Κύριε μου, Ιησού Χριστέ, ελέησόν με

Σάββατο 27 Μαΐου 2017

Η δύναμη της προσευχής (Αποστολικό Ανάγνωσμα Κυριακής των Αγίων Πατέρων της Α΄ Οικ. Συνόδου)

(Πράξ. κ΄ 16-18, 28-36)
᾿Εν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις, ἔκρινεν ὁ Παῦλος παραπλεῦσαι τὴν ῎Εφεσον, ὅπως μὴ γένηται αὐτῷ χρονοτριβῆσαι ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ· ἔσπευδε γάρ, εἰ δυνατὸν ἦν αὐτῷ, τὴν ἡμέραν τῆς πεντηκοστῆς γενέσθαι εἰς ῾Ιεροσόλυμα ᾿Απὸ δὲ τῆς Μιλήτου πέμψας εἰς ῎Εφεσον μετεκαλέσατο τοὺς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας. 
Ὡς δὲ παρεγένοντο πρὸς αὐτόν, εἶπεν αὐτοῖς· Προσέχετε οὖν ἑαυτοῖς καὶ παντὶ τῷ ποιμνίῳ ἐν ᾧ ὑμᾶς τὸ Πνεῦμα τὸ ῞Αγιον ἔθετο ἐπισκόπους, ποιμαίνειν τὴν ἐκκλησίαν τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ, ἣν περιεποιήσατο διὰ τοῦ ἰδίου αἵματος.
Ἐγὼ γὰρ οἶδα τοῦτο, ὅτι εἰσελεύσονται μετὰ τὴν ἄφιξίν μου λύκοι βαρεῖς εἰς ὑμᾶς μὴ φειδόμενοι τοῦ ποιμνίου· καὶ ἐξ ὑμῶν αὐτῶν ἀναστήσονται ἄνδρες λαλοῦντες διεστραμμένα τοῦ ἀποσπᾶν τοὺς μαθητὰς ὀπίσω αὐτῶν. Διὸ γρηγορεῖτε, μνημονεύοντες ὅτι τριετίαν νύκτα καὶ ἡμέραν οὐκ ἐπαυσάμην μετὰ δακρύων νουθετῶν ἕνα ἕκαστον. Καὶ τὰ νῦν παρατίθεμαι ὑμᾶς, ἀδελφοί, τῷ Θεῷ καὶ τῷ λόγῳ τῆς χάριτος αὐτοῦ τῷ δυναμένῳ ἐποικοδομῆσαι καὶ δοῦναι ὑμῖν κληρονομίαν ἐν τοῖς ἡγιασμένοις πᾶσιν. Ἀργυρίου ἢ χρυσίου ἢ ἱματισμοῦ οὐδενὸς ἐπεθύμησα· αὐτοὶ γινώσκετε ὅτι ταῖς χρείαις μου καὶ τοῖς οὖσι μετ᾿ ἐμοῦ ὑπηρέτησαν αἱ χεῖρες αὗται πάντα ὑπέδειξα ὑμῖν ὅτι οὕτω κοπιῶντας δεῖ ἀντιλαμβάνεσθαι τῶν ἀσθενούντων, μνημονεύειν τε τῶν λόγων τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ, ὅτι αὐτὸς εἶπε· μακάριόν ἐστι μᾶλλον διδόναι ἢ λαμβάνειν. Καὶ ταῦτα εἰπών, θεὶς τὰ γόνατα αὐτοῦ σὺν πᾶσιν αὐτοῖς προσηύξατο.

Ερμηνεία:
Ο πιο επιτυχής χαρακτηρισμός του αποστόλου Παύλου είναι αυτός που έδωσε ο ίδιος για τον εαυτό του- «ἡ μέριμνα πασῶν των Ἐκκλησιῶν» (Β' Κορ. 11, 28). Σαν να ήταν η οικουμένη μία και μόνη οικία, φρόντιζε για τη σωτηρία όλων και για την επίλυση των προβλημάτων τους. Νουθετούσε τους μαθητές του έναν έναν χωριστά (Πράξ. 20, 31), αλλά και όλους μαζί. Στην προσπάθειά του αυτή συνάντησε πολλές δυσκολίες. Άλλοτε τον πολεμούσαν ψευδάδελφοι, άλλοτε συμπατριώτες του Ιουδαίοι, άλλοτε ειδωλολάτρες, άλλοτε τον πίκραναν τα πνευματικά του παιδιά. «Γυμνὸς ἠγωνίζετο καὶ λιμώττων ἐπύκτευε. Καὶ ὃν μόνον οὐκ ἐδυσχέραινεν, ἀλλὰ καὶ χάριν ὠμολόγει τῷ ἀγωνοθέτη Χριστῷ», δηλ. ενώ δεν είχε κανένα εφόδιο, αγωνιζόταν και πάλευε. Κι όχι μόνο δεν αγανάκτησε, αλλά και για τις δυσκολίες του αυτές χρωστούσε χάρη και ευγνωμοσύνη στον Χριστό, παρατηρεί ο Οικουμένιος.

Ποιο ήταν όμως το όπλο του Παύλου; Η μεγάλη παρηγοριά και το στήριγμά του ήταν η προσευχή. Δεν θεωρούσε την προσευχή άχρηστη και ανώφελη εργασία, όπως την έχουν χαρακτηρίσει πολλοί, αλλά το σπουδαιότερο πνευματικά έργο. Η προσευχή για τον Απόστολο ήταν «θεία συμμαχία» για να αντιμετωπίσει τις ποικίλες αντιξοότητες του έργου του. Ζητούσε ακόμη και τις προσευχές των πνευματικών του παιδιών «προσεύχεσθε καὶ περὶ ἡμῶν» (Α' Θεσ. 5, 25), έγραφε χαρακτηριστικά, για να μπορέσει να κηρύξει το Ευαγγέλιο σ’ όλο τον κόσμο. Δεν δίσταζε να ομολογήσει πως ο Θεός τον απάλλαξε από μεγάλο κίνδυνο επειδή προσευχόντουσαν κι άλλοι γι’ αυτόν (Β' Κορ. 1, 10-11). Πορευόμενος για τα Ιεροσόλυμα δίνει τις τελευταίες του συμβουλές και υποθήκες στους πιστούς και στους Ποιμένες της Ασίας. Τους προλέγει αρκετά θλιβερά γεγονότα που θα συμβούν στον ίδιο και στην Εκκλησία. Όχι μόνο δεν απελπίζεται, αλλά τους αναθέτει στη φροντίδα του Θεού, «κατά τὰ νῦν παρατίθεμαι ὕμας τῷ Θεῶ» (Πράξ. 20, 32). Και «θεῖς τὰ γόνατα αὐτοῦ σὺν πάσιν αὐτοῖς προσηύξατο». Προσευχήθηκε γονατιστός μαζί με όλους, να τους δυναμώσει ο Θεός στον αγώνα τους. Ήταν υπόδειγμα προσευχομένου.

Ο Παύλος υπόδειγμα προσευχομένου

Ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος γράφει πως η προσευχή είναι «Θεοῦ τυραννὶς εὐσεβὴς», δηλ. ένας ευσεβής τύραννος του Θεού. Δεν αφήνει τον άνθρωπο να ησυχάσει. Όπως το σώμα του ανθρώπου χωρισμένο από την ψυχή είναι νεκρό, έτσι και η ψυχή, όταν δεν παρακινεί τον άνθρωπο σε προσευχή, είναι άθλια, νεκρή και δυσώδης. Ο πιο πικρός θάνατος για τον άνθρωπο είναι η στέρηση της προσευχής. Παράδειγμα ο προφήτης Δανιήλ. Προτίμησε να μπει στο λάκκο των λεόντων, παρά να σταματήσει την προσευχή «ἐπιπτεν ἐπὶ πρόσωπον αὐτοῦ τρὶς τῆς ἡμέρας... καὶ ἐδεῖτο» (Δαν. 6,11). Τρεις φορές την ημέρα γονάτιζε και προσευχόταν.

Η προσευχή θαρροποιεί και ενισχύει τον άνθρωπο. Παράδειγμα ο απόστολος Παύλος. Αυτός που διέτρεξε όλο τον κόσμο και κήρυξε το Ευαγγέλιο, που φυλακίστηκε πιο πολύ από τους άλλους Αποστόλους, που ήταν φοβερός στους δαίμονες, που έκανε θαύματα, που απέκτησε μαθητές, που ήταν το στόμα του Χριστού στα έθνη, που ανέβηκε μέχρι τρίτου ουρανού, ο φύλακας της οικουμένης, αυτός ο μέγας δεν πήρε θάρρος από κανένα απ’ αυτά, αλλά από την προσευχή. «Ἐπὶ τὰς προσευχᾶς ἔτρεχεν» (Κάλλιστος Ξανθόπουλος), για να στηριχθεί πνευματικά. Γονάτιζε μπροστά στον Θεό και παρακαλούσε και για τον εαυτό του και για τους άλλους• «κάμπτω τὰ γόνατά μου πρὸς τὸν Πατέρα» (Ἐφ. 3, 14), «οὐ παυόμεθα ὑπὲρ ὑμῶν προσευχόμενοι» (Κολ. 1, 9). Ας αφήσουμε τον ιερό Χρυσόστομο να περιγράψει τη διάθεση του Παύλου για προσευχή• «Αυτός, λοιπόν, προσευχήθηκε για τους αδελφούς του, ώστε να στηριχθούν, ζητεί όμως τώρα απ’ τους ίδιους, προβάλλοντας ως αξίωμα το αίτημα να προσεύχονται γι’ αυτόν, όχι για να μην κινδυνεύσει (γιατί γι’ αυτόν το σκοπό ήταν ταγμένος), αλλά για να διαδίδεται ο λόγος του Κυρίου και να δοξάζεται, όπως συνέβη και μεταξύ τους» (πρβλ. Β' Θεσ. 3, 1).

Η προσευχή κατορθώνει πολλά πράγματα, εφ’ όσον γίνεται από αγάπη και με ταπεινό φρόνημα. Πολλές φορές η πίστη αυτού, που ζητάει τις προσευχές των άλλων, έσωσε και κείνον που προσευχήθηκε. Οι καρποί της προσευχής είναι πολλοί.

Οι καρποί της προσευχής του Παύλου

Ο Θεός ευεργετεί όλους (Ματθ. 5, 45). Εάν ευεργετεί και κείνους, που δεν του ζητούν τίποτε, πολύ περισσότερο θα δώσει τη χάρη του και τα αγαθά του σ’ αυτούς που περνούν τη ζωή τους μέσα στις ευχές και τις δεήσεις. Ο απόστολος Παύλος προσευχόταν πολύ και ήταν φυσικό να έχει και πολλούς καρπούς. Ας αναφέρουμε μερικούς.

Αναμφιβόλως το κήρυγμα του Παύλου πολλούς έσωσε από την αμαρτία και τους οδήγησε στο αληθινό φως, «οὕτως κατὰ κράτος ὁ λόγος τοῦ Κυρίου ηὔξανε καὶ ἴσχυεν» (Πράξ. 19, 20). Από τα λόγια του πίστεψαν πολλοί, ενώ από τις προσευχές του στερεώθηκαν στην πνευματική τους ζωή. Έκανε με την προσευχή του τους ανθρώπους ναούς του Αγίου Πνεύματος, για να κατοικήσει ο Χριστός στις καρδιές τους (Ἐφ. 3, 17). Ζητούσε από τον Θεό να δώσει στα πνευματικά του παιδιά πνεύμα σοφίας και αποκαλύψεως, για να γνωρίσουν το μήκος και το πλάτος και το βάθος και το ύψος της αγάπης του Χριστού. «Οὐ παύομαι εὐχάριστων ὑπὲρ ὑμῶν» (Ἐφ. 1, 16). Ο Θεός ευεργετούσε τους μαθητές του και ο ίδιος (ο Παύλος) θεωρούσε τον εαυτό του ευεργετούμενο. Εξαιτίας του ο Θεός διέσωσε πολλούς ανθρώπους κατά το ναυάγιο της Μάλτας (Πράξ. 27, 21-25). Η συνεχής προσευχή για τους άλλους δείχνει και τη μεγάλη αγάπη που έτρεφε γι’ αυτούς. Κανένας άνθρωπος δεν πένθησε και προσευχήθηκε τόσο για τους άλλους και για τις συμφορές τους, όσο εκείνος, το σκεύος της εκλογής.


Η ωφέλεια από την προσευχή των άλλων

Στην ερώτηση, εάν είναι σωστό να παροτρύνουμε τους άλλους να προσεύχονται για μας, οι Πατέρες απαντούν καταφατικά. Εάν αυτός που θα προσευχηθεί για μας είναι θεοφιλής, μπορούμε πολλά να ωφεληθούμε. Άλλωστε ο Κύριος προσευχήθηκε να στερεωθεί η πίστη του Πέτρου (Λουκ. 22, 32). Επίσης η Εκκλησία μας κάνει ευχές και δεήσεις για πολλές ανάγκες του ανθρώπου. Δεν είναι, λοιπόν, έξω από το ήθος και την παράδοση της Εκκλησίας μας να ζητάμε να μας μνημονεύσουν στη θεία Λειτουργία, ή να παρακαλούμε τους πνευματικούς μας πατέρες να προσεύχονται για μας. Επίσης και οι γονείς οφείλουν να προσεύχονται για τα παιδιά τους. Εάν ο απόστολος Παύλος ζητούσε την προσευχή των άλλων, πολύ περισσότερο την έχουμε ανάγκη εμείς. «Χωρίζεται από τον Θεό, εκείνος που δεν συνδέει τον εαυτό του μαζί του με την ευχή», γράφει ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης.
Αγαπητοί αδελφοί, υπάρχουν πολλοί τρόποι προσευχής, ο ένας διαφορετικός από τον άλλο. Δεν υπάρχει όμως ούτε ένα είδος ευχής, που να είναι επιβλαβές. Αυτός που έχει στη μνήμη του συνέχεια τον Θεό και τειχίζεται από τις προσευχές των άλλων, των αγίων ανθρώπων, έχει θωρακίσει τον εαυτό του με την καλύτερη πανοπλία. Ο διάβολος είναι ανίσχυρος μπροστά του. Η δύναμη της προσευχής είναι μεγάλη, ενώ η ωφέλειά της στον προσευχόμενο άνθρωπο μεγαλύτερη. Αμήν.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου