Ερμηνεία των Ψαλμών, κατά τον Όσιο Αρσένιο τον Καππαδόκη
Ὁ Ὅσιος Ἀρσένιος ὁ Καππαδόκης, σὰν ἱερέας ποὺ ἦταν, χρειαζόταν νὰ διαβάζει εὐχὲς γιὰ διάφορες περιπτώσεις. Οἱ εὐχὲς ὅμως τοῦ Εὐχολογίου δὲν ἀρκοῦσαν, ἐπειδὴ ὑπῆρχαν πολλὲς περιπτώσεις γιὰ τὶς ὁποῖες δὲν ὑπῆρχε ἀνάλογη εὐχή. Ἔτσι ὁ Ὅσιος Ἀρσένιος χρησιμοποιοῦσε ὅλους τοὺς ψαλμοὺς τοῦ Ψαλτηρίου, ὁρίζοντας ἕναν ψαλμό, γιὰ καθεμιὰ περίπτωση. (Ὁ Ὅσιος Ἀρσένιος τοὺς χρησιμοποιοῦσε καὶ γιὰ εὐχή).
Ψαλμός 18ος
2 Οἱ ουρανοὶ διηγοῦνται δόξαν Θεοῦ, ποίησιν δὲ χειρῶν αὐτοῦ ἀναγγέλει τὸ στερέωμα.
3 Ἡμέρα τῇ ἡμέρᾳ ἐρεύγεται ρῆμα, καὶ νὺξ νυκτὶ ἀναγγέλει γνῶσιν.
4 Οὐκ εἰσὶ λαλιαὶ οὐδὲ λόγοι, ὧν οὐχὶ ἀκούονται αἱ φωναὶ αὐτῶν·
6 Ἐν τῷ ἡλίῳ ἔθετο τὸ σκήνωμα αὐτοῦ· καὶ αὐτὸς ὡς νυμφίος ἐκπορευόμενος ἐκ παστοῦ αὐτοῦ, ἀγαλλιάσεται ὡς γίγας δραμεῖν ὁδὸν αὐτοῦ.
7 Ἀπ’ ἄκρου τοῦ οὐρανοῦ ἡ ἔξοδος αὐτοῦ, καὶ τὸ κατάντημα αὐτοῦ ἕως ἄκρου τοῦ οὐρανοῦ, καὶ οὐκ ἔστιν ὃς ἀποκρυβήσεται τῆς θέρμης αὐτοῦ.
8 Ὁ νόμος τοῦ Κυρίου ἄμωμος, ἐπιστρέφων ψυχάς· ἡ μαρτυρία Κυρίου πιστή, σοφίζουσα νήπια.
9 Τὰ δικαιώματα Κυρίου εὐθέα, εὐφραίνοντα καρδίαν· ἡ ἐντολὴ Κυρίου τηλαυγής, φωτίζουσα ὀφθαλμούς·
10 ὁ φόβος Κυρίου ἁγνός, διαμένων εἰς αἰῶνα αἰῶνος· τὰ κρίματα Κυρίου ἀληθινά, δεδικαιωμένα ἐπὶ τὸ αὐτό,
11 ἐπιθυμητὰ ὑπὲρ χρυσίον καὶ λίθον τίμιον πολὺν καὶ γλυκύτερα ὑπὲρ μέλι καὶ κηρίον.
12 Καὶ γὰρ ὁ δοῦλός σου φυλάσσει αὐτά· ἐν τῷ φυλάσσειν αὐτὰ ἀνταπόδοσις πολλή.
13 Παραπτώματα τίς συνήσει; Ἐκ τῶν κρυφίων μου καθάρισόν με.
14 Καὶ ἀπὸ ἀλλοτρίων φεῖσαι τοῦ δούλου σου· ἐὰν μή μου κατακυριεύσωσι, τότε ἄμωμος ἔσομαι καὶ καθαρισθήσομαι ἀπὸ ἁμαρτίας μεγάλης.
15 Καὶ ἔσονται εἰς εὐδοκίαν τὰ λόγια τοῦ στόματός μου καὶ ἡ μελέτη τῆς καρδίας μου ἐνώπιόν σου διαπαντός, Κύριε, βοηθέ μου καὶ λυτρωτά μου.
Ἑρμηνευτικὴ ἀπόδοσις
2 Οἱ οὐρανοὶ διὰ τῆς μεγαλοπρεποῦς ἁρμονίας καὶ τοῦ κάλλους των διηγοῦνται εἰς πάντα νοήμονα ἄνθρωπον τὴν ἔνδοξον σοφίαν καὶ δύναμιν τοῦ δημιουργήσαντος αὐτοὺς Θεοῦ. Τὴν ὑπερθαύμαστον δὲ κτίσιν, τὴν ὁποίαν ἐποίησαν αἱ χεῖρες του, ἐξαγγέλλει ὁ οὐρανός, ποὺ ὡς ἀπέραντος στερεωμένος θόλος ἐκτείνεται ὑπεράνω ἡμῶν.
3 Καὶ ἡ σιωπηλὴ αὕτη τοῦ ἐνάστρου οὐρανοῦ μαρτυρία περὶ τοῦ δημιουργοῦ του εἶναι ἄπαυστος καὶ συνεχής. Ἑκάστη ἡμέρα ἀντηχεῖ καὶ διακηρύττει πολυσήμαντον λόγον εἰς τὴν ἐπακολουθοῦσαν ἡμέραν, καὶ ἑκάστη νὺξ μεταδίδει εἰς τὴν ἐπερχομένην νύκτα τὴν περὶ Θεοῦ Δημιουργοῦ γνῶσιν.
4 Αἱ λαλιαὶ δὲ καὶ οἱ λόγοι, οἵτινες ἐκβάλλονται ἀπὸ τὴν σιγηλὴν τοῦ οὐρανοῦ τάξιν καὶ ἁρμονίαν, δὲν εἶναι λαλιαὶ καὶ λόγοι, τῶν ὁποίων δὲν ἀκούονται αἱ φωναί.
5 Ἀλλ’ ὡς ἄλλος μουσικὸς καὶ ἁρμονικὸς φθόγγος ἀντηχοῦν καθ’ ὅλην τὴν γῆν καὶ τὰ λόγια των φθάνουν εἰς τὰς ἐσχατιὰς καὶ τὰ πλέον μεμακρυσμένα ὅρια τῆς οἰκουμένης. Εἰς τρόπον ὥστε δὲν ὑπάρχει ἔθνος καὶ γλῶσσα, ποὺ νὰ μὴ κατανοοῦν τί σημαίνουν καὶ τί ἐννοοῦν αἱ λαλιαὶ καὶ οἱ λόγοι αὐτοί.
6 Εἰς τὸν ἥλιον ὁ οἰκῶν τὸ ἀπρόσιτον φῶς Θεὸς ἐγκατέστησε τὴν σκηνήν του. Καὶ ἀνατέλλει τὸ λαμπρὸν τοῦτο ἄστρον ὡς νυμφίος, ὁ ὁποῖος ἐξέρχεται ἀπὸ τὴν νυμφικήν του παστάδα στολισμένος μὲ ἐκθαμβωτικὰ καὶ ἀπαστράπτοντα ἐνδύματα. Καὶ ὅμοιος πρὸς γίγαντα καὶ δρομέα ἀκούραστον μετ’ ἀγαλλιάσεως καὶ χωρὶς διὰ μέσου τῶν αἰώνων νὰ ἀποκάμῃ ποτέ, προχωρεῖ ἵνα διατρέξει καθ’ ἑκάστην τὸν ἀπὸ ἀνατολῶν μέχρι δυσμῶν δρόμον του.
7 Ἀπὸ τὸ ἕν ἄκρον τοῦ οὐρανοῦ ἐξέρχεται κατὰ τὴν πρωΐαν καὶ ἕως τὸ ἄλλο ἄκρον τοῦ οὐρανοῦ ἐκτείνεται ὁ δρόμος, τὸν ὁποῖον θὰ διατρέξῃ καὶ ἐκεῖ εὑρίσκεται τὸ τέρμα, εἰς τὸ ὁποῖον θὰ καταλήξῃ. Καὶ δὲν δύναται κανεὶς νὰ ἀποκρυβῇ ἀπὸ τὴν θερμότητά του.
8 Ἀλλ’ ὑπὲρ τὴν γνώσιν καὶ ἀποκάλυψιν τὴν ὁποίαν περὶ Θεοῦ μᾶς μεταδίδουν οἱ οὐρανοί, ὑψοῦται φωτεινοτέρα ἡ ἐν τῷ θείῳ νόμῳ ἀποκάλυψις. Ὁ ὑπὸ τοῦ Κυρίου δοθεὶς εἰς τὸν Ἰσραὴλ νόμος εἶναι ἄμεμπτος καὶ πάσης ἐλλείψεως καὶ πλάνης ἐλεύθερος, δι’ αὐτὸ δὲ ἔχει καὶ τὴν δύναμιν νὰ ἐπιστρέφῃ τὰς πεπλανημένας ψυχάς, φωτίζων καὶ καθοδηγῶν αὐτάς. Αἱ ἐν αὐτῷ μαρτυρούμεναι ὑπὸ τοῦ Θεοῦ ὑποσχέσεις καὶ ἀπειλαί, αἱ ἀμοιβαὶ καὶ αἱ τιμωρίαι εἶναι κατὰ πάντα ἀξιόπιστοι καὶ θὰ πραγματοποιηθοῦν ἐπακριβῶς. Αἱ ἀπονήρευτοι δι’ αὐτὸ καὶ ἁπλαῖ ψυχαί, ποὺ στηρίζονται εἰς αὐτὰς μετὰ πάσης ἐμπιστοσύνης, σοφίζονται καὶ συνετίζονται ὑπ’ αὐτῶν.
9 Τὰ προστάγματα τοῦ Κυρίου, τῶν ὁποίων τὴν τήρησιν δικαιοῦται νὰ ἀξιοῖ παρ’ ἡμῶν, δὲν εἶναι σκληρὰ καὶ καταθλιπτικά, ἀλλὰ δίκαια καὶ εὐθέα, χαροποιοῦν δὲ καὶ εὐφραίνουν τὴν καρδίαν τοῦ τηροῦντος αὐτά. Ἡ ἐντολὴ Κυρίου σκορπίζει ἄπλετον φῶς καὶ μακρόθεν ἀκόμη φωτίζει τοὺς ὀφθαλμοὺς παντὸς καλοπροαιρέτου ἀνθρώπου, ποὺ εὑρίσκεται εἰς τὸ σκότος τῆς πλάνης καὶ τῆς ἁμαρτίας.
10 Ὁ διεγείρων εἰς τὰς ψυχὰς σωτήριον καὶ εἰρηνικὸν φόβον νόμος τοῦ Κυρίου εἶναι ἁγνός, ἀνόθευτος ἀπὸ πλάνην, δι’ αὐτὸ δὲ καὶ δὲν καταλύεται ποτέ, ἀλλ’ ἔχει αἰωνίαν τὴν ἰσχὺν καὶ τὸ κῦρος αὐτοῦ. Αἱ ἐν αὐτῷ κρίσεις καὶ ἀποφάσεις τοῦ Κυρίου ἐνσωματώνουν τὴν ἀλήθειαν καὶ τὴν δικαιοσύνην καὶ ὡς τοιαῦται ἐδικαιώθησαν ὑπὸ τῆς συμφώνου πείρας τῶν αἰώνων, ἥτις ἀπέδειξε πόσον εἶναι ἀληθεῖς.
11 Δι’ αὐτὸ εἰς ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι ἐδοκίμασαν τὰ πνευματικὰ των θέλγητρα καὶ τὰς ὠφελείας των, εἶναι καὶ ἐπιθυμηταὶ περισσότερον ἀπὸ τὸ χρυσίον καὶ ἀπὸ πλῆθος πολυτίμων λίθων καὶ πολὺ γλυκύτεραι ἀπὸ τὸ μέλι καὶ τὴν κηρήθραν.
12 Ἐδοκίμασα τοῦτο καὶ ἐγώ. Διότι ὁ δοῦλος σου, Κύριε, φυλάσσει τὰ κρίματά σου αὐτά, ὅποιος δὲ φυλάσσει ταῦτα θὰ ἔχῃ ἀνταπόδοσιν καὶ ἀμοιβὴν πολλήν.
13 Πόσον ὅμως παρουσιαζόμεθα ἐλλιπεῖς ἐν τῇ τηρήσει τοῦ νόμου σου! Ἀληθῶς, ποῖος δύναται νὰ γνωρίσῃ τὰ παραπτώματα, εἰς τὰ ὁποῖα ἀκουσίως καὶ χωρὶς νὰ τὸ ἀντιληφθῇ ὑποπίπτει; Ἐκ τῶν κρυφίων τούτων παραπτωμάτων μου, τὰ ὁποῖα δὲν ὑπέπεσαν εἰς τὴν ἀντίληψίν μου, καθάρισόν με, Κύριε.
14 Καὶ ἀπὸ αἰσθημάτων καὶ κλίσεων ξένων καὶ ἀλλοτρίων πρὸς τὸν νόμον σου προφύλαξε καὶ λυπήσου τὸν δοῦλον σου. Ἐὰν δὲν μὲ αἰχμαλωτίσουν ταῦτα καὶ δὲν μὲ κυριεύσουν, τότε θὰ εἶμαι ἄμεμπτος καὶ θὰ διατηρηθῶ καθαρὸς ἀπὸ μεγάλας ἁμαρτίας καὶ παρεκτροπάς.
15 Καὶ εἴθε νὰ εἶναι εὐάρεστοι ἐνώπιόν σου οἱ ἱκετευτικοὶ λόγοι τοῦ στόματός μου καὶ νὰ εὐδοκήσῃς νὰ εἰσακούσῃς αὐτούς. Εἴθε καὶ ἡ εὐσεβὴς μελέτη τῆς καρδίας μου, αἱ εὐλαβεῖς σκέψεις καὶ πόθοι αὐτῆς, νὰ εἶναι ὡς θυσία εὐπρόσδεκτος καὶ παντοτεινὴ ἐνώπιόν σου, Κύριε, βοηθέ μου καὶ λυτρωτά μου.
Τὸ Ψαλτήριον
τοῦ Προφήτου καὶ Βασιλέως Δαυΐδ,
μετὰ συντόμου ἑρμηνείας
ὑπὸ Παν. Ν. Τρεμπέλα
Ἀδελφότης Θεολόγων «Ὁ Σωτήρ»
Ἔκδοσις εἰκοστὴ ὀγδόη
Ἀθῆναι 2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου