Μελετίου και την προτροπή του Πατριάρχου Κων/πόλεως Κυρίλλου του Ε΄ (1748-1751,1752-1757), ο οποίος εκδίδει και το σχετικό Σιγγίλιο, πρωτοστατούν στην ίδρυση σχολείου κοντά στην Ι.Μ.Βατοπαιδίου και το οποίο ονομάζεται αργότερα από τον Ευγένιο Βούλγαρη « Αθωνιάς Εκκλησιαστική Ακαδημία».
Πρώτος Σχολάρχης διορίζεται ο ιεροδιάκονος Νέοφυτος Καυσοκαλυβίτης ο οποίος σχολαρχεί για 3 χρόνια. Μετά την παραίτηση του, το Οικουμενικό Πατριαρχείο το 1752, διορίζει σχολάρχη τον Αρχιμανδρίτη του Παναγίου Τάφου Αγάπιο ο οποίος ερχόμενος να αναλάβει τα καθήκοντα σφαγιάστηκε από τους Τούρκους στις 18 Αυγούστου 1752 στη Θέρμη έξω από την Θεσσαλονίκη. Η χορεία των Αγίων Μαρτύρων της Σχολής έχει ανοίξει.
Η Μήτηρ Εκκλησία έχοντας ανύστακτο ενδιαφέρον για το νεοσύστατο σχολείο του Άθωνος διορίζει διά Σιγγιλίου την Άνοιξη του 1753 «τον σοφότερον των Ελλήνων κατά τους μετά την άλωσιν αιώνας Ιεροδιάκονο Ευγένιο Βούλγαρη». Επί των ημερών του η Αθωνιάς ονομάζεται «Αθωνιάς Ακαδημία» τίτλο που φέρει ως σήμερα. Βλέπει μέρες ακμής, προσελκύει πλήθος μαθητών και καθίσταται περίφημη όχι μόνο στον ορθόδοξο κόσμο αλλά και πέραν αυτού.
Πολλοί μαθητές προσέρχονται για να μαθητεύσουν σ’αυτήν και να ακούσουν τον μεγάλο αυτόν διδάσκαλον. Μεταξύ αυτών ιδιαίτερη θέση κατέχουν ο Ισαπόστολος ‘Αγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο ‘Ανθιμος ο Ολυμπιώτης, ο Ιώσηπος Μοισιόδακας, ο Σέργιος Μακραίος, ο Χριστόφορος Προδρομίτης, ο Όσιος Αθανάσιος Πάριος, ο Δαμασκηνός Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, ο Παΐσιος Καυσοκαλυβίτης, ο Ιωάννης Πέζαρος, ο Διονύσιος Πλαταμώνος. Επίσης διατελούν μαθητές ο Άγιος Αθανάσιος ο Κουλακιώτης, ο Κτήτορας της Μονής του Μεγάλου Δένδρου στην Πάρο Όσιος Κύριλλος Παπαδόπουλος, ο πρώτος Σχολάρχης της θεολογικής Σχολής της Χάλκης Κωνσταντίνος Τυπάλδος (Μητροπολίτης Σταυρουπόλεως) όπως επίσης και ο πρώτος Σχολάρχης της ιδρυθείσης από τον Καποδίστρια Ιερατικής Σχολής στον Πόρο, Προκόπιος Δενδρινός και ο καθηγητής της Βενέδικτος.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο και μετά την αποχώρηση του Ευγενίου καταβάλει μεγάλες προσπάθειες για την διατήρηση και ανόρθωση της Σχολής. Αποστέλλει δασκάλους και σχολάρχες και με εράνους και με ιδιαίτερη φροντίδα τη διατηρεί. Το 1771 καλεί για Σχολάρχη τον απόφοιτο της Σχολής Αθανάσιο Πάριο.
Σπουδαίοι διδάσκαλοι της προ της επαναστάσεως του 1821 περιόδου υπήρξαν ο ιεροδιάκονος Κυπριανός από την Κύπρο, ο οποίος μετέπειτα εκλέγεται Πατριάρχης Αλεξανδρείας, ο Νικόλαος Ζερζούλης, ο Αθανάσιος ο Πάριος, ο Ιωάννης Πέζαρος κ.α.
Πνευματικός καθοδηγητής της Αθωνιάδος την περίοδο αυτή είναι ο εφησυχάζων στο Άγιο Όρος Μητροπολίτης πρώην Κορίνθου Άγ. Μακάριος Νοταράς.
Θα ήταν μεγάλη παράλειψη να μην αναφέρουμε ως μαθητή τον Εθνομάρτυρα και πρόδρομο της Ελληνικής Επανάστασης, το Ρήγα Φεραίο, η προσφορά του οποίου διαχρονικά αναγνωρίζεται ως ανεκτίμητη.
Την 1 η Ιουνίου 1801, έτος Πατριάρχου Νεοφύτου Ζ΄ (1789-94/1798-1801) διορίζονται ως επίτροποι της Σχολής στο Άγ. Όρος 1) ο πρώην Τρίκκης Αμβρόσιος, 2) ο μοναχός Χριστόφορος Προδρομίτης (απόφοιτος της Σχολής) και 3) ο Άγ.Νικόδημος ο Αγιορείτης, ενώ στη Γαλλία διορίζεται ο Αδαμάντιος Κοραής με σκοπό να βοηθήσει στην αναδιοργάνωση της Σχολής η κρίση της οποίας αρχίζει να γίνεται αισθητή λόγω των δυσκολιών της εποχής.
Πολύ χρήσιμο είναι επίσης να αναφέρουμε ότι με απόφαση του Οικουμενικού Πατριάρχη Νεοφύτου Ζ΄ διατελεί ειδικός για την Αθωνιάδα Πατριαρχικός Έξαρχος ο εξόριστος τότε στο Άγ. Όρος Οικ. Πατριάρχης Εθνομάρτυρας Γρηγόριος ο Ε’, ο οποίος και προσφέρει με τη σειρά του πολύτιμες υπηρεσίες.
Το 1821 η σχολή διακόπτει τη λειτουργία της λόγω της επαναστάσεως. Το 1842 επαναλειτουργεί στις Καρυές. Με εράνους οικοδομείται το νέο κτήριο στις Καρυές το 1844. Ο Ζώης Καπλάνης και ο Ευγένιος Βούλγαρης με τις διαθήκες τους αφήνουν ένα σεβαστό ποσό για τη συντήρηση της Σχολής.
Διδάσκουν σ’αυτήν σπουδαίοι άνδρες όπως ο Βαρθολομαίος Κουτλουμουσιανός, ο Δανιήλ Παντοκρατορινός, ο Χριστόφορος Προδρομίτης, ο Χρυσόστομος Λαυριώτης, ο Ιωάσαφ Λαυριώτης κ.α.
Μια νέα περίοδος αρχίζει για την Αθωνιάδα από το 1930, όταν με απόφαση της Ι. Κοινότητας, μεταφέρεται στον εξωτερικό ξενώνα της Σκήτης του Αγ. Ανδρέα με Σχολάρχη τον Αρχιμανδρίτη Αθανάσιο Παντοκρατορινό, πτυχιούχο της Θεολογίας, μια φωτισμένη αγιορείτικη φυσιογνωμία με βαθειά γνώση των νομικών και με πλούσια διοικητικά προσόντα. Όμως, σχολαρχεύει μόνο για 1 έτος.
Διάδοχος του είναι ο Αρχιμανδρίτης Ιωακείμ Ιβηρίτης που και αυτός διευθύνει τη Σχολή για 1 έτος. Επανέρχεται ο Αθανάσιος Παντοκρατορινός και η Σχολή συνεχίζει το έργο της μέχρι την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου το 1940. Στις 3 Οκτωβρίου του 1953 επαναλειτουργεί υπό τη διεύθυνση του Αρχιμανδρίτη Ναθαναήλ Λαυριώτου του μετέπειτα μητροπολίτη Κώου. Ένεκα της προαναφερθείσης εκλογής, (από τον Ιούνιο του 1956 ήταν επίσκοπος Μιλητουπόλεως και τον Ιούνιο του 1967 εκλέγεται από την Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου Μητροπολίτης Κώου) η διεύθυνση της Σχολής ανατίθεται στο θεοφιλέστατο επίσκοπο Ροδοστόλου Χρυσόστομο (αποφοίτου της Αθωνιάδας καθώς και της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης).
Η λαμπρά Σχολαρχεία του Θεοφιλεστάτου συνεχίζεται ως το 1988 όπου και αναλαμβάνει ο Αρχιμανδρίτης Νικηφόρος Μικραγιαννανίτης προσπαθώντας αόκνως για την εύρυθμη λειτουργία αυτής.
Το 1997 παραιτείται και αναλαμβάνει για ένα χρονικό διάστημα ο απόφοιτος και καθηγητής της Αθωνιάδας (πτυχιούχος της Θεολογικής και Φιλοσοφικής Σχολής) π. Μελέτιος Σεβαστάκης.
Εν συνεχεία, νέος Σχολάρχης κατονομάζεται ο (απόφοιτος και καθηγητής της Αθωνιάδας) Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ Ρέππας ως το 2001 όπου και παραιτείται.
Από το 2001 ως το 2008 η σχολή δεν έχει σχολάρχη και διευθύνεται χάριν στις φιλότιμες προσπάθειες αποφοίτων καθηγητών καθώς και άλλων αξιόλογων προσωπικοτήτων του εκπαιδευτικού χώρου.
Σήμερα, νέος Σχολάρχης είναι ο Αρχιμανδρίτης Ιερόθεος Ζαχαρής (απόφοιτος της Αθωνιάδας) και καθηγητής Θεολογίας της Μέσης Εκπαίδευσης.
Πηγή: ekkl-athon
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου