Τι υπάρχει σήμερα από το Όρος των Ελαιών;

Πόσοι Έλληνες δεν έχουν δακρύσει καθώς βαδίζουν στα χνάρια που βάδισε ο ίδιος ο Χριστός στο περίφημο Όρος των Ελαιών; Πόσοι είναι εκείνοι που δεν άφησαν ένα κομμάτι της δικής τους αγωνίας, είτε στο Όρος των Ελαιών, είτε στον Κήπο της Γεθσημανής, όπως τότε που η αγωνία έκανε το πρόσωπο του Χριστού να στάζει από ιδρώτα «ωσεί θρόμβοι αίματος καταβαίνοντες επί την γήν»; Ας διαβάσουμε ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχεία!..

Αλήθεια, ποιο είναι το όρος των Ελαιών;

Πρόκειται για ένα βουνό της Παλαιστίνης κοντά στην Ιερουσαλήμ. Έχει υψόμετρο 813 μ. Ανάμεσα σ αυτό και την Ιερουσαλήμ βρίσκεται η κοιλάδα του Ιωσαφάτ. Στα δυτικά του βουνού είναι το χωριό Γεθσημανή.
Ονομάζεται Όρος των Ελαιών, γιατί παλαιότερα ήταν κατάφυτο από ελιές. Εκεί ο Χριστός πήγαινε για να προσευχηθεί και να διδάξει. Στο βουνό αυτό έγινε η "επί του όρους ομιλία", η παρουσίαση του Χριστού στους μαθητές του, ύστερα από την Ανάστασή του και η Ανάληψή του. Η αγία Ελένη έχτισε εκεί μια εκκλησία βασιλικού ρυθμού, πάνω σε ένα βράχο. Την εκκλησία αυτή κατέστρεψε ο Χοσρόης το 614 και την ανοικοδόμησε ο επίσκοπος Ιεροσολύμων Μόδεστος, ύστερα από λίγα χρόνια. Θεωρείται ιερό βουνό όχι μόνο από τους χριστιανούς αλλά και από τους Εβραίους και τους μουσουλμάνους.

Κάποιοι, ανατρέχοντας στα βιβλικά κείμενα (Β' Σαμουήλ 15:30, Α' Βασιλέων 11:7, Ματθαίος 21:1, Μάρκος 11:1, Λουκάς 21:37), γράφουν για το Όρος των Ελαιών:

«Χαμηλή οροσειρά ανατολικά της Ιερουσαλήμ, μήκους 2 περίπου χιλιομέτρων. Χωρίζεται από αυτή με την κοιλάδα του Ιωσαφάτ όπου ρέει ο χείμαρρος των Κέδρων. Η ονομασία της οφείλεται στο γεγονός ότι πάντα υπήρχαν ελαιόδεντρα. Λεγόταν και "όρος του βδελύγματος" λόγω του ότι ο Σολομώντας είχε χτίσει ειδωλολατρικούς βωμούς. Αναφέρεται αρκετές φορές στην Αγία Γραφή. Το όρος Ελαιών, είναι συνυφασμένο με τον Ιησού: από εκεί έγινε η θριαμβευτική είσοδος Του στο Ιεροσόλυμα (Ματθαίος 21:1), εκεί προφήτευσε για το τέλος του κόσμου (Μάρκος 13:1), εκεί πήγε με τους μαθητές Του μετά το τελευταίο Δείπνο, από εκεί έγινε η ανάληψη Του στους ουρανούς (Μάρκος 16:19). Επίσης στη προφητεία για τη καταστροφή της Ιερουσαλήμ αναφέρεται ως τόπος όπου θα σταθεί ο Κύριος (Ζαχαρίας 14:4). Από αυτό έκοβαν κλάδους ελιάς για τη γιορτή της Σκηνοπηγίας (Νεεμίας 8:9). Στο όρος Ελαιών βρισκόταν η Γεθσημανή, ο τόπος αγωνίας και συλλήψεως του Ιησού. Σήμερα στη περιοχή αυτή υπάρχει ο ναός της Αναστάσεως καθώς και μιναρές μουσουλμανικού τεμένους». 

Ενδιαφέρον, όμως, παρουσιάζει και το παρακάτω κείμενο, αφού αναφέρεται και σε πολλά ελληνικά στοιχεία:

«Όρος των Ελαιών (Χαρ χαζεϊτιμ στα εβραϊκά ή Τζάμπαλ Ε-Τουρ στα αραβικά ) ονομάζεται η οροσειρά, ύψους 730 μέτρωναπό την επιφάνεια της Μεσογείου, που διαγράφει τον ανατολικό ορίζοντα της Ιερουσαλήμ. Έχει τρεις κορυφές: Τη βόρεια, όρος Σκοπός πάνω στην οποία έχει κτισθεί το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο. Τη μεσαία με το νοσοκομείο της Αυγούστας Βικτώριας και τη νότια Ε Τούρ ή τη Κορυφή της Ανάληψης, που συγκεντρώνει ολα τα χριστιανικά προσκυνήματα, μοναστήρια και εκκλησίες. Το ‘Όρος των Ελαιών αναφέρεται στη Π. Διαθήκη (Ζαχ. 14. 4) και αρκετές φορές στη Νέα (Ματθ. 24. Μαρκ. 13. Λουκ26. Πραξ. 1. 4- 12).

Για τους χριστιανούς συνδέεται με δύο σημαντικά γεγονότα από τη ζωή και το έργο του Χριστού: Την Εσχατολογική διδαχή ( Ματθ. 24. Μαρκ. 13. Λουκ. 21) και την Ανάληψη. Πάνω στο τόπο της Εσχατολογικης Διδαχής η αγία Ελένη έκτισε το 4ο αιώνα μεγάλη χριστιανική βασιλική που ονομάζονταν Εκκλησία εν Ελαιώνι..

Τα ερείπια της βασιλικής αυτής βρίσκονται σήμερα στη λατινική εκκλησία του Πάτερ Ημών

Στον τόπο της Ανάληψης κτίσθηκε το 387 μεγάλη οκταγωνική εκκλησία, το Εμβώμιον, όπως το έλεγαν οι βυζαντινοί, ο φωτεινός σταυρός του οποίου φαινόντανε απ ολη την Ιερουσαλήμ.

Η Εκκλησία της Ανάληψης καταστράφηκε από τους Πέρσες και ξαναχτίσθηκε με τα ίδια σχεδόν σχέδια από τους Σταυροφόρους.

Το 1187 ο νικητής Σαλαδίνος την έκαμε τζαμί, τους δε γύρω χριστιανικούς προσκυνηματικους χώρους Τους χάρισε ως βακούφια σε μουσουλμανικές οικογένειες της Ιερουσαλήμ.

Εκτός από τα δυο αυτά προσκυνήματα, στο Όρος των Ελαιών είχαν κτισθεί κατά το 5ο και 6ο αιώνα 24 άλλα χριστιανικά ιδρύματα μεταξύ των οποίων εκκλησίες, μοναστήρια και ξενώνες για τους προσκυνητές. Από τα σπουδαιότερα προσκυνήματα που βρίσκονται σήμερα στη νότια κορυφή του βουνού είναι: Η Ελληνική Εκκλησία ‘Άνδρες Γαλιλλαιοι, ο Τόπος της Συνάντησης του Χριστού με τους Απόστολους μετα την Ανάσταση ( Ματθ. 28.10 ). Το Ρωσικό Μοναστήρι του αγίου Ιωάννου του Προδρόμου. Η νεοκτισθείσα Ελληνική Εκκλησία της Ανάληψης. Το προσκύνημα της Ανάληψης που μέχρι σήμερα είναι ιδιοκτησία των Μουσουλμάνων. Οι Λατινικές Εκκλησίες Πάτερ Ημών ο Κύριος Έκλαυσε και το Ρωσικό Μοναστήρι της Όσιας Μαγδαληνής στη δυτική πλευρά του βουνού.»

Πολύ διαφωτιστικό είναι και το παρακάτω κείμενο:

«Ανατολικά της Ιερουσαλήμ, βρίσκεται το Όρος των Ελαιών, το υψηλότερο στην περιοχή. Αποτελείται από μια οροσειρά με 3 κορυφές. Τη βόρεια Mount Scopous πάνω στην οποία είναι κτισμένο το Εβραϊκό πανεπιστήμιο, τη μεσαία με το νοσοκομείο Augusta Victoria και τη νότια της Ανάληψης του Χριστού, γύρω από την οποία συγκεντρώνονται όλα τα χριστιανικά προσκυνήματα του Όρους των Ελαιών.

Από τον 4ο μ.Χ. αιώνα προσείλκυσε πολλούς Χριστιανούς προσκυνητές και μοναχούς και πάνω του χτίστηκαν εκκλησίες και μοναστήρια. Ένα χριστιανικό οδοιπορικό του 6ου αιώνα αριθμεί 24 εκκλησίες και προσκυνήματα πάνω στο Όρος, από τα οποία τα σπουδαιότερα ήταν:

Το προσκύνημα της Ανάληψης.

Το Αποστολείο, μέσα στο οποίο σωζόταν λείψανα των Αποστόλων.

Το Μαρτύριο του Αγίου Ινοκεντίου με Ιερά Λείψανα του Προδρόμου.

Το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, λείψανα του οποίου σώζονται μέχρι σήμερα στο Ρώσικο Μοναστήρι.

Σήμερα τα χριστιανικά προσκυνήματα του Όρους των Ελαιών είναι:

Ο τόπος της Ανάληψης: Στον τόπο αυτό υπήρχε εκκλησία που έκτισε η Αγία Ελένη και κατέστρεψαν οι Πέρσες το 614 μ.Χ. Σήμερα υπάρχει οκτάγωνο κτίριο με τρούλο μέσα στο οποίο βρίσκεται το αποτύπωμα του δεξιού ποδιού του Κυρίου κατά την Ανάληψη. Το προσκύνημα αυτό ανήκει στους Μωαμεθανούς αλλά έχουν δικαίωμα και τα άλλα δόγματα να τελούν τις ακολουθίες τους. Οι Ορθόδοξοι τελούν εσπερινό και Θ. Λειτουργία στην εορτή της Ανάληψης.

Η Ιερά Μονή της Ανάληψης: Δίπλα του τόπου της Ανάληψης τη δεκαετία του 1980 σε έκταση του Πατριαρχείου άρχισε η κατασκευή της Ιεράς Μονής. Μετά από πολλές περιπέτειες το προσκύνημα με την βοήθεια του Θεού διασώθηκε και οι εργασίες συνεχίζονται.

Η Μικρή Γαλιλαία: Στην κορυφή αυτή βρίσκεται εκκλησία αφιερωμένη στους Άνδρες Γαλιλαίους, τους Αποστόλους. Εδώ εμφανίστηκε ο Κύριος το απόγευμα της Κυριακής μετά την Ανάσταση του. Η περιοχή ήταν αγαπημένος τόπος της Παναγίας, όπου ανέβαινε πολύ συχνά. Σήμερα επισκεπτόμαστε την Εκκλησία που είναι χτισμένη και θυμίζει το περιστατικό που ο Άγγελος Κυρίου ανήγγειλε στη Θεομήτορα το γεγονός ότι σε 3 ημέρες θα την παραλάβει ο Κύριος στους ουρανούς.» 

Πηγή: sakketosaggelos